Berustte William Coley’s kankertherapie op ketose?

Dr William Bradley Coley in 1892. Genazen zijn kankerpatiënten als gevolg van ketose?

Dr William Bradley Coley in 1892. Genazen zijn kankerpatiënten als gevolg van ketose?

Okay. Zes deadlines voor maandag en dus eigenlijk helemaal geen tijd om te bloggen. Maar de inzichten rollen over elkaar heen, dus hier even een snel kladje. Vergeef me de telegramstijl en eventuele fouten. Ik ga het niet nalezen.

Ik wilde vanochtend zonder iPod gaan lopen om deel 4 van Dr Georgia Edes geweldige samenvatting van Dr Seyfrieds boek Cancer as a Metabolic Disease te laten bezinken (en ook omdat ik George Kerkhoven lees ;-)). Maar ik checkte toch maar even of er afgelopen nacht interessante podcasts bij waren gekomen. Alsof de duvel er mee speelt. Jimmy Moore interviewt Elaine Cantin. Deze vrouw genas zichzelf van een agressieve, inoperabele borstkanker met een strikt ketogeen dieet, zonder chemo of bestraling. Ze runt een facebookpage (zoek even uit ajb, Mariet, o, hier is ‘ie) en heeft inmiddels een clubje n=1en van Mensen Die Al Dood Hadden Moeten Zijn. Goed, dat kennen we nu inmiddels wel, hoe spectaculair het ook is. Wat mij trof als een emmer water (ik ben gek op water) was een opmerking van haar over William Coley.

Fy fan (Zweeds voor vervloek de duivel, een krachtterm, ook vaak geuit bij grote verbazing of plotseling inzicht).

William Bradley Coley was een Amerikaanse chirurg die actief was eind negentiende, begin twintigste eeuw. Ik kwam hem in de jaren ’90 al tegen omdat ik geïnteresseerd ben in het fenomeen spontane remissie. Het viel Coley op dat mensen met kanker in het eindstadium heel soms plotseling genazen als ze een hevige, levensbedreigende bacteriële infectie kregen en die als door een wonder overleefden. Zijn theorie was dat het immuunsysteem van deze patiënten in een soort laatste krachtsinspanning om de bacterie te overmeesteren tegelijk ook de kanker opruimde.

Coley ontwikkelde een therapie op basis van de toxinen die een gevaarlijke streptokokkenstam produceert. Opgegeven kankerpatiënten die akkoord gingen, kregen deze endo- en exotoxinenmix ingespoten. En inderdaad, als ze die vergiftiging – waar ze doodziek van werden – overleefden, verdween de kanker soms. De therapie is pure Russische roulette, dus hij werd verboden. Ik meen dat Coley zelfs nog een poosje achter de tralies verdween, omdat hij volhardde vanuit het idee ‘er is bij terminale patiënten niets te verliezen en alles te winnen’.

Dat idee van een plotseling hyperactief wordend en zegevierend immuunsysteem wrikte altijd bij mij. Coley spoot immers toxinen in, geen micro-organismen. Bovendien zijn macrofagen zoals we weten de bad guys wat betreft metastase. Welnu. In het interview met Jimmy geeft mevrouw Elaine Cantin tussen neus en lippen door een veel plausibeler verklaring. Zo’n afschuwelijke bacteriële vergiftiging produceert in korte tijd een toestand van diepe ketose! Het effect van de ‘Coley toxins’ zat hem waarschijnlijk in de plotselinge ketose.

Zo, dat moest er effe uit. Rest mij nog te melden dat Dr Georgia Ede (thanks doc!) zo scherp was om even te kijken naar het voer dat Seyfried et al gebruikten bij hun dierproeven. O jee. Allemaal Crapinabag! Gezien de ingrediëntenlijst is het een wonder dat de ketogene interventie überhaupt positieve resultaten liet zien. De vraag rijst dan ook of bij een ketogene interventie met een kwalitatief hoogstaande voeding zo’n diepe ketose nodig is als Seyfried meent.

En nu aan het werk ;-)!

Naschrift:

Nog een interessante arts/onderzoeker in dit verband, met een schat aan praktische, direct toepasbare informatie: Dr Dominique d’Agostino, University of South Florida.

Dit bericht werd geplaatst in Uncategorized en getagged met , , , , , , , , . Maak dit favoriet permalink.

239 reacties op Berustte William Coley’s kankertherapie op ketose?

  1. johannasblogs zegt:

    Ja dan moet ik weer even reageren. Afgelopen jaar paar onderzoeken voorbij zien komen die laten zien dat kankercellen meer glucose gebruiken dan gezonde cellen en dat ze eigenlijk de glucose wegslurpen (afgezien nog van het feit dat insuline als groeifactor werkt) van andere cellen. Als ze niet aan deze voedingsbron kunnen komen, zijn ze gedoemd. Andere studie gezien die laat zien dat relatief eiwitrijke voeding de groei van kankercellen remt. Dus jaaaa, zou zo maar kunnen! Maar misschien is ketose helemaal niet nodig!

