Andreas Eenfeldt, kostdoktorn, runt een megapolulair low carb blog in Zweden. Mede dankzij zijn inspanningen heerst in het Scandinavische land al een poosje een serieus tekort aan roomboter. Tijdens een obesitasconferentie in Las Vegas interviewde Eenfeldt vorige week kinderarts en endocrinioloog Robert Lustig naar aanleiding van een nogal geïnfecteerd debat dat sinds de clash tussen Stephan Guyenet en Gary Taubes op het Ancestral Health Symposium in augustus woedt in de paleo en low carb communities. Is hyperinsulinemie nu wel of niet direct verantwoordelijk voor overdreven vetopslag? Het filmpje duurt slechts een kwartier. Let niet op de foute ring, de man is Amerikaan.
Recente reacties
Corrien op Paleo? Apenkool! Fien op Paleo? Apenkool! Faraday op Paleo? Apenkool! Faraday op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Jo tB op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Faraday op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… james op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Corrien op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Alex op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… marcel op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Alex op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Alex op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Alex op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei… Gert van der Hoek op Is er een dokter in de za… Hans op Crohn, AIP en de omkeerbaarhei…
Het Paleo Perspectief 
Ik heb wel een probleem met Robert Lustig zijn uitleg. Hij laat het doen voorkomen alsof de eenmaal opgeslagen vetcalorieën niet meer voor ATP productie aanspreekbaar zouden zijn. Dit is in de praktijk echter niet waar, kijk maar naar een programma als Obese van Rtl4. Deze super obese deelnemers hebben vrijwel zeker enige vorm van leptine resistentie en een ervan zat in het voorstadium van diabetes. Deze deelnemers krijgen in dit programma een calorie beperkend dieet en een strak trainingsprogramma en creëren daarmee een zo groot mogelijk energietekort. Zoals te verwachten smelten deze deelnemers als sneeuw voor de zon. Het gebruikte dieet is geen low carb of paleo (ish), maar meer ontbijtgranen en ontbijtkoek. Het gebruikte principe is gewoon calorieën in minus calorieën uit. Ik ben er vast van overtuigt dat leptine resistentie een grote rol speelt in eetlust en verzadiging en via die weg zorgt voor overconsumptie. Dit omdat waarschijnlijk zonder goede leptine communicatie het dopamine centrum veel belangrijker wordt(snacken snaaien). Na jaren ervaring met low carb diëten, een paleo levensstijl, en intermittent fasting kan ik alleen maar concluderen dat ongeacht van het gebruikte voedingspatroon vet verlies pas optreed bij het ontstaan van een energietekort. Mijn n=1 ervaring is dat een low carb voedingspatroon in het begin leidt tot een lagere energie inname omdat je een heleboel normaal gegeten voedingsmiddelen laat staan zoals patat, pizza, koeken, chips enz. Later echter wordt je comfortabel in deze levensstijl en ontdek je allemaal low carb lekkernijen die de energie inname weer sterk verhogen. Ook met low carb of paleo voedingsstijlen kun je je gemakkelijk overeten. Noten zijn hier bijvoorbeeld berucht om. En ja ook bij een low carb dieet kom je dan gewoon weer aan. Ook intermittent fasting is uiteindelijk slechts een methode om de energie inname te controleren. Het draait uiteindelijk om voedselkeuzes die gaan bepalen of iemand zich gaat overeten of niet. Ikzelf heb zeker geen leptine resistentie of hyperinsulinemie, maar ook ik ga met zekerheid mijzelf overeten als ik zonder nadenken gewoon de dingen ga eten die ik lekker vind. Mijn conclusie, overgewicht wordt niet veroorzaakt door hyperinsulinemie maar door verkeerde voedselkeuzes. Op het ontstaan van trek/honger heb je geen invloed, maar op de manier waarop je die gaat stillen wel. Hyperinsulinemie wordt veroorzaakt door chronische overconsumptie en die wordt veroorzaakt door onze obesogene leefomgeving vol voedsel verleidingen. Tijdens mijn wekelijke boodschappen maakt een paar blikken in de karren van mijn medeshoppers gauw duidelijk waar de oorzaak van de immer groeiende buikomtrek vandaan komt. En tijdens mijn anti orthorexia bezoekjes aan de plaatselijke frietboer vraag ik mij altijd af hoe groot het gezin wel niet moet zijn wat de gemiddelde bezoeker thuis moet voeden. Je vraagt je dus wel eens af waarom mensen zich blijven afvragen waar het groeiende overgewicht vandaan komt.
Hoi Fred-Jan,
Dank voor je uitgebreide en leerzame reactie! Hier had ik op gehoopt.
Ik ben het vrijwel volledig met je eens. Mensen met ziekelijk overgewicht blijken meer vrije vetzuren te verbranden, niet minder, dus het aantrekkelijke idee dat hyperinsulinemie het vet gevangen houdt in de vetcellen, was te mooi om waar te zijn. Uiteindelijk moet er een relatief energietekort zijn om gewichtsverlies te sorteren.
