Sorry voor de radiostilte. Subtropisch weer in combinatie met zelden wijkende doodslijnen is slecht voor het bloggen. De afleveringen 5 en 6 (of zijn het 6 en 7) van ‘The Skinny on Obesity’ dienen gepost en besproken te worden, maar ik moet eerlijk zeggen dat Lustig naar mijn smaak net iets te ronkend door de bochten scheurt, waardoor het minder aantrekkelijk wordt om hem te verdedigen. Dat neemt niet weg dat de kern van zijn boodschap wat mij betreft nog steeds deugt: we eten en drinken gemakkelijk meer suiker (glucose/fructose) dan goed voor ons is. Het viel me overigens op dat Lustig in een van de afleveringen stelt dat de levensverwachting van Amerikanen voor het eerst in de geschiedenis daalt. Zou dat echt waar zijn? Ik vond de berichten over een alsmaar gezonder wordende, langer levende bevolking altijd al wat paradoxaal, vooral ’s zomers op de veerboot tussen Puttgarden en Rödby, waar mensen die de trappen uit het ruim naar de dekken zonder vervaarlijk steunen en proesten opwandelen door het merendeel van de passagiers als freaks, als circusnummers worden aangegaapt. En als je dan vervolgens ook nog eens langs het dampende blik het ruim uitfietst…
Maar goed. Rotte tanden. Tandrot. Mariet stuurde onlangs een link naar het bekende artikel van tandarts en epidemioloog Philippe Hujoel (lezen!), die bij wijze van spreken al sinds Frater Venantius roept dat cariës (tandrot) noch parodontitis (tandvlees- en kaakbeenrot) kunnen ontstaan bij afwezigheid van fermenteerbare koolhydraten. Hoe meer fermenteerbare koolhydraten een voeding binnensluipen, hoe slechter de orale gezondheid, zo constateerde Hujoel. De staat van de mond is bovendien een angstaanjagend goede spiegel van de systemische gezondheid. Oplettende artsen en tandartsen maken bijvoorbeeld al ruim een eeuw melding van het tegelijk voorkomen van ziek tandvlees en een minder goede tot deplorabele algemene staat. Met bevestigende studies hieromtrent kon al voor de Tweede Wereldoorlog een bibliotheek worden gevuld. De Britse arts/wetenschapper William Hunter was eind jaren ’40 de eerste die een oorzakelijk verband durfde te leggen. ‘Chronische ontstekingen in de mondholte leiden tot systemische kwalen, vooral tot reumatische en cardiovasculaire aandoeningen,’ schreef hij. Philippe Hujoel draait de causaliteit om. Gefermenteerde koolhydraten veroorzaken zowel tandbederf als alle mogelijk andere kwalen. Laten staan dus. Een substantie die mensen al in hun jeugd ziek maakt – en cariës en parodontitis zijn ziekten – hoort niet thuis in de menselijke voeding, meent hij.
Op een conferentie in de VS spraken tandartsen, tandheelkundig georiënteerde archeologen en (paleo)antropologen afgelopen week over de etiologie en de geschiedenis van tandrot en aanverwante gezelligheid. Super interessant, maar ik laat het voor deze posting bij een samenvatting van het nog niet beschikbare, in Science gepubliceerde onderzoek dat op de conferentie werd gepresenteerd.
Onze tanden en kaken zijn aangepast aan een taaie, relatief koolhydraatarme voeding, voornamelijk bestaande uit vlees, vis, wortels en noten. Sinds de invoering van de landbouw tussen de 13.000 en 6.000 jaar geleden is ons dieet veranderd en sindsdien worden we geplaagd door cariës en parodontitis. Bestudering van skeletten uit de tijd voor de landbouw leert dat slechts 2 procent van de ijstijdjagers enige cariës hadden. Dit percentage steeg naar 10 procent onder de eerste landbouwers en steeg verder gedurende de oudheid, het Romeinse Rijk en de Middeleeuwen. Na de 16de eeuw, toen geraffineerde suiker voor het eerst toegankelijk werd in Europa, verslechterde de orale gezondheid nog verder. Deze observaties kunnen als uitgangspunt dienen voor verder onderzoek naar doeltreffende preventie van cariës en parodontitis.
Waar hebben we dit toch eerder gehoord… Hoe lang zou het duren voor tandartsen ook buiten conferentiezalen termen als ‘paleo’ en ‘soorteigen voeding’ in de mond durven nemen? Heel lang, zeg ik cynisch. Als ze dat doen, verpesten ze niet alleen hun eigen markt, maar die van de hele medische industrie.
Het Paleo Perspectief 
Wat moet ik nu tegen vrouwlief zeggen? Zij heeft al haar hele leven lang een puntgaaf gebit, nog NOOIT één gaatje of tandsteen gehad op een SDCD. Hoe kan ik nu paleo promoten?! ( Ik mag blij zijn dat er nog een klein beetje tand in mijn gebit zit waar de vullingen aan blijven hangen:-(.
Ren and Stimpy….my alltime favourites!!!
Tja Aldert, goede gebitsverzorging en een gunstige genexpressie. Sommige mensen zijn immuun voor het SDCD en zij zullen niets winnen bij een paleoleefstijl. Maar zoals Staffan Lindeberg zegt (ik parafraseer uit mijn hoofd): “Ik merk niets van mijn steentijdsvoeding. Ik voel me niet anders. Het punt is dat je veel van wat er in je lichaam gebeurt niet kunt voelen. Je weet ook niet of jij als individu langer en gezonder zult leven op een paleodieet dan op een westerse voeding. Het is een gok, maar wel een tamelijk veilige gok.”
