Er is niks mis met een beetje suiker. Twee eetlepels per dag? Geen centje pijn, vermoedelijk. Een heel ander verhaal wordt het wanneer we dag in dag uit industriële doses naar binnen werken. Voor doorgewinterde paleo’s is dit niets nieuws, maar dit blog beoogt een breder publiek aan te spreken. Bekijk als je tijd hebt de klassieke lezing van endocrinoloog Robert Lustig. Of lees onderstaande primer die ik ooit maakte in opdracht van Mens Hels. Een eerbetoon aan de formidabele arts en epidemioloog John Yudkin.
Verzadigd vet krijgt de schuld van overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten. Epidemiologische gegevens laten echter glashelder zien dat overal waar de vetconsumptie daalt, de bevolking dikker en ongezonder wordt. De WHO signaleert dat er iets heel erg niet klopt. Sinds 23 mei van dit jaar waarschuwt de organisatie extra krachtig voor een verdachte die zijn handen al honderd jaar in onschuld wast. Suiker.
‘“Overgewicht. Suiker is de grote boosdoener!” Dat is niet waar, wij weten nu wel beter. Je wordt dik omdat je meer energie eet dan je verbruikt. (…) Als je probeert om minder vet te eten, gebruik je ongemerkt ook meer suiker. Maar dat is niet erg. Met meer suiker houdt je je gewicht gemakkelijker op peil.’
Dit is geen parodie. Het is bloedserieuze voorlichting op de website van de Suikerstichting, het ‘bureau voor wetenschappelijk onderzoek, voorlichting en belangenbehartiging van de Nederlandse suikerindustrie’. Een instantie die onder andere lespakketten uitdeelt op basisscholen en kinderen vertelt dat het ‘cool’ is om suikerstroop en karamel te eten.
Dat verhaal van ‘calorieën in versus calorieën uit’ klopt natuurlijk als een bus. Maar het advies om meer suiker te gebruiken als je een gezond gewicht wilt handhaven, jaagt zelfs de conservatiefste voedingsfysiologen de stuipen op het lijf. Natuurlijk, iedere branche heeft het recht zijn waren aan te prijzen en daarbij een beetje te overdrijven. Maar: ‘beweren dat je met suiker lekker slank blijft, is net zoiets als zeggen dat roken beschermt tegen longkanker’, zegt dr. Marion Nestle in haar boek Food Politics, how the food industry influences nutrition and health.
Volgens cijfers van de VAI, de overkoepelende organisatie van levensmiddelenproducenten, geeft de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie jaarlijks zowat een miljard euro uit aan reclame. Ruim zeventig procent van dat gigantische budget wordt gebruikt voor het promoten van suikerbommen als fastfood, snoep, koek, gezoete zuiveldrankjes, zoet broodbeleg, gesuikerde ontbijtgranen, zoete toetjes en frisdrank. Deze producten hebben één ding gemeen: ze leveren veel energie en nauwelijks voedingsstoffen. Steeds vaker worden dit soort waren bovendien gepresenteerd als het summum van gezond voedsel, terwijl het in wezen om junkfood gaat. Reclamemakers doen niets liever dan refereren aan de goede eigenschappen van één enkel ingrediënt, zoals vitamine C of ‘gunstige’ bacteriën. Doorzichtige opschepperij als ‘Spaart de eetlust’ (Milkyway in de jaren ’70), is vervangen door minder makkelijk te ontzenuwen, vaak met een pseudo-wetenschappelijk sausje overgoten pretenties als ‘Draagt bij aan een gezonde darmflora’. Nog geen vijf procent van de reclamepenningen wordt besteed aan het aan de man brengen van normaal eten, zoals groenten en fruit, brood, bonen, vlees en vis. Supermarkten maken groenten, fruit en vlees bovendien extra duur, zodat ze de winstmarge op ‘impulsproducten’ als snoep en frisdrank kunstmatig laag kunnen houden. Bewust levende consumenten betalen dus onbewust mee aan de instandhouding van de zwaarlijvigheidsproblematiek.
Nog zorgwekkender is het dat het Voedingscentrum – het door het Ministerie van LNV betaalde instituut dat ons vertelt wat we het best kunnen eten – de indruk wekt indirect te worden bestierd door de industrie. Veelzeggend is de Jaarprijs Goede Voeding, een initiatief dat is bedoeld om fabrikanten en detaillisten aan te sporen gezonde waar aan de man te brengen. Het lijstje winnaars van de afgelopen jaren suggereert een weinig onafhankelijke positie: Honig Merkartikelen met Wake Up, General Biscuits met Vita Linea van LU, Mona met Optimel, Honig Merkartikelen met Honig World Wide Wrap en IgloMora met Iglo zelfmaakgerechten. Uitsluitend waren van de grote multinationals en merendeels gekunstelde noviteiten met een twijfelachtige verhouding tussen de hoeveelheid energie en de hoeveelheid micronutrienten. Ze bevatten veel suiker, transvetzuren en zijn arm aan vitaminen en mineralen. Alsof de keuzes van de ‘onafhankelijke jury’ nog niet voldoende argwaan wekken, werd de laatste Jaarprijs Goede Voeding uitgereikt op een door de voedingsindustrie georganiseerd congres over zintuigmarketing; dat is de kunst om voedingsmiddelen extra begerenswaardig te maken door de zintuigen van de consument om te tuin te leiden. Waarom krijgt groentenboer Klaas Knol uit Amersfoort nooit zo’n jaarprijs voor zijn gemengde salade met olijven en walnoten? Of voor zijn ‘winterpakketten’ die hij samenstelt uit groenten van lokale telers? Woordvoerster Patricia Schutte: “Omdat Klaas Knol zich niet heeft ingeschreven.”
Allemaal oudjes? Helaas. Behalve het Kenniscentrum Obesitas (zwaarlijvigheid) van de Vrije Universiteit, signaleren vele andere onderzoekscentra in Europa dat deze ziekte steeds vaker jonge mensen treft. Een deel van hen, zo meldden Britse wetenschappers onlangs, zal door hun ouders worden overleefd.
Twee Zweedse cardiologen schreven vorig jaar in een open brandbrief aan hun regering dat ze pubers tegenkomen die rondwaggelen met het hart en bloedvatstelsel van een bejaarde. Opmerkelijk genoeg identificeerden de artsen niet het gedoodverfde vet, maar ‘de versuikering van onze eetcultuur’ als kern van het probleem. Schotse onderzoekers legden de afgelopen jaren bloot hoe overmatig suikergebruik tot diabetes leidt. Wat door het Voedingscentrum nog sussend wordt afgedaan als bakerpraat, wordt in een ongesponsord lab ijskoud bewezen.
Maffioos
In haar in mei dit jaar gepubliceerde rapport Dieet, Voeding en de Preventie van Chronische Ziekte onderstreept de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) dat suiker in een verantwoord menu niet meer dan tien procent van de energie mag leveren. Directeur Generaal Gro Harlem Brundtland was voorbereid op een pittige discussie. De suikerbranche vindt een bovengrens van 25 procent streng genoeg. Dat getal is afkomstig van het International Life Sciences Institute – een ‘onafhankelijke’ onderzoeksinstelling die wordt betaald door Coca Cola, Pepsi Cola, General Foods, Kraft en Procter & Gamble. Tot Brundtlands verbazing kwam er geen discussie. Ze kreeg een ijlbrief. Van de Amerikaanse Suiker Associatie. Met een bevel. ‘Schrap die belachelijke passage over suiker onmiddellijk of we zorgen dat u de Amerikaanse overheidssteun van 406 miljoen dollar per jaar kwijtraakt’.
Brundtland toonde zich ongevoelig voor de chantage. Waarop de suikerbranche Washingtons duurste lobbybureau inhuurde om belangrijke congresleden ervan te overtuigen dat de WHO zich baseert op flauwekul-studies en dus in het vervolg geen cent steun meer verdient. Het klinkt zo maffioos dat het nauwelijks is te geloven, maar volgens deskundigen is de suikerindustrie werkelijk in staat democratische processen naar zijn hand te zetten. ‘De suikerjongens zijn dikke maatjes met de Bush-clan, dus hun dreigement is niet zonder substantie’, zegt de Britse professor Phillip James, voorzitter van de International Obesity Taskforce en mede-auteur van veel eerdere WHO-rapporten over voeding.