Toch denk ik dat cico (calorieen in calorieen uit) te simplistisch is. Met de boodschap eet minder, beweeg meer laat je een hormoontje of 40 buiten beschouwing. Als de calorierestrictie niet leidt tot opheffing van ondermeer leptineresistentie, verliest de wilskracht het uiteindelijk van het brein en volgt een duik in de koektrommel.
Wat me mateloos intrigeert in de tot nog toe gedane (kleine) interventies met paleo, is dat deelnemers in deze eucalorische experimenten moesten overeten om hun gewicht te behouden. Ze moesten dus meer paleocalorieen tot zich nemen dan de deelnemers in de controlegroep om hun prepaleo gewicht te handhaven. Tegelijk zie je zonder gewichtsverlies en zonder calorierestrictie verbeteringen in de gebruikelijke parameters.
Dat is weird en in strijd met cico als drijvende kracht.
Melchior,
Het zit hem volgens mij inderdaad in deze alinea uit jouw reactie.
(Toch denk ik dat cico (calorieen in calorieen uit) te simplistisch is. Met de boodschap eet minder, beweeg meer laat je een hormoontje of 40 buiten beschouwing. Als de calorierestrictie niet leidt tot opheffing van ondermeer leptineresistentie, verliest de wilskracht het uiteindelijk van het brein en volgt een duik in de koektrommel)
Het gaat echter volgens mij wel om calorieen in calorieën uit, maar op wilskracht alleen gaat slechts een enkeling dat redden daar ben ik het volledig mee eens. Die ongeveer 40 hormoontjes hebben vermoed ik vooral uitwerking op dat laatste deel.
Toch heb ik moeite met de redenatie dat paleo voeding een antwoord is op overgewicht op zich. Ik geloof wel dat de paleo levensstijl leidt tot gewichtsverlies, maar ben er niet zeker van dat dat komt doordat de voeding valt binnen het paleo framework. Ik ben namelijk best wel in staat om een dieet samen te stellen gebaseerd op paleo ingrediënten die mijzelf zeker niet op gewicht zouden houden als ik daar ad libitum van zou eten.
Die eucalorische experimenten waar je over schrijft, welke zijn dat en hoe groot zijn de gemeten calorische verschillen? Het proteïne aandeel van een paleo dieet is wellicht hoger dan het prepaleo dieet dus een klein verschil kan dan worden verklaard door een hogere TEF.
Fred-Jan,
Calorieen in calorieen uit is een waarheid als een koe, maar we hebben zo weinig aan dat concept. Het zegt ons niets over het waarom van het overeten. Waarom blijft de een (ik bijvoorbeeld) volkomen gewichtstabiel in een obesogene omgeving vol verlokkingen terwijl een ander in diezelfde obesogene omgeving onbeheerst eet en opzwelt? Met wilskracht heeft het niets te maken, dat kan ik je garanderen. Ik heb niet het flauwste benul van de hoeveelheid energie die dagelijks in mijn mond stop, dat wordt allemaal perfect geregeld. Mijn eetlustregulatie werkt ‘normaal’, die van iemand met ziekelijk overgewicht is ‘verstoord’. De vergelijking met het groeiende kind dat ‘overeet’ omdat het groeit en niet groeit omdat het ‘overeet’ is een beetje flauw, maar toch niet helemaal bezijden de waarheid. De vraag waarom de homeostase bij velen ontregeld raakt (of correcter, opschuift), is nog niet te beantwoorden, maar ‘omdat ze te veel eten/te weinig bewegen’ is geen antwoord.
Een van de paleostudies waar ik op doel is deze van Frassetto en Sebastian et al:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19209185
Ik heb de whole paper even niet bij de hand (andere computer), maar ik heb destijds genoteerd dat ze de interventiegroep 329 kcal per dag moesten force feeden om ze op hetzelfde gewicht te houden. Ondanks die extra calorieen zagen ze na 10 dagen de volgende resultaten:
Totaal chol en LDL <
Trigs < 35%
Fasting insulin < 68% (9-voudige daling)
HOMA IR < 72%
Bloeddruk <
Het mooie was dat dit een volledig gecontroleerd experiment was. Er bestaat geen twijfel over wat de proefpersonen over hun lippen schoven.
Ik heb mijn vermoedens over het waarom van de spontane vermindering van de ad libitum energieiiname, maar ik weet niet waar die gedwongen 329 kcal/dag bleven.
Melchior,
Ik ben het volledig met je eens dat de boodschap eet minder beweeg meer totaal nutteloos is.
Dit is inmiddels wel bewezen aangezien deze boodschap al decennia wordt verkondigd met zeer weinig succes. Ik ben mij er van bewust dat lang niet iedereen een gedisreguleerde homeostasis oploopt van het SDCD(prachtige uitdrukking, heb je die zelf verzonnen?) wellicht ben jij een van die gelukkigen.
