Dokter Kees over borsten en evolutie

Westerse vrouwen krijgen steeds grotere borsten, ontdekte Harry toen hij gisterochtend met zijn dochter een bh ging kopen bij Hennes & Maurits. Leuk voor mannen die van houvast houden, maar is die enorme expansie van onze collectieve mammae evolutionair normaal, vroeg hij zich af? Aan de stamtafel klampte Harry gistermiddag dokter Kees aan, die toen nog redelijk nuchter was.

Harry: Nou Kees, we waren dus vanochtend met Sjantal en een stel vriendinnen van haar bij de H&M en die meiden hadden allemaal cup C. Sjantals boezem is volgens mij normaal voor zo’n grietje van 14, maar in dat deskundige gezelschap scoorde ze de onverbiddelijke kwalificatie ‘erwten op een plank’. Die verkoopster beaamde mijn verbazing. ‘Ik zit al m’n halve leven in het damesondergoed,’ zei ze. ‘Nog geen twee decennia geleden kwam het zelden voor dat meiden van dertien ‘volwassen’ bh’s nodig hadden, maar vandaag de dag is het eerder regel dan uitzondering.’ Ze schijnen zelfs de maten te hebben aangepast. Weet jij waar die groei vandaan komt? Ik heb er niks tegen hoor, maar ik vind het zo sneu voor Sjantal.

Dokter Kees: Een heikel punt, Harry. Een heikel punt. Nederlandse seksuologen en kinderartsen hebben het fenomeen voor zover ik weet niet onderzocht. Zelf denk ik dat het overbemesting is. Frisdrank, drinkontbijtjes, koeken, muesli en al die andere zoetigheden die in steeds grotere hoeveelheden over de vreetgrage massa’s worden uitgestort. Ik heb het je al eens eerder uitgelegd, het menselijk lichaam heeft zich gedurende tienduizenden jaren aangepast aan een bepaalde omgeving en als die omgeving snel sterk verandert, ontstaan afwijkingen en ziekte. Die plotseling zo explosief toenemende borstomvang bij meisjes en jonge vrouwen is het directe gevolg van een botsing tussen de genen en het milieu. De directe oorzaak is een toename van de hoeveelheid groeifactoren die circuleert bij jonge kinderen. De achterliggende oorzaak is de voeding. Door het enorme aanbod van vooral meel en suiker scheidt de alvleesklier overdreven veel van het hormoon insuline af. Insuline is ondermeer nodig om die suiker te kunnen verbranden of opslaan. Insuline en allerlei afgeleiden zijn ook krachtige groeifactoren. Het is de bedoeling dat we met heel kleine beetjes toekunnen. Als er voortdurend veel door het lichaam giert, zoals tegenwoordig bij al die jonge kinderen die worden mishandeld met Liga’s, Sultana’s en zoete limonades gazeuses, worden ze ondermeer vroeger rijp. En bij meisjes wordt de borstgroei aangewakkerd.

Harry: Twee jonge klare voor ons graag, Adolf…

Dokter Kees: In 1930 waren Nederlandse meisjes gemiddeld 16 jaar als ze voor het eerst menstrueerden, vandaag gaat de rode vlag zo rond hun twaalfde in top, terwijl de trend nog daalt. Collega’s deden onderzoek onder zogenoemde jager-verzamelaar gemeenschappen en zagen dat meisjes op een traditioneel dieet zonder uitzondering tussen hun zestiende en zeventiende gaan menstrueren, maar vele jaren eerder ongesteld worden als ze worden grootgebracht met een westerse voeding. Hoe meer meelproducten en suiker, hoe ernstiger het probleem. Het menselijk lichaam is ongelofelijk flexibel en kan veel aan, maar sinds ongeveer 1980 zijn we volgens mij een grens aan het overschrijden. Met als onverwacht gevolg dat meisjes van vijf schaam- en okselhaar krijgen en hun ouders in verlegenheid brengen door overduidelijk te masturberen. Tal van onderzoeken hebben uitgewezen dat deze kinderen in de tienerleeftijd vaak problemen krijgen. Ga maar na. Een kind dat wordt opgezadeld met de seksualiteit van een adolescent heeft een probleem. Dat was nooit de bedoeling. En later hebben die vroegrijpe meiden met voluptueuze borstpartijen een fors verhoogd risico op allerlei hyperinsulinemische ziekten als diabetes, onvruchtbaarheid als gevolg van PCOS, hart- en vaatziekten en borstkanker.

Harry: Da’s niet goed Kees. Niet goed. Wat doen we daar tegen?

Dokter Kees: Het advies is volgens deskundigen praktisch onverkoopbaar: geef ze minder te eten, geef ze minder meelproducten en zoetigheid en laat ze weer elke dag naar school fietsen.

Harry: O. Nou, dat is inderdaad veel te moeilijk. Trouwens, iets anders, waarom zijn mannen eigenlijk zo gek op borsten?