Toch doen de mannen aan de top van de grote suikerverwerkende bedrijven alsof ze zich niet echt druk maken over een eventuele omzetdaling. Sir Saxon Tate, baas van de Britse suikergigant Tate & Lyle, zei in mei in The Guardian: ‘Face it, mensen zijn stapelgek op suiker. Als ze het één keer hebben gegeten, zijn ze verkocht. De suikerconsumptie stijgt al een eeuw en zal blijven stijgen, hoe luid die hysterische gezondheidsfreaks bij de WHO ook snateren.’
Bluf? Vetzucht-deskundige Phillip James in een commentaar op Saxon Tate: ‘Voorlopig zullen de suikerbaronnen rookgordijnen optrekken, wetenschapsprojecten opkopen en de verwoestende effecten van hun producten met geweld ontkennen. Ze kunnen dat nog beter dan de tabaksindustrie. Ook allerlei zogenaamd onafhankelijke voorlichtingsinstanties zullen zich aangaande het 10 procents advies in nevelen hullen, omdat ze financieel tot aan hun elleboog in het achterwerk van de industrie zitten.’
Maar er is volgens James één lichtpuntje: ‘Zelfs in de raden van bestuur zitten verstandige mensen die inzien dat de bakens uiteindelijk verzet zullen moeten worden. Vetzucht is een epidemie aan het worden. Kinderen ontwikkelen vernauwingen in hun kransslagaderen. De link met de huidige suikerconsumptie is wetenschappelijk gezien zo klaar als een klontje en de bewijslast groeit met de dag. Als de vergaarde kennis in zijn volle naaktheid doordringt tot het grote publiek is de beer los. De suikerbaronnen worden al gewaarschuwd door marktanalisten en investeerders.’
Suiker: een wolf in schaapskleren
Wie geen bewerkte levensmiddelen gebruikt – een hypothetische zonderling op Rottumeroog die leeft van wat de natuur hem brengt – krijgt dagelijks hooguit 30 gram aan suiker binnen, wat gelijk staat aan 15 gram fructose. Dat is volgens de meeste deskundigen de dagdosis waaraan het menselijk lichaam zich gedurende honderdduizenden jaren evolutie heeft aangepast. Zelfs een aap incasseert niet meer, omdat fruit slechts kleine hoeveelheden fructose en verder vooral glucose (en grote hoeveelheden oplosbare vezels) bevat. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te constateren dat de gemiddelde Nederlander – met zijn 110 gram suiker per dag – bijna vier keer meer fructose voor zijn kiezen krijgt dan goed voor hem is.
Die 55 gram fructose is een conservatief getal. Voor de meesten van ons is het de normaalste zaak van de wereld om op een dorstig moment een paar blikjes frisdrank achterover te klokken. In nog geen vijf minuten tijd belast je je gestel met 50 gram suiker en dus met 25 gram fructose. Tweehonderd kilocalorieën waar je niets van merkt en die je er niet van zullen weerhouden een uurtje later een suikerrijke snack te nemen.
En is er nòg een nauwelijks te ontwijken bron van fructose: High Fructose Corn Syrup (HFCS). Een uit gemodificeerde mais gemaakt zoetmiddel dat barst van de fructose, nog goedkoper is dan suiker en dus aan allerlei levensmiddelen wordt toegevoegd. Als je de HFCS-consumptie meerekent, kom je uit op een gemiddeld dagelijks fructosegebruik van rond de 75 gram.
‘Dat is een catastrofale hoeveelheid’, meent dr. Victor Zammit, biochemicus aan het Hannah Research Institute in het Schotse Ayr. ‘Voed ratten en hamsters een dieet met meer dan tien procent kristalsuiker en ze worden binnen twee weken insulineresistent, zelfs als ze slank blijven. Je kunt je voorstellen wat er gebeurt als je de hele dag door suikerrijke snacks neemt.’
Victor Zammit noemt deze recente bevindingen een ‘laatste wake-up call’ voor de voedingsmiddelenindustrie. In Science Magazine zei hij onlangs: ‘De industrie spoort mensen aan vetarme producten te kopen, zonder erbij te vertellen dat die vaak meer dan vijftien procent fructose bevatten en dus aanzienlijk ongezonder zijn. Frisdrank, in feite niets anders dan hooggeconcentreerd suikerwater, is waarschijnlijk het zorgwekkendste element in de hedendaagse voeding. Een klassiek voorbeeld van een wolf in schaapskleren.’
* Veroorzaakt diabetes
Het is nogal een bewering. Je hebt altijd geleerd dat dat onzin is, en nou blijkt het toch waar te zijn. Er is een glashard oorzakelijk verband tussen langdurige suikerconsumptie en het ontstaan van diabetes type 2. ‘De fructose in kristalsuiker haalt een metabole truc uit met onze lever’, zegt dr. Victor Zammit. ‘Dit orgaan verandert na een suikerbelasting tijdelijk in een op hol geslagen vetfabriek. Hij begint triglyceriden in de bloedbaan te pompen, iets wat hij na een maaltijd met natuurlijke voedingsmiddelen juist niet doet. Van een vaak terugkerende vloed triglyceriden word je al snel insulineresistent. De lichaamscellen kunnen dan niet goed meer overweg met de suikers uit de voeding. Dat leidt op den duur tot velerlei klachten, maar vooral tot diabetes type 2.’
Onze overgrootmoeders wisten al dat suikerrijke voedingsmiddelen vaak slecht vullen. Dat je er gemakkelijk veel meer van eet of drinkt dan je bedoeling was, omdat er nauwelijks verzadiging optreedt. En dat je na een korte energiekick onherroepelijk ‘crasht’ en dus opnieuw moet eten. Doktoren van het Children’s Hospital in Boston hebben deze waarneming onlangs in een onderzoek bevestigd. Ze volgden 548 kinderen van elf jaar gedurende 19 maanden. Al snel werd duidelijk dat frisdrankgebruik dè bepalende factor was voor de dagelijkse suikerconsumptie, dus frisdrank-inname werd als surrogaat graadmeter gekozen. De link was sterker en progressiever dan de onderzoekers vermoedden. Frisdrank-drinkende kinderen waren van meet af aan dikker en kwamen tijdens de observatieperiode aanzienlijk meer aan. Het verband bleef overeind als werd gecorrigeerd voor overige eetgewoonten, lichamelijke activiteit en welstandsklasse, factoren die eveneens van grote invloed zijn op conditie en lichaamsgewicht. Met ieder glas frisdrank dat een kind per dag dronk, nam zijn of haar risico op overgewicht met zestig procent toe. Een recent afgerond Deens onderzoek met volwassenen gaf een nog verontrustender beeld.
‘Het gaat om elementaire endocrinologie, om mechanismen die medisch studenten tijdens hun propedeuse leren’, zegt een weinig verbaasde David Ludwig, endocrinoloog en hoofd van de kliniek voor dikke kinderen in het Children’s Hospital. ‘Suikerrijke producten vormen een aanslag op het metabolisme. Mensen zijn geëvolueerd op een dieet met weinig geraffineerde koolhydraten. Wie veel zoetigheid eet en drinkt, maakt ter compensatie erg veel insuline aan. Dit hormoon zorgt ervoor dat de suiker uit het bloed de overige weefsels in kan of wordt opgeslagen als vet. Het onnatuurlijke insuline-shot dat je met een suikerrijke hap provoceert, zorgt na korte tijd voor een onbedwingbare honger. Je houdt het lijf als het ware voor de gek.’
Dikke kinderen leren in Ludwigs kliniek dat boter, kaas, eieren, vlees, vis, groenten en fruit voedingsmiddelen zijn en dat een kadetje met hagelslag in de categorie snoep valt. Zodra de donut en de cola worden vervangen door ouderwets eten met een glas melk, water of thee, verdwijnen de vetrollen en tieten. De kliniek heeft een wachttijd van bijna een jaar.