Toch is er voor haar ook wat te winnen, altijd rode wangen en wat vet waar ze graag van af wil. ) Ik hoop maar dat mijn voorbeeld doet volgen, delicate kwestie in een relatie.
Persoonlijk merk ik wel dat het beter gaat, astma is nu op het niveau van voor paleo, maar dan zonder medicijnen. Het kan nog beter, maar als boer zijnde klaag je nooit! 😉
Misschien als ik wat minder Ren and Stimpy had gekeken, had mijn gezondheid ook wat beter kunnen zijn….
Nog een reden om de granen te schrappen !
http://www.westonaprice.org/thumbs-up-reviews/cure-tooth-decay
Helaas heb ik er zelf niks aan. Oorlogskindje ?
Interessant dat Mariet Weston Price noemt. Voor zo ver mij bekend zijn granen allesbehalve verdacht in zijn anthropologische beschouwingen en bevindingen. Er daar is wat onze tanden betreft toch wel een beetje een probleem mee. Zoals gezegd de suikers en die kleine veelvraatjes die daar zo’n plezier mee hebben in je mond en je tanden vervolgens het leven ‘zuur maken’. En het maakt echt helemaal geen verschil of het mono-, di- of wat voor saccharides ook zijn.
Dat Weston Price gezonde gebitten tegen kwam en dat toeschreef aan een juist dieet, is misschien een juiste conclusie en misschien alleen maar een juiste conclusie onder voorbehoud. Ik meen onlangs verwezen te hebben naar het onderzoek van Dr. Gerald Judd die er van overtuigd was dat de tandpasta’s (en sommige zeep) glycerine bevatten die op je tanden blijft zitten en re-mineralisatie uit je voedsel (calcium, magnesium, etc.) verhindert.
Wij zijn al ruim een jaar geleden gestopt met het gebruik van tandpasta. (N=3) en niemand bezoekt meer een tandarts.
In Australie doen ze onderzoek aan de tanplak op fossiele resten, wat blijkt?
De samenstelling van de bacterien in die tandplak is veranderd sinds de invoering van landbouw en nogmaals in de industriële revolutie! In Amerika zouden ze zeggen whodathunkit? (http://www.urbandictionary.com/define.php?term=whodathunkit) (gejat maar toch leuk) 😉
Quote van de onderzoeksleider:
Previous studies of early skeletons have shown a range of pathologies associated with the introduction of farming during the Neolithic (farming age), including a marked reduction in average population height, nutritional stress during youth, and increases in diseases such as arthritis and tuberculosis. These are thought to relate to the change from the diverse hunter-gatherer diet to one based mainly on carbohydrates from crops such as wheat, barley and rye.
The studies of dental calculus on the last hunter-gatherers, and early farming skeletons reveal a major change in oral microbes, with an overall reduction of diversity and an increase in bacteria associated with gum disease (periodontitis) and dental caries (holes in the teeth).
However, a far bigger, and more detrimental change occurred only 150 years ago, when the Industrial Revolution made processed sugar and flour readily available. At this point, the study shows that the oral microbial diversity in European skeletons plummeted, and became dominated by disease causing bacterial such as Streptococcus mutans, the main caries-causing microbe.
The modern oral environment is a permanent disease state, where the reduced diversity of the ecosystem and large amounts of carbohydrates (especially sugar) allows pathogens to colonise and dominate.
http://www.adelaide.edu.au/news/news59301.html
Dank, Riejsart!
Ik heb al tijden een post in voorbereiding met een alternatieve verklaring voor het ontstaan van cariës. Helaas ben ik een paper kwijt.
Anyway. De kern van dat verhaal wordt dat al lang geleden werd aangetoond dat cariës alleen kan ontstaan wanneer er dagelijks enkele ‘abnormale’ bloedsuikerpieken zijn (die wij tegenwoordig normaal vinden). Bij een neolithische bloedsuikerpiek verliest de tand/kies tijdelijk zijn normale weerbaarheid tegen bacteriën en hun metabolieten.
Van binnen uit.
Misschien deze van Hujoel: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19587153
graag wil ik melden dan de ontsteking aan mijn kies zo goed als verdwenen is! sinds juli 2013 ben ik over op Paleo en mn tandarts staat te springen om me een kanaalbehandeling te geven, ik dacht: ik peins er niet over! volgens de tandarts kon het echt niet overgaan (en zeker niet door voeding) en was het erg noodzakelijk. al wist ze wel dat het gebrek aan vit D, dankzij coeliakie, de oorzaak was van mijn niet zo sterke gebit
Dank voor je mooie n=1 Ilona! Altijd fijn om real life successen te horen, zeker tijdens de obligate golfjes van pseudoscepsis.
Heeft de tandarts al vastgesteld dat de wortelkanaalbehandeling niet meer nodig is?
Een doorbraak van paleo (die overigens niet zal plaatsvinden, don’t worry ;-)) zou een ramp voor tandartsen betekenen.
Heel goed Ilona !
Ook ik heb sinds een jaar paleo geen gebits/kaak klachten meer n=1 , geen coeliakie maar slik extra ( 2x daags 2ooo ie vit d3 ) ,
Voel me er in meerdere opzichten beter bij .
In reactie op Riesjart, iets hierboven: ik zag jouw reactie net pas! Ik zag gisteren ook je twee mails op mijn yahoo-account, waar ik een poos problemen mee heb gehad. Dank nog voor die papers!
Nee, het is niet die van Hujoel. Ben er nog steeds niet aan toegekomen.