Nyckelhål = Sleutelgat = Ik Kies Bewust
In Zweden ;-). In het verlengde van de discussie in voorgaande draden over hoe we evolutiegeneeskundige inzichten zouden kunnen toepassen in een maatschappij die wordt bestierd door ter zake onbenullige politici, een voedingsindustrie die slechts uit is op zo groot mogelijke winstmarges en een bevolking die gewoon zijn Snelle Jelle en zoete ontbijtdrank wil, plaats ik hier een relevant artikel uit Dagens Nyheter van gisteren. Dagens Nyheter is vergelijkbaar met onze NRC (en even vooringenomen op dit gebied).
Een beknopte toelichting. In Zweden timmert de Low Carb High Fat beweging (LCHF) inmiddels zo’n zes jaar aan de weg. Met name dankzij de koppige inzet van een groeiende groep dissidente artsen en wetenschappers gaan steeds meer Zweden 180 graden tegen de geldende voedingsadviezen in. LCHF heeft raakvlakken met paleo, omdat het de belangrijkste verdachten vanuit het paleoperspectief elimineert. Het is in feite paleo minus zetmeelrijke knolgewassen en plus vette zuivelproducten. Het ‘ontspoort’ daar inmiddels echt. In de kranten, op radio en TV en natuurlijk in de blogosfeer berichten massa’s mensen opgetogen over allerlei spectaculaire resultaten, vaak compleet met relevante labwaarden van voor en na. Allerlei kwalen die met de aanpak van het Zweedse Voedingscentrum (hierna Voedingscentrum genoemd) alleen maar verslechterden, worden beter of verdwijnen. Kortom, het bekende plaatje, maar dan heel massaal en tot overmaat van ramp publiekelijk ondersteund door een paar wetenschappelijke zwaargewichten, zoals uroloog Jan Hammarsten (die onlangs in Nature publiceerde over zijn onderzoek naar de link tussen een koolhydraatrijke, insulinogene voeding en prostaatkanker). Hoewel LCHF uitgaat van echt eten, speelt supermarktketen ICA (eigendom van AH) paniekerig op de trend in door speciale LCHF-schappen met grotendeels onzinproducten in te richten. Waarop de beoogde doelgroep overigens vooral met hoon lijkt te reageren. Normaal eten valt niet te pimpen, dat is nu juist een belangrijk deel van het idee. Paleo’s en LCHF-ers laten zich simpelweg niet bedonderen.
Het artikeltje dat ik nu vertaal, laat goed zien dat handel en gezondheidsautoriteiten in het Scandinavische land zich grote zorgen maken en ’s avonds bidden dat de gril snel overwaait. IJdele hoop, vermoed ik. Wie zijn genen eenmaal een tijdje heeft verwend met een equivalent van het eten dat ze al honderdduizenden jaren gewend zijn, gaat niet zo gemakkelijk meer terug naar loos, ziekmakend kermisvoer. Al staan er wel vijf sterren, pardon, Ik Kies Bewust merkjes op. Zweden is momenteel het epicentrum van dit fenomeen, maar Noorwegen en Finland zijn op weg. In Denemarken leeft het daarentegen helemaal niet, terwijl Denen Zweeds lezen en verstaan. Merkwaardig, nietwaar? Wat denken jullie, zou dit ooit ook in Nederland gaan spelen? Of zijn wij daarvoor te ‘nuchter’?
Hier is het artikel. Let op de retoriek en het wanhopige strooien met lang en breed gefalsifieerde ‘feiten’.
Ik Kies Bewust lokt steeds minder mensen
Aanbod van Ik Kies Bewust eten daalt. Diëtisten waarschuwen dat 20 jaar gezondheidsvoorlichting teniet wordt gedaan.
“Het Ik Kies Bewust logo [Nyckelhålet] betekent steeds minder,” zegt Christina Karlsson, diëtiste en gezondheidsspecialist bij [supermarktketen] ICA. “De industrie is niet meer zo happig om het op haar producten te zetten.”
Het merkteken dat [Livsmedelsverket] het Voedingscentrum gebruikt om verantwoorde producten te onderscheiden van minder verantwoorde producten, geniet geen hoog aanzien meer. Consumenten bepalen hun aankopen steeds meer op basis van modediëten, die een vette, koolhydraatarme voeding aanbevelen [noteer de bias van de journaliste].
Volgens nieuwe cijfers van marktonderzoeker Nielsen verkocht Arla vorig jaar 9 procent minder halfvolle melk en maar liefst 18 procent minder magere melk. Het Voedingscentrum adviseert halfvolle melk voor iedereen vanaf twee jaar. De verkoop van dieetmargarines is in vier jaar tijd meer dan gehalveerd.
Diëtiste Lena Camarch Rydberg van levensmiddelenconcern Axfoods constateert dat het gezondheidsdebat een andere koers in ingeslagen. In plaats van voor vet zijn mensen nu bang voor koolhydraten. “We drinken over het algemeen minder melk, maar de daling is het minst voor vette melk,” zegt ze. “De snelste zakker is magere melk. Het risico bestaat dat dit over enkele jaren zichtbaar wordt in hogere cholesterolspiegels.”