Veel krachtiger zelfs dan verzadigd vet, dat òf neutraal is, òf tegelijkertijd het gunstige HDL verhoogt en altijd het ‘hartinfarctcholesterol’ Lp(a) omlaag blijkt te brengen. Het cholesterolverhogende effect van kristalsuiker is al vijftig jaar bekend en goed gedocumenteerd. Ook hier lijkt de fructosecomponent de kwaaie pier te zijn. Ter illustratie een studie die in 2000 werd gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition. Achttien gezonde jonge mannen met een gemiddeld cholesterolgehalte van 5,8 mmol/l kregen gedurende twee maanden onder strikt gecontroleerde omstandigheden te eten. Gedurende de eerste vier weken werden de koolhydraten in hun dieet geleverd in de vorm van glucose. In die periode zakte hun cholesterolspiegel naar 4,1 mmol/l. Vervolgens werd een kwart van de glucose vervangen door sucrose (kristalsuiker), waarmee één achtste van hun koolhydraten uit fructose bestond. Na twee weken was het cholesterolgehalte gestegen naar 6,3 mmol/l, terwijl de verhouding tussen HDL en LDL nadelig was veranderd. Toen de onderzoekers de sucrose tenslotte weer vervingen door glucose, bereikten de mannen binnen twee weken een cholesterolspiegel van 3,8 mmol/l en een gunstige HDL/LDL ratio. De uitkomst ontlokte een van de onderzoekers de uitspraak: ‘Dit krijg je zelfs met transvetzuren niet voor elkaar.’ Overigens worden afwijkende cholesterolwaarden steeds minder beschouwd als oorzaak van hart- en vaatziekten, maar meer als symptoom van een onderliggend probleem, bijvoorbeeld insulineresistentie.
Onderzoekers van het Department of Preventive Medicine in Chicago vonden in 1998 tijdens een onderzoek ionder ruim 4000 mannen en vrouwen een omgekeerd verband tussen suikerconsumptie en het HDL2b gehalte, de cholesterolfractie die lijkt te beschermen tegen hart- en vaatziekten. Hoe meer kristalsuiker de mensen gebruikten, hoe minder HDL2b hun lever produceerde. De onderzoekers hielden rekening met factoren als leeftijd, rookgedrag, fysieke activiteit en alcohol-inname.
Hoe groter het aandeel suiker in je voeding, hoe minder essentiële voedingsstoffen je binnenkrijgt. Wie een Mars-reep eet, laat immers al snel vier appels liggen. Op den duur kan chronische overconsumptie van suiker zo indirect leiden tot een verzwakt immuunsysteem. Maar sucrose maakt het lichaam ook direct ontvankelijker voor ziektekiemen. Duitse onderzoekers stelden vast dat het vermogen van onze witte bloedlichaampjes om indringers te ontmantelen na inname van een halve liter frisdrank (45 gram suiker) meer dan vijf uur lang tot de helft wordt gereduceerd. De inname van een calorisch gelijkwaardige hoeveelheid zetmeel – dat in de het spijsverteringskanaal snel wordt omgezet in glucose – had geen noemenswaardige invloed op de afweer.
En niet alleen door kruidenvrouwtjes uit Zalk. Toen onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) in Bilthoven meer dan honderd patiënten met galblaaskanker vergeleken met gezonde controlepersonen, bleek dat de zieken consequent aanzienlijk meer suiker gebruikten. De Britse arts-onderzoeker John Yudkin, die in de jaren ’50 vergeefs aandacht vroeg voor het in zijn ogen ‘onmiskenbare’ oorzakelijke verband tussen suikerconsumptie en hart- en vaatziekten, presenteerde destijds ook epidemiologische gegevens die een verband suggereerden tussen suikergebruik en darmkanker, borstkanker en leukemie. In het boek Sweet but Dangerous; the sugar-cancer link, gaan oncologen in op mogelijke mechanismen. Bewezen is dat een hoge insulinespiegel de groei van kankercellen bevordert.
Een blikje frisdrank lest de dorst, maar zorgt in je bloed voor een heksenketel. Suiker veroorzaakt direct na consumptie een storm van vrije zuurstofradicalen. Dat constateerden onderzoekers van de State University van New York in een experiment met twintig gezonde proefpersonen. Het drinken van een suikeroplossing verhoogde de concentratie van zogenaamde vrije radicalen met 250 procent. Vrije radicalen veroorzaken in grote hoeveelheden schade aan het DNA en spelen een grote rol bij het ontstaan van hart- en vaatziekten en kanker. Een deel van de schade kan worden voorkomen door het eten van voedingsmiddelen met veel antioxidanten en door te sporten.
Frequente, overmatige suikerconsumptie kan bijdragen aan de langzame desintegratie van al je organen. Een deel van de glucose- en fructosemoleculen verliest tijdens de race door het lichaam spontaan zijn integriteit. Deze moleculen worden uiterst reactief en klampen zich vast aan elke eiwitstructuur die ze tegenkomen, zoals bloedcellen, collageen, het kristalline van de ooglens, lipoproteïnen (cholesterol) en zelfs aan ons DNA. In eerste instantie is dit zogenoemde glycatieproces redelijk omkeerbaar: zodra de suikerconcentratie van het bloed weer zakt en een poosje laag blijft, worden de verbindingen netjes verbroken. Geef je je lichaam echter nooit de tijd om een bloedsuikerpiek omlaag te brengen – bijvoorbeeld doordat je de hele dag door snoept – dan worden die suiker-eiwit bruggen steeds complexer, tot ze na enkele dagen ‘onverwoestbaar’ zijn.
Deze Advanced Glycation Endproducts (AGE’s) hechten zich onder andere aan de vaatwanden, veroorzaken daar een constante ontstekingsreactie en ‘bezetten’ allerlei receptoren, zodat bijvoorbeeld cholesterol en insuline niet meer gebruikt kunnen worden en zich opstapelen. Uiteindelijk veranderen AGE’s ons slagaderstelsel van een flexibel, uiterst alert orgaan in een netwerk van stijve, halfdode pijpen. ‘Als je lang gezond en fit wilt blijven, moet je weinig suiker gebruiken, matig en niet te vaak achter elkaar eten, je voedsel niet te lang verhitten en als het kan veel bewegen’, zegt dr. Y.C. Chee, een vooraanstaand AGE-deskundige uit Singapore. Gezien de narigheid die je kunt voorkomen, lijkt dat ons niet te veel gevraagd.
Ja, en van masturbatie krijg je rood haar… Nee, wacht even, dit is waarschijnlijk geen bakerpraat. In Azië is meer dan tachtig procent van de tieners bijziend, meldt het vakblad Vision Research. En niet zo’n beetje ook. Bij een onrustbarend aantal kinderen schiet de zogenaamde ‘schoolbijziendheid’ door naar ernstige bijziendheid van min zes of meer. Dat geeft extra risico op complicaties als staar en netvliesloslating. Ook in Europa neemt het probleem epidemische vormen aan. Vanwaar die visuele aftakeling, vraagt iedereen zich af. ‘Onze voeding bestaat voor een steeds groter deel uit geraffineerde granen en suiker’, luidt het onverwachte antwoord van dr. Loren Cordain, inspanningsfysioloog en hoogleraar evolutiegeneeskunde aan de Colorado State University. ‘Bij traditionele volken die leven op vlees, vis, knollen, groenten, noten en fruit, wordt één op de duizend mensen licht bijziend. Zodra ze onze eetgewoonten overnemen, wordt meer dan vijftig procent ernstig bijziend. Of ze nou tegelijkertijd gaan lezen en schrijven of niet. En het gebeurt in de loop van één generatie, dus genetische factoren spelen een ondergeschikte rol.’
Cordains verklaring is elegant. ‘Hoe meer suikers een mens naar binnen werkt, des te meer meer insuline het lichaam moet maken om die suikers te kunnen gebruiken. Als er tijdens de groei ongezond veel insuline in het lichaam circuleert, gaat er gemakkelijk iets mis met de groeifactoren die de vorming van de oogbol regisseren. Die wordt dan te groot, met als gevolg dat het invallende licht vòòr het netvlies wordt geprojecteerd, in plaats van er op.’ Cordains hypothese is getest op kippen en apen en blijkt in deze diermodellen op te gaan. Insuline is echter niet de enige factor. Ook het ontbreken van volstrekte duisternis tijdens de slaap maakt jonge ogen bijziend.
