Meer ‘apocriefe nonsens’ over tarwe

Reclamegoeroe en paleosympathisant Jan Peter van Doorn merkte hier onlangs op dat het voedingslandschap er over vijf jaar drastisch anders uit zal zien. Beter, zei hij. Meer in lijn met Het Bierviltje. Nu is Jan Peter vooral uit op het pimpen en in een modern, sexy jasje stoppen van paleo – het lucratief vermarkten van knollen en citroenen zeg maar en daar kun je altijd wel een paar gekken mee winnen – maar toch geloofde ik hem niet. Geen normaal mens zal ook maar in overweging nemen dat zijn heilige dagelijks brood mogelijk voor een heel scala aan gezondheidsproblemen zorgt. Wij kunnen hier hoog en laag springen, de boodschap zal nooit echt overkomen.

Dacht ik. Dat denk ik nog steeds, maar er rijst toch enige twijfel.

Als het cliché dat je aan trends in Amerika kunt aflezen wat hier over een jaar of vijf gebeurt klopt, dan zal het grote publiek althans kennis nemen van de potentiële nadelen van tarwe als basisvoedsel. Enkele dagen geleden zat cardioloog William Davis, auteur van Wheat Belly (Tarwebuik) namelijk bij niemand minder dan Dr Oz. Voor wie niet zo bekend is met die dingen, Mehmet Oz (thoraxchirurg) is de lijfarts van Oprah Winfrey en hij heeft een eigen gezondheidsshow. Heel debiel Amerika kijkt daar naar. Als Dr Oz iets zegt, dan is het Waar. Davis mocht zijn verhaal doen en wat denk je? Hij werd niet eens afgezeken. Sterker nog, Oz trok in bedekte bewoordingen het boetekleed aan voor het decennia lang promoten van ‘hartvriendelijke volle granen’. Hij vond het boek ‘overtuigend’. No way dat de sterk gezondheidsbewuste en echt niet helemaal van de pot gerukte Oz zelf nog tarweproducten eet.

Hier kun je de show zien.

Van nog veel grotere betekenis is een publicatie die op 30 november verscheen in het British Medical Journal (1). Het gaat over een nog te verschijnen studie met 920 personen (2), waarin zwart op wit wordt bevestigd dat coeliakie, de vorm van glutenintolerantie die leidt tot afbraak van de darmwand en die ‘onbehandeld’ tot de dood leidt, slechts het topje van een ijsberg van tarweziekten is. Mensen met allerlei buikklachten maar zonder coeliakie (en zonder de zeldzame tarwe-allergie) werden ziek van tarwe, maar niet van een placebo. De auteurs schreven:

The evidence therefore suggests that, even in the absence of coeliac disease, gluten based products can induce abdominal symptoms which may present as irritable bowel syndrome.

Eerder erkende een groep van 15 internationale experts het bestaan van ‘non coeliakie gluten overgevoeligheid’ (3). Tot de symptomen die aan deze conditie kunnen worden toegeschreven behoren ondermeer: maag- en darmklachten, opgeblazen gevoel, pijn, diarree, migraine, hoofdpijn, derealisatie, depressie, vermoeidheid, spier- en gewrichtspijn en huiduitslag. Het expertpanel schreef:

For patients who report wheat intolerance or gluten sensitivity, exclude coeliac disease (…) and wheat allergy (…). Those patients with negative results should be diagnosed with non-coeliac gluten sensitivity. These patients benefit symptomatically from a gluten-free diet. They should be told that non-coeliac gluten sensitivity is a newly recognised clinical entity for which we do not yet fully understand the natural course or pathophysiology.

Dus daar heb je het, jongens. Deze wetenschappers roepen artsen op om rekening te houden met de talloze onverklaarbare klachten die tarweconsumptie kan uitlokken. Ze adviseren hen om hun patiënten uit te leggen dat tarwe de boosdoener kan zijn. Expertpanel – vakblad – arts. Zo degelijk als wat. Maar wat wij hier schrijven – en al die N=1’nen met hun paleotransformaties, mensen van vlees en bloed die na jaren modderen hun leven terugkrijgen – ach, dat is natuurlijk allemaal apocriefe* nonsens.

1. Aziz I, et al. Does gluten sensitivity in the absence of coeliac disease exist? BMJ published 30 November 2012

2. Carroccio A, et al. Non-celiac wheat sensitivity diagnosed by double-blind placebo-controlled challenge: exploring a new clinical entity. Am J Gastroenterol (forthcoming).

3. Sapone A, et al. Spectrum of gluten-related disorders: consensus on new nomenclature and classification. BMC Med2012;10:13

*Met dank aan Willem. Mijn handen jeukten, maar soms is negeren of even wachten de enige juiste reactie.