Brancheorganisatie Zweedse Dagwarenhandel vreest dat de consumptie van met het Ik Kies Bewust logo gemerkte magere kaas en andere gezonde zuivelproducten flink is gedaald, maar beschikt nog niet over betrouwbare statistiek. De organisatie zal de cijfers bekend maken in haar jaarlijkse gezondheidsrapport.
“We weten dat kaas zwaar is getroffen door de vetdiscussie en dat Ik Kies Bewust producten over de hele linie slechter verkopen dan voorheen,” zegt Mona Lauwermann Orheden, diëtiste bij Zweedse Dagwarenhandel.
Om in aanmerking te komen voor het ik Kies Bewust logo moet een product een gebalanceerde hoeveelheid vet, suiker, zout en vezels bevatten.
“Het is een eenvoudig merksysteem, waar we ruim twintig jaar mee hebben gewerkt,” zegt ICA’s Christina Karlsson. “Het is alarmerend dat ondermeer dieetmargarine en goed smakende magere kazen verdwijnen. Vanuit de brancheorganisatie doen we al drie jaar vergeefs ons best de regering op het probleem opmerkzaam te maken.”
Karlsson pleit voor een nieuwe gezondheidscampagne, vooral vanwege de grote hoeveelheden verzadigd vet die veel Zweden tegenwoordig consumeren.
Krister Salqvist, chef Zuivel bij Arla’s grote fabriek in Götene, bevestigt dat het concern aanzienlijk minder magere kaas en verantwoorde bak- en braadvetten produceert.
“De vraag naar magere producten is de laatste jaren gestaag gedaald,” zegt hij. “Tegelijkertijd stijgt de verkoop van Bregott [80 procent roomboter, 20 procent koolzaadolie, MM] jaar na jaar. We hebben de productie van Bregott inmiddels verdubbeld en zelfs een extra productielijn in bedrijf moeten nemen.”
De medewerkers van het Voedingscentrum die verantwoordelijk zijn voor het Ik Kies Bewust logo vinden dat de discussie over de voordelen van vet is doorgeschoten.
“Grote delen van de bevolking omarmen het LCHF-dieet en dat maakt ons nerveus,” zegt Anette Jansson, chef bij het Voedingscentrum. “Als mensen gedurende lange tijd grote hoeveelheden verzadigd vet eten, stijgt het cholesterolgehalte en nemen hart- en vaatziekten toe.”
Ze benadrukt dat het Ik Kies Bewust logo een uitstekend instrument is om de consument te helpen gezond eten te kiezen. “Zowel ons Voedingscentrum als gezondheidsautoriteiten in de meeste andere landen proberen mensen aan te sporen om minder dierlijk vet te gebruiken. Het wordt tijd dat de discussie over wat gezond eten is, genuanceerder wordt gevoerd. Het is vooral belangrijk dat mensen beseffen hoe belangrijk het is de consumptie van boter en room te beperken.”
Het Paleo Perspectief 
Hoopvolle ontwikkelingen daar in Zweden. Maar dat tegenwicht, ook daar, van een instituut als het Zweedse Voedingscentrum….
We moeten de zaak omdraaien. Zo’n Voedingscentrum mag je zo langzamerhand gaan beschouwen als een geloofssekte. Vasthouden aan overtuigingen die wetenschappelijk niet te onderbouwen blijken. Wat nou paleoers als ‘beleivers’?
Mijn goede Belgische vriend Francois Marchand zegt het heel treffend: “…This is exactly the problem with these nutrition “experts”. They extensively use whatever bits of “science” they can find and stretch it out as much as they can, so to backup an entire paradigm that they adopted beforehand, actually based on opinion and prejudice, not science.
This is a problem that goes far beyond nutrition or medecine, BTW. Sigh…”
Waarvan akte
Terwijl ik dit zit te lezen begint op de radio hier net een discussie over kookprogramma’s op televisie en hoe die te veel room en boter gebruiken. http://www.radio1.be/content/koken-de-porno-van-deze-tijd
Jamie Oliver wordt geprezen omdat hij vooral met olie kookt. Jeroen Meus, wellicht de meest authentieke ouderwets-Vlaamse kok op televisie, krijgt ervan langs want – oeh aah – te veel zout en te veel boter.
;-)!
“….Het risico bestaat dat dit over enkele jaren zichtbaar wordt in hogere cholesterolspiegels.”
Benieuwd of er over een paar jaar ook een verhaaltje in de krant komt over wie nou precies die hogere cholesterolspiegels gekregen hebben.: de krantenmensen?, de voedings specialisten?, of de bestuursraad leden van AH?
“Grote delen van de bevolking omarmen het LCHF-dieet en dat maakt ons nerveus,” zegt Anette Jansson, chef bij het Voedingscentrum. “Als mensen gedurende lange tijd grote hoeveelheden verzadigd vet eten, stijgt het cholesterolgehalte en nemen hart- en vaatziekten toe.” Je vraagt je toch werkelijk wel af hoe lang men nog ongestraft zo’n ongenuanceerde opmerking mag plaatsten. En Muizenoortje : “…The analysis, examining the association between estimated sodium excretion and cardiovascular events among almost 29 000 adults, showed not only that CV risk was increased among those with the lowest levels of sodium excretion but also that risk associated with high levels of intake appeared only at sodium-intake levels much higher than the cutoffs currently recommended in nutritional guidelines……” Nee,levens gevaarlijk om je zout intake te veel te verminderen. De link komt in de volgende post.