Eten wij Nederlanders eigenlijk wel méér suiker dan de WHO aanbeveelt? Is de boodschap niet in de eerste plaats bedoeld voor uit hun voegen barstende Amerikanen? Cijfers van de Europese Unie helpen ons uit de droom. We consumeren rond de veertig kilo kristalsuiker per persoon per jaar. Dat is iets minder dan 110 gram per dag, een hoeveelheid die bijna twintig procent van onze dagelijkse energiebehoefte dekt. Kinderen krijgen in verhouding nog veel meer binnen. Kellog’s stopt in zijn speciale kindercornflakes bijvoorbeeld vijf keer zoveel suiker als in de gewone cornflakes, volgens een diëtiste van de fabrikant omdat kinderen ‘nu eenmaal een zoetere smaak hebben’.
Met stip de grootste suikerleverancier is frisdrank. Een blikje van 33 cl levert ruim 25 gram, ofwel bijna tien theelepels. Zeventig procent van de Nederlandse huishoudens drinkt dagelijks frisdrank, stelt de Nederlandse Frisdrank Industrie (NFI) verheugd vast. Statistiek van deze overkoepelende organisatie schetst een explosieve trend: In 1940 dronk de Nederlander 4 liter frisdrank per jaar. In 1980 wist hij raad met 59 liter. In 2001 gulpten we bijna 100 liter per persoon naar binnen. Ten opzichte van de jaren ’80 is de afzet dus bijna verdubbeld. Is het toeval dat de statistici van het CBS het aantal zwaarlijvigen in diezelfde periode met een factor vijf zagen groeien?
KADER Een geraffineerde verleider
Is suiker verslavend?
Snoep- en frisdrankproducenten kunnen de schadeclaims van vette, suikerzieke hartpatiënten tegemoet zien nu de wetenschap haarfijn uitlegt hoe langdurige en overvloedige consumptie van hun waren dergelijke misère veroorzaakt. Nederlandse letselschadeadvocaten menen vooralsnog dat de fabrikanten niets hoeven te vrezen. Immers, het cruciale verslavingsaspect ontbreekt en agressieve of doortrapte marketing is geen geldig juridisch argument. Tabaksproducenten moesten uiteindelijk schuiven omdat ze het nicotinegehalte van hun rookwaar opvoerden zonder de consument van de verslavende eigenschappen op de hoogte te brengen.
Het is echter nog maar de vraag of suiker, bij de onmatige consumptie waartoe de reclame vooral kinderen verleidt, niet fysiek verslavend is. In een opmerkelijke studie in het American Journal of Psychiatry constateerde psychiater en alcoholvorser Boris Kampov-Polevoy in 1997 dat kristalsuiker in de hersenen soortgelijke biochemische processen op gang brengt als alcohol en opiaten. Kampov-Polevoys nieuwsgierigheid werd gewekt toen hij zag dat alcoholisten en junks vrijwel altijd enorme hoeveelheden suiker in hun koffie doen. ‘Suikerconsumptie zorgt bij iedereen voor het vrijkomen van ‘geluksstofjes’ in de hersenen’, zegt voedingsfysiologe Nancy Appleton, werkzaam aan Berkeley Medical School en auteur van het boek Lick the sugar habit. ‘Onder meer met MRI-diagnostiek is vastgesteld dat sommige mensen extreem suikergevoelig zijn. Suikergebruik wekt bij hen een overdreven endorfine-respons op. Endorfinen zijn neurotransmitters die een gevoel van welbehagen teweeg brengen. Tegelijk bevinden zich in hun brein meer endorfinereceptoren, waardoor hun basis endorfinen-niveau juist te laag is. Na een paar mars-repen of een liter cola voelen ze zich tijdelijk fantastisch, maar ze hebben telkens grotere hoeveelheden suiker nodig om in een draaglijke gemoedstoestand te blijven. Onthouding kan tot despressie en onvervalste ontwenningsverschijnselen leiden.’
KADER Suiker is overal
Slechts een fractie van de 110 gram suiker die we dagelijks verorberen, lepelen we rechtstreeks uit de suikerpot. Het leeuwendeel zit verborgen in allerlei bewerkte levensmiddelen. Frisdrank is voor velen hoofdleverancier, maar zelfs hartige waren als leverworst en ketchup kunnen aardig aantikken. Als je je suikerconsumptie serieus omlaag wilt brengen, moet je volgens een woordvoerster van het Voedingscentrum etiketten gaan lezen. Een rondgang door de supermarkt leert dat kant- en klaarmaaltijden nogal eens suikerbommen zijn. Doe je boodschappen als het even kan bij de gespecialiseerde winkelier, zoals de slager en de groentenman. Vraag wat er in zit. Ga voor ‘hele’ producten. En probeer je zoete smaak langzaam af te leren.
De fysiologen Christina Koutsari en Adrianne Hardman van de universiteit van het Schotse Loughborough herhaalden het onderzoek van John Bantle (zie kader ‘Een wolf in schaapskleren’), maar bouwden enkele weken met een stevig trainingsprogramma in. Ook bij deze mannen schoot de triglyceridenspiegel na invoering van kristalsuiker omhoog, om weer scherp te dalen als de koolhydraten geheel in de vorm van glucose werden geleverd. De verrassing kwam toen de heren dagelijks ongeveer tien kilometer gingen hardlopen. In deze fase had de kristalsuiker geen noemenswaardig effect op de vetuitstoot van de lever. Hun spiercellen bleven tijdens die actieve periode erg gevoelig voor insuline, ‘ondanks’ de sucrose. Koutsari en Hardman ontsluierden hiermee de zoveelste verklaring voor het beschermende effect van geregelde fysieke inspanning. En leverden een mooi alibi om na het sporten onbekommerd te genieten van een mooie rondo, een fijne kano of een pannenkoek met stroop, beproefde kost om de glycogeenvoorraad aan te vullen.
KADER Dit zijn de grootste suikerboeven:
Frisdranken en gezoete vruchtensappen
Snoepwaren, sportdranken en ‘energierepen’
‘Cruesli’s’ en andere gezoete ontbijtgranen
Zoet broodbeleg
Zuivelproducten met een vruchtensmaakje
Drinkontbijten
Toetjes
IJs
Als ‘verantwoord’ gepresenteerde koekwaren als Liga’s, Vitalinea’s, Sultana’s, etc.
Het Paleo Perspectief 
Suiker is zooo lekker… ik kon er niet van afblijven. Chocola, koekjes, hele bekers ijs… ongelooflijke hoeveelheden heb ik gegeten en ik merk nog steeds dat ik eraan verslaafd ben. Het grootste deel van m’n leven dacht ik dat ik gerust lekker kon snoepen. Ik werd immers niet dik, en m’n gebit was geweldig. Nergens las je iets over de schadelijke gezondheidseffecten van suiker en eigenlijk is dat nog steeds zo. Als al wordt aangeraden de suikerconsumptie te minderen, is dat meestal om af te vallen. Nu ik vanwege m’n gezondheid steeds meer richting paleo ga eten vragen mensen me zelfs om er niet mee door te gaan omdat ik vooral niet dunner moet worden. Alsof dat het enige argument is. Eigenlijk hoopte ik vooral m’n astma ermee onder controle te krijgen. Al een jaar geen bronchitis meer gehad… terwijl ik daar meerdere keren per jaar episodes van moest doormaken. Niet snoepen blijft lastig en lukt me niet altijd.
Weet iemand of HFCS ook in Nederland in voeding wordt gebruikt. Het Voedingscentrum (bit.ly/xd6LWQ) zegt dat dit niet zo is, maar persoonlijk twijfel ik of dat klopt. Ik vermoed dat het o.a. in koekjes wordt gebruikt. Heeft iemand het antwoord voor mij?
Je kan het kopen bij de Vomar in het “amerikaanse schap”, in een fles. Was ook zomaar hier thuis beland, is na enig overleg weggegooid geld geworden 😉
Heb net even research gedaan in de supermarkt. In ieder geval in die enge roze koeken en mergpijpjes zit HFCS. Zou het Voedingscentrum dat echt niet weten? Ik ga ze even een tweet sturen en later op de dag hier een blog over schrijven.
