FAQ

Ik zal deze FAQ in de komende weken tussen de bedrijven door geleidelijk opbouwen. Hier alvast de meest gestelde vraag over het paleoperspectief.

Vraag: Het paleoperspectief klinkt wel logisch, maar de gepensioneerde hoogleraar humane voeding Martijn Katan brengt er tegenin dat onze jagende en verzamelende voorouders maar hooguit 30 jaar oud werden. Nu worden we over de 70, dus moet onze moderne voeding wel superieur zijn. Toch?

Antwoord: Er is van alles mis met dit grijsgedraaide argument. In de eerste plaats weet niemand hoe oud onze verre voorouders precies werden, om de simpele reden dat het bepalen van de leeftijd aan de hand van beenderen erg lastig is zodra een individu de 25 gepasseerd is. Maar laten we aannemen dat Piet Paleo 40.000 jaar geleden een levensverwachting had van een jaar of 25. Of 18. En neem even aan dat we dat zeker zouden weten. Zou Katan dan gelijk hebben? Dat zou hij wel willen. De geboorte van een mensenkind is een relatief riskant avontuur, zowel voor moeder als zuigeling. Onze huidige lage zuigelingen- en kraamvrouwensterfte is volledig te danken aan vroedvrouwen die precies weten wat ze doen (en ook een beetje aan dokters, al ken ik een anesthesiologe die ‘voor geen goud’ in een ziekenhuis bevalt). Greet Paleo had geen held als Catharina Schrader in de buurt, dus als er iets mis ging was het einde oefening. Brak je een been tijdens de jacht op een mammoet? Einde oefening. Etcetera. De levensverwachting werd gedrukt door de myriaden gevaren waaraan we in het volstrekte wild bloot staan. Natuurlijk werd een substantieel deel van de mensen ondanks alle gevaren wel degelijk volwassen en waarschijnlijk waren er ook toen grijsaards. Belangrijk is dat we uit de fossiele resten kunnen aflezen dat deze mensen ook op latere leeftijd niet werden geplaagd door de Grote Drie: diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Die Grote Drie (en nog veel meer fijne kwalen) duiken in de fossiele resten op vanaf het moment dat groepen landbouw gingen bedrijven. Studies onder contemporaine jager/verzamelaars bevestigen dit beeld. Een aanzienlijk deel van de mensen op bijvoorbeeld Vanuatu* bereikt de leeftijd der zeer sterken, maar de welvaartsziekten die in Nederland levens verpesten en ons zo langzamerhand richting faillissement drijven, komen niet voor. Genetisch is het niet. Want zodra ze worden blootgesteld aan de Neolithic Agents of Disease – tarwe, suiker, geraffineerde plantaardige oliën en melk – worden ze zelfs nog zieker dan wij.

Levensverwachting is vooral een functie van welvaart en mate van sociale gelijkheid. Hoe rijker en gelijker een bevolking, hoe hoger de levensverwachting. Eten en leven volgens onze genetische blauwdruk zal onze levensverwachting waarschijnlijk slechts minimaal verhogen. Daarentegen zijn er goede redenen om te veronderstellen dat het de ziektelast drastisch zal verlagen. En dat het de kwaliteit van leven dus sterk zal verbeteren. Geen diabetes, geen kanker, geen infarcten, geen osteoporose, niet eens bijziendheid en acne, how cool is that!

* Lees hier het prachtige verslag van het bezoek dat Jamie Scott (That Paleo Guy) afgelopen zomer (voor hem als Nieuw Zeelander winter)  bracht aan Vanuatu.