Dokter Kees: Volgens veel evolutiebiologen waren mannen vroeger, toen we nog echte apen waren, voornamelijk gefixeerd op het vrouwelijk achterwerk. We bestegen onze partners immers uitsluitend van achteren, zoals onze naaste verwante, de chimpansee, nog steeds doet. Toen we om wat voor reden ook op het idee kwamen om vooral vis à vis te copuleren, moesten vrouwen aan de voorkant een equivalent voor billen ontwikkelen om bij de heren dezelfde lust op te wekken en hun concurrentiepositie te garanderen. De mens is het enige zoogdier dat zich voortplant in de missionarishouding* en mensenvrouwen zijn de enige vrouwen in de natuur die permanent gezwollen borsten hebben. Bij alle andere zoogdieren zwellen de borsten alleen tijdens en direct na de zwangerschap. Volgens de Amsterdamse klinisch psychologe Anouk Reinders zijn er overigens nog steeds uitgesproken billen- en borstenmannen.

Harry: En waarom vallen mannen vooral op grote borsten?

Dokter Kees: Niet alle mannen vallen op grote borsten. Maatje Georgina Verbaan – maatje spaghetti zeg maar – is vooral in trek bij de arbeidersklasse. Dominante mannen met leidinggevende capaciteiten hebben volgens de geleerden juist een voorkeur voor minder fors geschut. Jort Kelder was destijds de uitzondering die de regel bevestigt. De verklaring is eenvoudig, meent Prof Dr Edward Miller, lid van de Human Evolution and Behaviour Society. Als gezegd waren borsten heel vroeger niets anders dan melkklieren, die alleen zichtbaar werden als mevrouw zwanger of zogende was. Gezwollen borsten waren toen een uithangbord met de denkbeeldige tekst ‘Ik ben zwanger’. Dominante kerels lieten het wel uit hun hoofd zo’n vrouw het hof te maken en te verzorgen, want daarmee zouden ze investeren in de genen van een andere vent. Het gevolg was dat zwangere en zogende vrouwen – met hun grote borsten – relatief makkelijk beschikbaar waren voor minder dominante mannen. En daarvan waren er meer dan genoeg. Al snel bood het hebben van grote borsten vrouwen zo’n groot overlevingsvoordeel, dat de natuur de eigenschap krachtig selecteerde. Miller heeft aangetoond dat dominante mannen, leiders, nog steeds kleinere borsten prefereren, terwijl het grotere werk vooral op waarde wordt geschat door de gewone man.

Harry: Dus die centerfolds op de werkvloer en in de schaftkeet, die we onder druk van het feminisme hebben moeten verwijderen, die waren eigenlijk heel normaal?

Dokter Kees: Natuurlijk! Sterker nog, Brits onderzoek suggereert dat de ban op borsten het bedrijfsleven miljarden heeft gekost aan ingeleverde arbeidsproductiviteit. Het is een misverstand dat mannen zich de hele dag lopen te verlekkeren aan die plaatjes, het is eerder zo dat ze zich er door op hun gemak voelen. Steeds meer vrouwen vinden trouwens dat mannen vooral weer ongegeneerd van borsten moeten durven genieten. Margriet Hunfeld, schrijfster van het boek ‘Mannenziel’, komt voor haar werk veel in garages en fabriekshallen. Mag ik wat citeren uit dat boek? Ze zegt: “Weet je wat ik absurd vind? Tegenwoordig hangen daar geen pin ups meer, omdat dat seksistisch zou zijn. Ik vind dat discriminerend. Waarom mogen mannen niet zichzelf zijn? Waarom moeten ze van ons ontkennen dat ze graag naar borsten kijken? Wat voor last hebben wij daarvan? Mannen moeten vooral ophouden zich aan te passen aan de nukken van zure feministes. Goed, dan komt er eens een aan je kont. Nou en? Moet je je voorstellen dat de kerels zich walgend van ons zouden afkeren, dat zou pas echt verschrikkelijk zijn.” Een pientere dame, Harry. Een pientere dame. Borrel?

Harry: Ja, graag. Dus kijken naar borsten is eh… gezond?

Dokter Kees: Ja. Letterlijk. Duits onderzoek heeft aangetoond dat mannen die dagelijks enkele minuten naar een aantrekkelijke buste kijken, minder hartinfarcten krijgen. Vijf minuten borsten kijken heeft op mannen hetzelfde kalmerende effect als een half uur mediteren. Het verhoogt ondermeer de Heart Rate Variability, een indicator van ons vermogen met stress om te gaan. Zelf heb ik een hekel aan vliegen. Met z’n allen in zo’n pijp op 10 kilometer hoogte… brrr. Ik ben altijd blij als er een ruim bemeten stewardess in het vliegtuig rondloopt. Ik concentreer me dan op haar boezem en voel de paniek wegebben.

*Hier lult dokter Kees een beetje uit z’n nek. Bonobo’s doen dit ook.