Zijn die koeken en mergpijpjes in NL geproduceerd? of worden ze er alleen verkocht.?
Dat weet ik niet, het was bij de Dirk te koop. Maar het gaat me er om dat dit wel wordt gegeten in Nederland (terwijl het Voedingscentrum schrijft dat dit niet zo is). Nog afgezien van het feit dat dit geen voeding maar vulling is 😉
Misschien ietsje off topic en misschien overbodig, maar goed informatie is nooit weg
Ik weet niet of het in Nederland al verkocht wordt. Had Janet waarschijnlijk kunnen vragen, maar er doet een boek de ronde wat Mark Sisson vorig jaar al aan raadde en wat volgens Amazon nu een officieel toegestaan tekst boek: Deep Nutrition van de Shanahans
Deep Nutrition is an approved textbook for these health professionals and can be purchased using CEU monies. See the Numedix website for more information.
Registered Dietitians Diet Technicians Certified Diabetes Educators Nurses Certified Athletic Trainers Marriage & Family Therapists Licensed Clinical Social Workers Licensed Educational Psychologists Licensed Professional Clinical Counselors.
Ruth Shanahan MD heeft bepaald geen grote liefde voor suiker en plantaardige vetten.
Iemand behoefte om te reageren op de suikerpromotie van een prof uit Maastricht? Kiijk dan even hier: http://t.co/iBaAoRk (Linkedin-groep Voeding Nu)
“Supermarkten maken groenten, fruit en vlees bovendien extra duur, zodat ze de winstmarge op ‘impulsproducten’ als snoep en frisdrank kunstmatig laag kunnen houden. Bewust levende consumenten betalen dus onbewust mee aan de instandhouding van de zwaarlijvigheidsproblematiek.”
Sorry dat ik het zeg, maar dit klinkt wel een beetje als populaire prietpraat, waar ik dan graag een bron van zou willen zien voordat ik het anders ga bekijken. Zo duur is groente en fruit nu ook weer niet, als je de exclusieve soorten buiten beschouwing laat en seizoensgroenten/fruit eet. Veel groenten en fruit moet buiten het seizoen van ver komen of uit verwarmde kassen, dat maakt de prijs een stuk hoger. Boeren worden ook nog eens uitgeknepen door supermarkten om maar de laagste prijs te kunnen bieden aan de klanten. De markt is vaak wat goedkoper, maar regelmatig maakt het niet zoveel uit of ben je soms zelfs goedkoper uit bij de super.
Kortom, waar is de onderbouwing van deze boude uitspraak?
Waar ik die populaire prietpraat destijds (2003) vandaan haalde kan ik niet meer achterhalen, maar nog vorig jaar promoveerde gezondheidswetenschapper Wilma Waterlander op een onderbouwing van dezelfde boude uitspraak. Overigens ben ik met je eens dat al het eten, ook groenten, fruit en vlees, belachelijk goedkoop is.
Anyway, copy/paste uit Distrifood:
‘Prijs agf kunstmatig hoog door supers’
AMSTERDAM – Supermarkten houden de prijs van groente en fruit kunstmatig hoog.
Supermarkten doen dit ter compensatie van het verlies dat ze lijden op de verkoop van bier en wasmiddelen. Dat zegt gezondheidswetenschapper Wilma Waterlander.
Promotie-onderzoek
Waterlander heeft promotieonderzoek gedaan naar dit onderwerp. Zij zegt: ‘Hoe gezonder het wordt, hoe duurder het eten is. Ik heb gesproken met verschillende supermarktmanagers. Die hebben aangegeven dat ze bewust een grote marge op groente en fruit rekenen. Dit om te compenseren voor het verlies dat ze draaien op wasmiddel en bier. Die worden onder de prijs verkocht, onder andere door de supermarktoorlog.’
Patatje
Een patatje kost nog niet half zoveel als een salade en een blikje cola is goedkoper dan een flesje water. Wie de eindjes aan elkaar moet knopen, bespaart honderden euro’s als hij verse, biologische groenten en gezond meergranenbrood gewoon in de schappen laat liggen. Het gevolg is dat lager opgeleide mensen met een minder dikke portemonnee vaker ziek zijn dan hun beter opgeleide landgenoten.
Goedkoper
Uit het promotieonderzoek van Waterlander is gebleken dat het goedkoper maken van groente en fruit leidt tot ‘een substantiële verhoging van groente- en fruitaankopen. Dat scheelt een aantal kilo’s groente en fruit per week’, aldus Waterlander. Volgens haar kan dit resultaat al worden bereikt bij een prijsverlaging van 25 procent. Zij zei over het consumentengedrag in de supermarkten: ‘We zien dat de gezonde keuze niet de makkelijke keuze is. Het klopt dat je met weinig geld toch gezond kan eten. Maar je moet wel goed geinformeerd zijn om weerstand te bieden aan alle andere dingen.’
Dat was weer een snelle reactie, en dat voor de zondagmorgen! 😉 Bedankt voor de onderbouwing, toch geen populaire prietpraat dus 😉 Had ik ook niet van je verwacht hoor, na het lezen van een heleboel van je artikelen (geef je d’r ook eens een boek van uit, van al die jaren noeste onderzoeks- en schrijfarbeid?), maar wilde het toch even zeker weten. 🙂
An sich zijn groente en fruit dus niet zo duur, maar het kan veel goedkoper. Interessant. Jammer dat de meeste boeren hier dan weer weinig van merken. Het klinkt als een veelgebruikte strategie uit de technologie-sector: verkoop je hardware onder de kostprijs, en haal je winst uit de software of diensten. Had ik niet verwacht gebruikt te zien worden bij de supermarkten, niet op deze manier in ieder geval..
Otto, ik denk dat we vrijwel al ons eten ver onder de werkelijke kostprijs kopen en dat veel problemen opgelost zouden worden als we zouden moeten neertellen wat het werkelijk kost om iets te produceren. Overigens bedankt voor je vraag, want ik maak veel fouten en die dienen blootgelegd te worden. Deze kon ik toevallig meteen pareren ;-).
Het boek… au! Het procrastination spook. Een paar mentale beren op de weg zijn:
Het moet perfect zijn.
Het moet alomvattend zijn.
Wat je nu schrijft is morgen niet meer waar.
Er gebeurt verschrikkelijk veel in de Paleowereld.
Wat kan ik nog toevoegen aan The Paleo Diet, The Paleo Answer, The Paleo Solution, The Primal Blueprint, etc?
Een bekende prof werkt ook aan een boek.
Tegelijk ben ik hier natuurlijk gratis een markt aan het creëren voor elke gek die even snel een Nederlands paleoboekje wil lanceren. Hij heeft al 6 potentiele kopers ;-). Pfff… zullen we dan maar zeggen: komende kerst?
@Melchior: met boek bedoelde ik meer ‘het verzameld werk van’, met hoogstens de foutjes eruit gehaald en/of een addendum. Je hebt al zovele artikelen geschreven volgens mij, daar kun je best die 6, naar ik meen al 7 lezers mee vermaken en en passant een 8ste. Je hebt een heel eigen, journalistieke insteek en ‘harde’ schrijfstijl, die weer een ander publiek aanschrijft dan de Paleo-handleidingen.
Een Nederlands Paleo-werk zou ook welkom zijn moet ik zeggen, daar bestaat er nog geen van naar ik weet. Is toch een gemis, niet alle drommels in Nederland lezen graag Engels. Dus daar heb je mijn stem ook voor! 🙂
Dank, Otto! Ik broed op een aanpak die totaal anders is, zodat ik überhaupt geen concurrentie hoef te vrezen.
Overigens laat mannetje Stephan Peeters van het Voedingscentrum zojuist via twitter aan Janet Noome weten dat hij hier ‘de inhoudelijke discussie mist’ ;-). De gebruikelijke tactiek van poedelnaakte keizertjes…
Als Stephan nou eens eventjes door de berichten van Melchior, die hij hier de afgelopen maanden heeft gepost, loopt, die vol staan met onderzoeksrapporten, dan kan hij onmogelijk beweren dat ‘hier de inhoudelijke discussie ontbreekt’.