Zoals ik in mijn eerste reactie probeerde over te brengen draait het volgens mij uiteindelijk om voedselkeuzes die gaan bepalen of iemand zich gaat overeten of niet. Jij geeft aan dat je geen idee hebt van de hoeveel energie die jij inneemt. Dit geloof ik graag, maar ik ga er toch vanuit dat jij als paleo adept je niet volstopt met M&M’s chips en bitterballen. Ik bedoel hiermee te zeggen dat je binnen een paleo voedingspatroon veel minder makkelijk overeet dan met het SDCD.
Ga maar na wat een berg 3500 Kcal aan paleo toegestaan voedsel kan zijn. Ik zelf ben helaas niet behebt met een ijzersterk regulatoir systeem. Ik hoeft binnen een paleo voedingspatroon maar twee dingen als vaste voedingsmiddelen op te nemen om mijn vetpercentage op te schroeven(er zijn er nog meer te verzinnen), en dat zijn mayonaise(lekker zelf gemaakt met raabzaad en olijfolie) en noten. Als ik die twee als vaste ingredienten opneem gaat het geheid fout. Erg vreemd is dit natuurlijk niet want 200 gram mayonaise(1400 Kcal) verdeeld over diverse maaltijden en 200 gram noten(1200 Kcal) gaan er in met speels gemak.
Om terug te komen op voedselkeuzes. Ik vermoed dat de groep die niet kan vertrouwen op zijn regulatoir systeem ofwel sterke grenzen gaat moeten stellen aan zijn voedselkeuzes. Dat wil zeggen zich beperken in energie rijke lekkere happen(ook geen low carb of paleo) en dan pas zijn eetlust de hoeveelheid kan laten bepalen. Dan wel zich deze lekkernijen wel te gunnen maar calorieen tellen en compenseren.
Er zijn vele hypotheses over de oorzaak van overgewicht dit reikt van hyperinsulemie naar leptine resistentie, disfunctionele mitochondriën tot foodreward en een definitief antwoord zullen we voorlopig niet mogen verwachten. Maar de daadwerkelijke technische trigger hoeft niet bekend te zijn om te weten wat in de praktijk gewoon werkt. Dit is in het algemeen gewoon het vermijden van calorie bommen. Geef bijvoorbeeld iemand met overgewicht en een energie behoefte van 3500 Kcal een dieet naar behoeven bestaande uit vis of vlees zonder toevoegingen en aardappelen en/of rijst plus groente zonder toevoegingen. Op de uitkomst durf ik wel te gokken, die persoon gaat afvallen ook al eet hij zich te barsten. Voor degene zoals ik zelf met endogene trekjes die onder de 10% procent lichaamsvet willen zitten zou ik intermittent fasting adviseren.
Melchior,
Een kleine correctie op mijn laatse post.
Endoge trekjes = onzin.
Ik bedoel endomorf. Dat krijg je als een aap ’s avonds laat probeert moeilijke woorden te gebruiken.
Hi, hi, ja, SDCD is mijn equivalent van SAD. SAD is mooier, maar SDCD voldoet ;-).
Precies, de grote vraag is wat die verschuiving in regulatoire mechanismen veroorzaakt. Het antwoord zal zoals jij al aangeeft multifactorieel zijn. Food reward speelt een megarol (zo heeft naltrexon gewichtsverlies als bijwerking en stelt een smaakarme voeding de thermostaat fors naar beneden bij), de analyses van Peter Hyperlipid over dysfunctionele mito’s zijn behoorlijk overtuigend, NAD’s dragen hun steentje bij, darmbacterien sommeren ons brein wat we moeten eten, etc, etc. Duizelingwekkend gecompliceerd.
Uiteindelijk zal iemand die wil afvallen een energietekort moeten creeren. Paleo en low carb lijken dat makkelijker te maken (de thermostaat die inname regelt naar beneden bij te stellen). Het weglaten van neolithic agents of disease leidt zelfs tot gewichtsverlies bij gelijkblijvende energieiiname.
De proefpersonen in het experiment van Frassetto et al waren onfitte jongelingen met overgewicht. Bij ad libitum toegang tot paleo gingen ze spontaan ondereten. De extra energie nodig om hun gewicht op peil te houden, moest hen bij wijze van spreken door de strot worden geduwd. Jij ervaart daarentegen bij ad libitum paleo geen spontane rem en kunt overeten en dus aankomen. Ik heb dat vaker gehoord. Het heeft er vermoedelijk mee te maken dat je je eten te lekker maakt ;-). Gooi datzelfde dagrantsoen in een blender, eet de resulterende pap met een knijper op je neus en je setpoint schiet naar beneden, is mijn voorspelling. Maarten ’t Hart zit met zijn Dovemansoren Dieet (hoed u voor lekkere dingen) heel dicht bij de waarheid.
Maar gezondheid is veel meer dan een ‘normaal’ lichaamsgewicht en vetpercentage. Mensen die zoals ik alles kunnen eten, zijn perfect in staat om zich op het SDCD keurig gewichtstabiel en zelfs mager het graf in te vreten. Het vermogen vet op te slaan geeft zelfs bescherming tegen de fysiologische ravage die het SDCD aanricht. Tot op zekere hoogte.