Wat verschillende onderzoekers beginnen ter ontdekken is dat de kans op beschadiging van de nieren groter is bij te weinig zout,
Maar zo zien we toch maar weer; het wordt grassroots, we vertellen mekaar wel wat werkt, en ‘screw Big Food’
Er zit een zoutpost in de koker! Minder zout = een marginaal lagere bloeddruk en een hogere sterfte. Coastal dwellers, weet je wel…
Succes en ik wens je sterkte. De issue is still wide open.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC385413/
Ben net uitgenodigd door onze eigen huisarts dr Savic voor een seminar over Salt reduction in our diet. Denk dat het een levendige discussie gaat worden. Ben er niet helemaal zeker van of we na de avond nog op ‘speaking terms’ zijn. Maar Mile Savic is over het algemeen een redelijk vooruit denkend man en ik neem aan dat hij ook op de hoogte is van U curve die lijkt te bestaan in de relatie zout intake en all case mortality in het bijzonder mbt hart en stroke
http://www.theheart.org/editorial-program/1336937.do?utm_campaign=newsletter&utm_medium=email&utm_source=20120131_OnTopic
Ik heb nog wel meer wetenschappelijke studies die de hetze tegen zout proberen te ontzenuwen, maar de uitleg van Barry Groves is meestal voor iedereen heel begrijpbaar :
http://www.second-opinions.co.uk/salt-and-hypertension.html
Waar ik dus op hoop is dat deze LCHF-trend doorzet en een aandeel in de bevolking bereikt dat groot genoeg is om het effect daarvan statistisch te kunnen meten. Stel je voor dat het gezondheidseffect van dit dieet meetbaar wordt, dat zou geweldig zijn. Wellicht kunnen we dan weer spreken van een nieuwe paradox! Als dat werkelijkheid wordt snap ik dat er een paar mensen zenuwachtig worden 🙂
Er moet toch nu al wel iets af te leiden zijn uit landenvergelijkingen? De Italianen hebben hun veelgeloofde Mediterane dieet, maar eten ook bergen pasta (koolhydraten, tarwe). Dat zou dan een onderscheid moeten geven voor wat betreft gezondheid en levensverwachting t.o.v. andere Mediterane landen als Frankrijk en Griekenland?
Er bestaat geen mediterraan dieet (Spanje, Frankrijk, Griekenland, Marokko, Algerije etc) zolang er geen wetenschappelijke en door iedereen geaccepteerde samenstelling is. Daar komt nog bij dat wanneer we het veelgeloofde ‘mediterrane dieet’ van de Italianen grofweg kopieeren naar Nederlandse maatstaven het dieet iets anders is als de werkelijheid. De Italiaanse versie: veel salade, olijfolie, verse knoflook, tomaat, verse kruiden en vlees of vis en een klein toefje pasta tegen de Nederlandse versie: veel pasta en een berg kant-en-klare saus uit een potje (nog meer zetmeel en suiker, smaakversterkers, gistextracten etc) en het vlees of gehakt is veelal gebakken in blueband light (verkeerde vetsamenstelling en nog meer zetmeel).
Kiezen mensen in Nederland ook bewust?
“….Voor mij staat een voordeelpack (een pek ja, met ck) met twee flesjes water. Zomaar water? O nee! Dit is ‘zuiverheid die voor je zorgt’..” en niet vergeten “….Omdat je het waard bent. De lekkerste beloning. Verwen jezelf tot de laatste druppel. Uit liefde voor je buik. Daar word je blij van! Nu nog lekkerder. Jouw keuze. Om samen lang van te genieten. Pure lijfkracht noemen we
dat. Be yourself, and never let go. Feeling is believing. Laat je verleiden. Kracht is terug!….” Lydia Rood.
Beter zij nerveus dan wij ziek.
vind ik wel leuk:
How to make money off diets.
Step 1: Come up with some eating idea, give it a cool name (like “Power Eating System X”)…and complicate it all
Step 2: Hide the calorie deficit as a factor and use more science to explain why it all works
Step 3: Hire overweight, out of shape or pregnant (right after that is) celebrities to crash diet and lose weight quick as spokespersons
Step 4: Give sample meal plans of 38 different meals for one week using 135 different ingredients
Step 5: Sell more cookbooks to show how to make all those meals
Step 6: Sell bars and shakes because no one wants to cook 6 different meals a day
Step 7: Sell appetite suppressant pills to keep hunger down because eating a 200-300 calorie meal every few hours will leave most people still hungry
Step 8: Use “fear” as a way to make sure people stick with your plan “or else” ___________ (insert starvation mode, metabolism crash, muscle loss, etc).
Step 9: Don’t encourage people to simplify or deviate from the plan so you can come out with a new book each year
uit: https://www.facebook.com/2mealmike