Omgekeerd: wil Stephan komen met de rapporten die onderbouwen dat de voedingsmiddelen in de Schijf van Vijf zo gezond zijn? Meelproducten, melkproducten, m.o.v., etc.
HFCS zit in erg veel (snoep)artikelen die in Nederland te koop zijn. Bij de ingrediënten staat het niet als “HFCS” maar als “Glucose-fructosestroop”. Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Glucose-fructosestroop
@Paleoinwording, ik heb het laatst uitgezocht: HFCS in Amerika is iets anders dan in Europa. In Europa is het aandeel fructose minder dan 50% (bij HFCS in Amerika is juist het fructosedeel meer dan 50%). Hierdoor is HFCS in Europa niet slechter dan (of als je wil ‘even slecht als’) sacharose (‘gewone’ suiker).
misschien al bekend hier, maar dit onderwerp staat weer in de actuele belangstelling. Gaat suiker de rol van vet als veroorzaker van obesitas en aanverwante ellende overnemen?
http://www.bmj.com/content/346/bmj.f307
En dit las ik afgelopen weekend : http://www.theheart.org/article/1496039.do?utm_medium=email&utm_source=20130116_heartwire&utm_campaign=newsletter Met commentaar van Walter Willett (Harvard). Zoals bekend ik heb altijd een beetje een soft spot gehad voor Willett. Ja, ja, ik weet het,, Wageningen, Katan etc. Maar ik ken de geschiedenis een klein beetje . Na prof Stare (samen met twee handlangers in een nog groter schandaal gewikkeld dan onze Tilburgse psycholoog) had Harvard Nutrition wel zo’n beetje het diepte punt bereikt (a cup of Mazola per day good for your health, Stare). Een hel voor de jonge Willett om zijn werk te beginnen, maar ook een reden dat vanaf toen en ever since de werkelijke resultaten van Framingham en de Nurses Study bekend werden. Het heeft er vaak op geleken dat Willett onder druk van de feiten niet anders kon. De waarheid is waarschijnlijk dat Willett met de feiten in de hand zijn sponsors kon overtuigen dat het beter was om maar wat water bij de wijn te doen.
Sorry Melchior, ik dwaal altijd af, dat krijg je als het buiten koud is, en binnen met een kop goede koffie het gezellig is bij een knappend vuurtje.
Dank, Riesjart. Ik lig achter met lezen. Goeie ontwikkeling, zo te zien.
In tegenstelling tot het hier boven vermelde onderzoek is bij kinderen onlangs wel significant gewichtsvermeerdering gevonden bij gebruik van één frisdrank per dag.
Katan in een gepubliceerd onderzoek van eigen bodem:
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1203034
Zie vooral (moest dit niet al eens vermeld geweest zijn) naar:
http://zembla.vara.nl/Afleveringen.1973.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=82963&cHash=f522a762593d38d0253be7bd57f2e8d8
Net op suikerinfo.nl gekeken. Het is werkelijk te gek voor woorden wat ze daar verkondigen.. Ik word er boos van! Ze promoten het geven van suikerwater aan baby’s die ingeent worden. Natuurlijk geef je paar maanden oude baby maar suiker…. Nogal logisch dat ze er minder lang van huilen, gezien het effect wat suiker doet met het brein. Het beloningssysteem wordt geactiveerd, dat geeft een goed gevoel dus is minder lang huilen is een logisch gevolg. Overal zie je de cijfers dat de welvaartziekten explosief stijgen, diabetes, hart en vaatziekten en kanker. Maar nee hoor dat komt niet door de mega consumptie van suiker…en al helemaal niet door alles wat fabrieksmatig geproduceerd wordt. Er is niets natuurlijks meer aan, al schreeuwen de verpakkingen anders… Ongelooflijk! Dat dit zomaar mag!
Stevia wordt natuurlijk afgekraakt, want ja dit is een bedreiging voor de suikerindustrie. Allemaal zo doorzichtig en achterbaks! Vooral blijven promoten die handel want er moet geld verdient worden…
GGD-ers hebben vaak een praktische kijk op zaken; de directeur van GGD Amsterdam zegt:
Suiker, de gevaarlijkste drug van deze tijd
(….)
Net als alcohol en tabak is suiker dus eigenlijk een drug. Hier ligt een belangrijke rol voor de overheid. Het gebruik van suiker zou ontmoedigd moeten worden. En gebruikers moeten gewezen worden op de gevaren. Ik zie bijvoorbeeld voor me dat er net als bij roken stickers op frisdranken en zoete producten komen met de waarschuwing dat suiker verslavend werkt en slecht voor de gezondheid is. De overheid zou geen vet-tax maar een suiker-tax moeten invoeren. En net als bij zout regelgeving moeten opstellen met betrekking tot de hoeveelheid suiker die in een product mag worden verwerkt. Zorgverzekeraars zouden verslavingstherapie moeten financieren voor hun obese klanten. Op scholen zouden geen snoep en frisdranken meer aangeboden mogen worden. Producenten van sportdrankjes die barsten van de suiker moeten worden aangeklaagd vanwege misleidende reclame en ga zo maar door.
Dit lijkt misschien overdreven en vergezocht, maar suiker is de gevaarlijkste drug van deze tijd en ook nog overal en makkelijk te verkrijgen.
Paul van der Velpen,
Algemeen directeur GGD Amsterdam
http://www.ggd.nl/actueel/columns/2013/9/12/suiker-de-gevaarlijkste-drug-van-deze-tijd/
Staat dus ook op de site van Binnenlands Bestuur. Zal deze GGD-directeur daar weerklank gaan vinden? Laten we het hopen.
Van de week hadden we het hier ook over een suikertax (plus meeltax..) i.p.v. die gekke vettax (vettax alleen voor transvetten en m.o.v’s). Wensdromen? Ik vrees het. De voedingsindustrie heeft nog steeds veel te veel macht (zie de bemensing van adviesorganen) om door verstandige mensen als deze Van der Velpen in het nauw te worden gebracht.
Deze column krijgt wat meer aandacht van de traditionele media, die toch wel ‘verslaafd’ is van de inkomsten van unilever et al.
http://www.telegraaf.nl/binnenland/21893481/__GGD_wil_taks_op_suiker__.html
http://www.rtvnh.nl/nieuws/118031/GGD+Amsterdam+wil+belasting+op+suiker
http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2013/09/zoet_topic_zonder_toeslag.html
Staan we dan toch op het punt van geleidelijke verandering naar beter eten (al is het dan niet paleo)?
Ik denk het niet, Marcel. Er zijn immers geen goede RCT’s ;-). In de Church of Eminence Based Medicine is er geen enkel bewijs dat suiker, in welke dosis ook, schadelijk is. Voor de huidige opinieleiders was Yudkin een kwakzalver. Maar fantastisch en moedig dat Van der Velpen zijn nek uitsteekt.
Overigens vind ik op mijn blogje dit stuk het meest illustratief:
Suikerstichting Nederland wil bijdragen aan een gewogen discussie over suiker, onder andere door wetenschappelijk onderzoek. Toch wordt de consument, door wat hij bijna dagelijks leest in bladen en op internet, nog vaak ‘bestookt’ met ongenuanceerde, negatieve berichten over suiker. Waar komt die negativiteit uit voort?
“Grotendeels uit onwetendheid, denk ik. Wij merken dat er veel verkeerde opvattingen over suiker circuleren. Niet alleen in de pers, maar soms zelfs ook bij beleidsmakers en voorlichtingsorganisaties op het gebied van voeding. Als men roept ‘dat suiker slecht is doordat het veel calorieën levert’ dan gaat men voorbij aan het feit dat bijna alle voeding calorieën levert, niet alleen suiker. Wij pleiten er dan ook niet voor om de suikerpot leeg te snoepen, maar juist om suiker met mate te gebruiken binnen je totale voedingspatroon. Dat suiker een risicofactor zou vormen voor chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten of diabetes mellitus type 2 is overigens nooit wetenschappelijk aangetoond. Toch wint het buikgevoel het nog vaak van de wetenschappelijke feiten. Feit blijft dat suiker een heerlijk product is, met een aantrekkelijke en feestelijke uitstraling. Genieten dus, maar juist dat aspect strookt kennelijk niet met onze Calvinistische roots waarin genieten gelijk staat aan zondig en slecht. Hoewel genieten van eten in belangrijke mate bijdraagt aan je welbevinden, beklijft dit feit helaas veel minder dan de veelal ongefundeerde meningen over suiker die rondgestrooid worden…”
http://www.suikerinfo.nl/nieuwsbrief/sip15/De-missie-van-Sweet-Memories-Janine-Verheesen.html
Dr. Ir. Janine Verheesen, directeur Suikerstichting Nederland.
