Hoed u voor de onwaarachtigen

Mocht je het nog niet gedaan hebben, lees dan het artikel ‘De oermens at geen Becel’ dat afgelopen zaterdag verscheen in het Dagblad van het Noorden. Voor de meeste lezers van Het Paleo Perspectief zal het inhoudelijk weinig nieuws bevatten, maar het geeft wel een goed – en nogal beklemmend – beeld van de bergen die nog verzet zullen moeten worden voordat het evolutiegeneeskundige model ook maar enigszins serieus genomen zal worden door artsen en wetenschappers. Frits Muskiet (klinisch chemicus) en Remko Kuipers (arts), de pleitbezorgers van het paleoprincipe in academisch Nederland, worden door emeritus hoogleraar humane voeding Martijn Katan min of meer weggezet als halve garen. Zo melaats zijn de beide Groningers, dat medialieveling Katan zelfs ostentatief weigert met hen geassocieerd te worden.

Wat we zien is de wetmatige agressieve ridiculisering van een ‘nieuw’, buitengewoon veelbelovend wetenschappelijk concept. Eerder al deden een Vlaamse stukjesschrijver, een conservatieve, maar zelfs door Martijn Katan als dubieus omschreven afslankgoeroe en de redactie van een grote internetkrant nogal povere pogingen het idee dat mensen net als bijvoorbeeld katten zijn aangepast aan bepaalde voedingsmiddelen belachelijk te maken. Ze richtten hun losse flodders om de een of andere reden, waarschijnlijk uit gemakzucht, op dit blogje. Hun valse spel werd snel ontmaskerd. Het enige argument dat ze uiteindelijk nog hadden, was dat de maker niet (ter zake) academisch geschoold is en daarom per definitie geen valide gesprekspartner is. Academici mogen in hun geperverteerde optiek hun malle ideeën nog wel voor het voetlicht brengen, maar leken die diezelfde ideeën toepassen (paleo gaan) en daarover berichten, zijn idioten die lijden aan godsdienstwaanzin en orthorexia. Tja.

Dat brengt mij bij de podcast die ik vanochtend beluisterde terwijl ik ongeschoeid (zie je wel, hij is echt gek 😉 ) mijn dagelijkse 5K afragde. Jimmy Moore interviewde Dr Terry Wahls, interniste en docente interne geneeskunde aan de Universiteit van Iowa. Eerder postte ik hier haar immens populaire TED Talk. Dr Wahls werd in 2003 gediagnosticeerd met progressieve MS. In 2007 was de ziekte zo ver voortgeschreden dat ze nog maar enkele uren per dag kon zitten. Verder lag ze plat. Medicijnen hielpen niet en Dr Wahls stelde zich in op een verder afhankelijk en immobiel leven en een voortijdig overlijden. Maar intussen las ze op internet alles wat los en vast zat. In haar vertwijfeling struinde ze ook over obscure blogjes, die haar doorverwezen naar het werk van onder anderen de godfather van de evolutionaire geneeskunde, Loren Cordain. Om een lang verhaal kort te maken, Terry Wahls elimineerde granen, zuivel, bonen, suiker en geconcentreerde meervoudig onverzadigde vetten uit haar voeding. Haar doel: uit haar rolstoel komen en eventueel nog een paar maanden voorzichtig kunnen lopen.

Na 9 maanden paleo maakte ze een fietstocht van 25 kilometer.

De kans dat een progressieve MS spontaan heelt, is nihil. Nu Wahls haar leven terug heeft en weer volop werkt als internist en docent, kan ze niet anders dan haar vak bezien door de lens van ons evolutionaire verleden. Interessant is hoe de verschillende ‘partijen’ in haar omgeving daarop reageren. Ze adviseert vrijwel al haar patiënten – voornamelijk mensen met diabetes, hart- en vaatziekten, het metabole syndroom en auto-immuunziekten – om een maand lang te kijken wat paleo voor hen doet. Na aanvankelijk wat raar te kijken, geven de meesten het een kans. Wahls waarschuwt hen uitdrukkelijk voor de afkickverschijnselen die optreden als je lichaam de krachtige opiaten in tarwe en melk plotseling niet meer krijgt. “Je moet rekenen met een weekje in de hel,” zegt ze lachend. Vrijwel al haar patiënten kopen het logische verhaal. Ze maken de maand vol en kijken vervolgens nooit meer om. Dat raadt je de koekoek, want ze worden beter.

Dan zijn er haar collega’s. Die verklaren haar voor gek, want haar model staat niet in de handboeken. Bovendien lijkt het hen onmogelijk dat mensen ernstige ziekten kunnen voorkomen, laat staan genezen, met een pakket leefstijlmaatregelen.

Maar nu komt het. De leerlingen van Dr Wahls, aankomende internisten, zuigen haar inzichten en haar wetenschap op alsof het Coca Cola is (pun intended). Op haar universiteit worden colleges beoordeeld door studenten. Die van Wahls over evolutiegeneeskunde scoren topcijfers. Er is dus hoop. Jonge studenten geneeskunde willen mensen helpen, zijn nieuwsgierig naar oorzaken, een houding die er later genadeloos wordt uit geramd.

Terry Wahls verricht inmiddels met eigen geld en met hulp van het kennelijk erg ruimdenkende en onafhankelijke Canadese MS-fonds ‘Direct-MS’ een kleine klinische studie naar paleo als interventie bij progressieve MS. Het onderzoek is bijna klaar. Ze zegt dat 7 van de 9 patiënten ‘dramatische’ verbeteringen hebben ondergaan. Uiteraard lobbiet ze als een gek om geld te vergaren voor vervolgonderzoek, want de officiële kanalen zijn niet geïnteresseerd. Haar werk zal immers niet tot een patenteerbaar geneesmiddel leiden (oeps, conspiratie-denken).

Terug naar Muskiet, Kuipers, dit blogje en Katan & Co. De reden dat ik bij provocatie soms ongemeen fel terugschiet, is dat ik weet dat charismatische, vals gebekte uitdragers van het ‘gezonde verstand’ talloze mensen afhouden van een simpele interventie die de potentie heeft hun leven drastisch te verbeteren. Deze veelal mediocre clowns weigeren verder te kijken dan hun neus lang is en zien liever dat het volk braaf haar pathologische juk draagt dan dat het het heft in eigen hand neemt. Dit maakt mij razend. Er wordt net gedaan of er geen onderzoek is, maar dat is er wel. Klein maar fijn. Paleo is bovendien volstrekt ongevaarlijk. Baat het niet, schaadt het niet en wat de Voedingscentra van deze wereld ook mogen roepen, er is nog nooit een mens ten onder gegaan aan graszaadgebrek.

Gemeente, gaat nu heen, eet een wortel en een haring, til iets zwaars en vermenigvuldigt u.