Het is toch om te huilen. Kom dit bij de diabetesstichting tegen:
http://www.diabetesfonds.nl/artikel/hoe-eet-u-gezond-met-diabetes
“Ons lichaam gebruikt koolhydraten om er bloedsuiker van te maken, onze brandstof. Dus we hebben koolhydraten nodig,” (Jaap Seidell op de foto, maar dit is niet zijn tekst)
en
http://www.diabetesfonds.nl/artikel/koolhydraten-koliwatte
“Je kunt haast geen eten verzinnen of er zitten wel koolhydraten in. Dat moet ook, want we hebben ze nodig om van te leven.”
en
http://www.diabetesfonds.nl/faq/moet-je-met-diabetes-suikervrij-eten
“Nee, ook met diabetes mag je suiker gebruiken. Liefst wel met mate, want in eten met suiker zitten meestal ook veel calorieën en vetten. En meestal weinig nuttige stoffen. Het is dus een persoonlijke keuze of, en hoeveel, iemand van de dagelijkse koolhydraten wil ‘besteden’ aan suiker. Suiker is niet verboden, en suikervrij is dus niet verplicht. In suikervrije gebakjes en koekjes zit zelfs juist vaak meer vet, van het ongezonde soort.”
Waar komt toch dat waanidee vandaan dat koolhydraten NODIG zijn? En waarom gaat het over de calorieën in suiker en niet over de invloed op de bloedsuikerspiegel? Leest de wetenschappelijke afdeling materiaal als dit niet?
http://eatingacademy.com/nutrition/ketosis-advantaged-or-misunderstood-state-part-i
Is het echt zo erg?
Guido, het is erger :-).
Bedankt voor die link trouwens, Guido. Ik kom nooit op dat soort portals voor publieke desinformatie, maar ik zou er vaker moeten buurten. Ik betrap Jaap hier op een forse omissie.
Seidell: “Als je alleen let op de hoeveelheid koolhydraten is een eierkoek hetzelfde als een volkoren boterham. Maar in een eierkoek zitten vooral snelle suikers. Daarvan krijg je een hogere en snellere piek in je bloedsuiker en dat is niet gezond. De gevolgen in je lichaam zijn totaal verschillend.”
Dit is, met alle nog resterende respect, nonsens. Ik durf er zelfs wel een wedje op te doen dat 100 gram eierkoek een geringere glucose-excursie geeft dan 100 gram volkoren brood. Wat op zich natuurlijk irrelevant is. Brood en eierkoek zijn beide soortvreemd voedsel en bij dagelijks gebruik onbeschrijfelijk destructief, of je als Schijf van Vijf geïndoctrineerde nu al diabetes hebt of niet.
Ik heb Volek & Phinney gekocht voor Jaap Seidell. Ga ik hem sturen met een net briefje erbij. Er zit een hoofdstuk bij hoe je diabetes type 2 patienten succesvol kunt behandelen. Tipje van de sluier: eierkoeken en volkoren brood komen niet in de behandeling voor 🙂
Guido, dit is zooooo hilarisch. Als ik een gaatje vind, wijd ik er een post aan :-).
Als de zogenaamde BNN-ers de suiker laten staan valt het kwartje misschien ook bij de bankhangers voor de buis die alles van de BNN-ers voor zoete koek slikken 😉
http://glamora.ma/2013/10/divorce_actrice_bindt_strijd_a.html
Aanleiding voor ene Katja : http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3408856/2013/03/13/Tabak-en-alcohol-schadelijk-Het-is-tijd-voor-een-suikertaks.dhtml
Guido, het is veel erger. Probeer op het diabetes forum mensen proberen na te laten denken en niet alles voor zoete koek slikken wat voorgeschreven wordt op de site van de DVN en wat in hun maandblad wordt uitgekraamd. Ik heb vaak gelezen, ach mijn suikers zijn hoger na het eten van een pizza. Ik spuit het wel weg. Niemand komt op het idee die pizza te laten staan en iets te eten dat minder aanslag pleegt op de suikers. Ik ben een type 2 en al jaren ben ik niet meer op het forum bezig en lees het blad nauwelijks meer. Ze geven ook iedere maand een recept dat natuurlijk laag vet gehalte heeft (want vet is nog steeds in de ban). Het voedingscentrum is bij hun heilig verklaard. Wat wil je dan als eenling roepende in de wildernis? Mensen denk eens na. Wanneer ik dat geprobeerd had kwam de moderator in de weer om mijn argumenten onderuit te halen, ik moest de mensen niet in verwarring brengen…. Tja er lijkt een vloek te rusten op zelf nadenken.
Hier gaat Richard Verheesen , reumatoloog ,een poging doen :
http://www.foodlog.nl/artikel//kenniscentrum-suiker-voeding-wil-best-verder/allcomments/#comment-116088
http://www.sciencedaily.com/releases/2013/11/131101112406.htm
Ha Robert,
Hier de resultaten van dat korte onderzoek. Al bekeken? Zo ja, welke conclusies trek je er uit? Om je wat te helpen zal ik wat kernbegrippen vet maken.
Results
During the isocaloric period of the study, both groups had stable body weights and concentrations of TAG in liver, serum, and soleus muscle. The high-fructose diet produced an increase of 22 ± 52 μmol/L in the serum level of uric acid, whereas the high-glucose diet led to a reduction of 23 ± 25 μmol/L (P < .01). The high-fructose diet also produced an increase of 0.8 ± 0.9 in the homeostasis model assessment of insulin resistance, whereas the high-glucose diet produced an increase of only 0.1 ± 0.7 (P = .03). During the hypercaloric period, participants in the high-fructose and high-glucose groups had similar increases in weight (1.0 ± 1.4 vs 0.6 ± 1.0 kg; P = .29) and absolute concentration of TAG in liver (1.70% ± 2.6% vs 2.05% ± 2.9%; P = .73) and serum (0.36 ± 0.75 vs 0.33 ± 0.38 mmol/L; P = .91), and similar results in biochemical assays of liver function. Body weight changes were associated with changes in liver biochemistry and concentration of TAGs.
Om je nog iets verder te helpen, Robert (want sommige mensen moet nu eenmaal alles worden voorgekauwd):
http://www.jbc.org/content/287/48/40732.abstract
Background: Uric acid is an independent risk factor in fructose-induced fatty liver, but whether it is a marker or a cause remains unknown.
Results: Hepatocytes exposed to uric acid developed mitochondrial dysfunction and increased de novo lipogenesis, and its blockade prevented fructose-induced lipogenesis.
Conclusion: Rather than a consequence, uric acid induces fatty liver
Significance: Hyperuricemic people are more prone to develop fructose-induced fatty liver.
Ten overvloede, het duurt even voor een verhoogd urinezuur zich gaat manifesteren als NAFLD.
Paneldebat in Oslo met onder anderen Andreas Eenfeldt en Robert Lustig: The Fight Against Sugar. Nog geen seconde gekeken, maar ik neem aan dat het in het Engels is 😉 .
Melchior, in dit artikel wordt Lustig onderuitgehaald: http://onlinelibrary.wiley.com/store/10.1111/j.1467-3010.2012.01960.x/asset/j.1467-3010.2012.01960.x.pdf
En niet te zuinig ook… Wat nu te geloven?
Oeps, link werkt niet… Tweede poging:
http://onlinelibrary.wiley.com/store/10.1111/j.1467-3010.2012.01960.x/asset/j.1467-3010.2012.01960.x.pdf;jsessionid=CDE6D5E896E3849519767D95E81D98DF.f01t03?v=1&t=hqhovc36&s=610d4485ddf80f88f6c97084f31b1b227def6116
Dank je wel voor de juiste link Adriaan. Neem aan dat je wel meer van Elisabeth Weichselbaum gelezen hebt? http://www.nutritionsociety.org/yournutrition/articles/should-we-abandon-our-daily-bread
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1445-5994.2012.02902.x/full
Sugar restriction: the evidence for a drug-free intervention to reduce cardiovascular disease risk
Alex dank, en nee, ik ken haar verder niet… Maar ‘jokt’ ze, waar ze Lustig bekritiseert? Dat is waar het mij om gaat.
Idem inzake brood: “A recent review by the British Nutrition Foundation concluded that there is no evidence that regular consumption of bread (…) causes bloating or gastrointestinal discomfort, unless there is a sudden increase in fibre intake.”
Deugt de kritiek van Weichselbaum cq the British Nutrition Foundation per definitie niet? Is er sprake van een dubbele agenda?
Suikerzoet nieuws: http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1819573
Suiker veroorzaakt meer ellende dan je lief is…
Goed nieuws vandaag van de WHO: advies minder suiker te nemen. Eindelijk… Hoe was het ook al weer in 2003? Toen wilde de WHO toch ook de suikerconsumptie verminderen?
http://www.theguardian.com/society/2003/apr/21/usnews.food
Worden we eindelijk wakker?
Op “aanraden van het WHO” 🙂 even naar mijn flesje tomatenketchup gekeken en tot mijn verbazing zit daar ongeveer evenveel suiker als in een ouderwetse vier vierde cake, De oplettende lezer raadt het al: 1/4de van mijn ketchupflesje is suiker? 23.9g suiker / 100g “ketchup” om precies te zijn.
Nu wist ik wel dat er “een beetje” extra suiker in de voorverpakte voedselketen werd ingepomd, maar 1/4de suiker voor wat ik dacht dat grotendeels een flesje gezond ingekookte tomaten waren?
“Del Monte Ketchup All Natural” staat mooi, klaar en duidelijk op het flesje te lezen.
Inderdaad wakker geworden om de volgende keer dat ik een niet vers product koop, de leesbril boven te halen en toch maar weer eens proberen die superkleine lettertjes te ontcijferen op het voedingslabel. Of om mijn winkelen wat makkelijker en sneller te houden: simpelweg de verse ingredienten kopen en zelf weer aan de kook gaan 🙂
Dankjewel WHO, wist niet dat het zo erg gesteld was.
Kwam net een filmpje tegen waarin Michael Moss en Michael Pollan door een supermarkt lopen en diverse producten bespreken. Kijk hoe vreselijk die supermarkt er uit ziet. Griezelig.
Leuk bericht. Ben het vooral met de laatste 2 alinea’s helemaal mee eens.
http://www.demorgen.be/dm/nl/993/Gezondheid/article/detail/1827363/2014/03/24/Waarom-bijna-alles-wat-je-al-wist-over-ongezond-voedsel-toch-niet-klopt.dhtml
Suiker niet de oorzaak van obsesitas
http://www.foodlog.nl/short-news/detail/suiker-niet-de-oorzaak-van-obesitas/
een tijdje lees ik je blogs met veel interesse, nog nooit gereageerd, maar nu na de uitzending van tros radar wil ik toch heel graag een reactie plaatsen. boos word je toch van zo’n uitzending waar 2 mannetjes beweren dat aspartaam gezond en veilig is? en dat oerzoet, palmsuiker, etc etc eigenlijk hetzelfde is als gewone kristalsuiker, allemaal even gezond?
http://www.trosradar.nl/standalone-player/aflevering/07-04-2014/suikervervangers-gezonder/
http://www.trosradar.nl/uitzending/artikelen/detail/article/gezonde-suikers-met-een-verdachte-bijsmaak/
Pingback: Suiker: de bittere waarheid | paleoking
De/een counter van de suikerindustrie:
http://makingsenseofsugar.com/
Haha , Cola , sponsor van de Olympische spelen nota bene , je gelooft het niet , is niet de boosdoener van obesitas maar te weinig bewegen ……. , deze lui zijn het voorbeeld 🙂
http://www.runonfatmovie.com/blog/its-noakes-v-coke-and-their-unrestricted-gifts
Ja, wat een vertoning. Moet je trouwens eens in die club van Paul Rosenmöller duiken (JOGG). Een klassieke oplichtersbende. De schellen van je van de ogen. Ik werd er op attent gemaakt door Doris Voss. Je leert veel op twitter 🙂 .
Had ook dat al gelezen , waanzin. Wat een tempo op Twitter …… Bewust de kookwekker zetten om niet Stapelgek te worden van de info , maar wel kennis 😉
Die große Zuckerlüge
Met dank aan Joep Goossens (door hem gepost bij FL)
https://www.youtube.com/user/Suikerwereld/videos
Rob, Fred en Edith leggen nog eens uit hoe het echt zit…
http://anthonycolpo.com/sweet-stupidity-part-2-the-bitter-truth-about-robert-lustigs-anti-sugar-claims/
Wow, het “Kenniscentrum Suiker en Voeding” heeft weer eens een paar mensen omgekocht om lulkoekjes te bakken. Iedereen ff kijken, duimpje omlaag en serieuze links (zie hierboven) er bij plaatsen. Prof. Dr. Rob Markus illustreert hoe (h)eerlijk en betrouwbaar wetenschappers kunnen zijn.
Meneer Markus: hoeveel beurde u hiervoor? Of: hoeveel geld kreeg Maastricht University van de suiker lobby, waardoor u zich gedwongen voelde aan deze onzinfilmpjes mee te werken? Bah…
Sugar Crash — A Documentary about Sugar and Disease (2016)
Nog werk aan de winkel voor het “Kenniscentrum Suiker en Voeding”: Nederland komt op de 3e plaats in die film.
Kom op “Kenniscentrum Suiker en Voeding”, dat kan beter, véél b€t€r!!!
En dat met 25,6 eetlepels (toegevoegde) suiker per dag…
Dank voor het kijken Adriaan. 🙂
theelepels dus… duh
http://authoritynutrition.com/how-much-sugar-per-day/
Goh
dat is ook niet slim
Pingback: Osteopathie en spijsvertering (blog nr. 16) | Osteopathie Anke Beernink
dit is echt veel te veel tekst
Sugar Crash – Documentary about Sugar and Disease (2016)
Pingback: Waarom ik geen suiker meer eet (of drink). – Geen Dieet
Gut , op Foodlog is het doorgedrongen al haha 😉 http://www.foodlog.nl/artikel/suiker-is-het-nieuwe-roken/
Hilarische reacties ….. 🙂
Nog iemand hier ?
Journalist Huib Stam met prachtig onderderbouwd artikel over suiker en vertrouwen 😉 hier http://www.foodlog.nl/artikel/met-boter-en-suiker-4-snoezige-suiker/
Maar dan….. , lees de reactie’s en vooral het gekronkel van Fred brrrr…brood-Brouns , nu ,, Suikerbrood-Brouns” dan 😉 . Site van de suikerkclub http://www.kenniscentrumsuiker.nl/
De ZOETE LOBBY ……, kijk om je heen en ervaar wat de suikercriminelen aanrichten !
Voor de ( nog ) onwetenden https://www.google.nl/?gws_rd=ssl#q=Gary+Taubes
Heb deze review nog niet gelezen… , maar boek van Gary Taubes wil ik wel kopen en vooral lezen 🙂
Benieuwd wat de mastodonten in dit landje er zoal over kwaken ……
https://proteinpower.com/drmike/2017/02/05/the-case-against-sugar/
Pingback: Mijn wereld
Uhhm, ik zag dat meer suiker lijd tot een verhoogde kans op depressie, dit is volkomen logisch, omdat de tanden een grote rol spelen bij het overkomen bij andere mensen.
Ik denk dat dit de reden van depressie is. Omdat een verkleuring van de tanden al persoonlijke complicatie met zich mee draagt.
Zo denk ik althans.
Mogelijk off topic maar een YouTube filmpje over zoetstoffen. Erg humoristisch en leerzaam