  2. George zegt:

    Ich sage: http://www.strunz.com/news.php?newsid=2050

    (en als je bij hem verder zoekt, zul je tevens talloze voorbeelden zien wat bij hem in zijn praktijk gebeurt, allemaal berustend op geen gefabriceerde kh )

  3. George zegt:

    Overigens Melchior: vertel……..(en ook omdat ik George Kerkhoven lees )

  4. Off topic. James, kijk even bij Sidereal. Gniffel. Ik zei ooit dat Stephan nodig eens een puntje zwaard moest steken (ik bedoelde eigenlijk ‘Vol er in dat zwaard!’), maar hij is alleen maar verder verlijerd. Nu verkoopt ‘ie een ‘weight loss program’ van zeer dubieuze samenstelling. Hoe de f*** kon het zo ver komen.

    http://hereditarian.wordpress.com/2013/01/29/well-well-well/

    • @rnold zegt:

      Iedereen moet toch een boterham op de plank zien te krijgen Melchior? Hoe doe jij dat eigenlijk? Nu gaat misschien al je vrije tijd er in zitten. Maar als de aanhang groter wordt (6 lezers mijn bibs, het zijn er inmiddels honderden), dan ga je er vanzelf meer tijd instoppen en voor je het weet heb je er een dagtaak aan! Dan voldoet een wordpress niet meer en ga je een professionele website bouwen. En op een gegeven moment moet je dan toch op zoek naar een soort van verdienmodel (stap 1: donatie button, stap 2: advertenties op je site, stap 3: aanbeveling supplement, laatste stap 4: je ziel verkopen aan een product?). Misschien jammer, maar niet erg! beetje logisch?

      ps: Dan’s plan ziet er niet eens slecht uit en heeft een een mooi bierviltje!
      http://www.dansplan.com/blog/1744-infographic

      • @rnold, die Dan Pardi is een gladjakker; hij spreekt in tongen. Een verschrikkelijke draaikont. Uiteindelijk is wat hij en Guyenet verkopen high protein, low carb, low fat. The Dukan Diet in disguise. Kijk naar die hyper politiek correcte recepten:

        http://www.dansplan.com/programs/ideal-weight/recipes

        Een ‘egg white omelet’!!! OMG. Hoe haalt een wetenschapper het in zijn botte hersenen om zich daaraan te verbinden en er geld voor te vragen. Mijn god, wat een armoe.

        Hoe ik mijn centen verdien? Door in etappes van 25 concentratieminuten (gemeten met een tikkende eierwekker ;-)) content te schrijven voor kranten en tijdschriften. Het is vrij hard werken, maar ik mag niet klagen. Het blogje is een tussen de bedrijven door grap. No way dat ik ooit een commerciële of zelfs maar commercieel ogende website zal bouwen, tenzij het iets is in een groter verband (dus met anderen), waarbij opbrengsten ten goede komen aan iets echt goeds. Ik ben inmiddels wel zo ver dat een eventueel boek wat op mag brengen. Verder denk ik niet te gaan.

      • @rnold zegt:

        Bah! Low fat! Het feit dat hij een gladjakker is wist ik niet. Ik snap alleen dat mensen op een gegeven moment geld proberen te verdienen aan hun activiteiten.
        Ons grote geluk is nu dus dat jij zo makkelijk en snel schrijft waardoor het nu een nog tussen de bedrijven door iets is! En geloof mij dit zich ontwikkelen tot meer dan een blogje. Ik vind dat daar op een gegeven moment ook wat tegenover mag staan. Dus een donatie button snel een beetje en kan ik alvast je boek pre-orderen? Doe maar 10 stuks.

      • Corrien zegt:

        Het ergste zou nog zijn; je komt niet meer aan ‘jezelf’ en bewegen toe……
        Alhoewel zolang het hobby-gevoel (ofwel, ongebreidelde interesse in de jacht naar meer) blijft, blijft de ‘flow’ natuurlijk ook. En dat woord is tegenwoordig een beetje uit, maar daar zit ‘m waarschijnlijk de kneep.

    • James zegt:

      You really want me to waste my time on that?? Raad iedereen aan om cardiolipins te bestuderen http://en.wikipedia.org/wiki/Cardiolipin. Fascinerend!! Hou de bacterie link vast. Dit is voor mij major. Begin nou ook een beetje de fructose toestand te snappen. In fruit is er iets heel anders aan de hand. Het is best mogelijk dat de fructose met de vezels, met de antioxidanten heel anders werkt dan we altijd gedacht hadden. Wat ik van Cantin hoor past hier in. We weten nl dat anitoxidanten helemaal niet werken zoals we altijd gedacht hadden. Meer op de manier van aggressors die een heel leger van T cells mobiliseren. Zou me niks verbazen dat het leger zo veel energie opslokt (dit is oorlog!!) dat er niks overblijft voor die arme kanker cellen.
      Het begint er op te lijken dat alle belangrijke wetenschappers een klein stukje van de puzzel hadden.

    • James zegt:

      About time I get smart and follow your links immediately. Who the hell is Sidereal? Looks like a she and could be my kinda gal. Taking a strip of Stephan as well as Evelyn. Heb Stephan’s book aankondiging gezien. Tja. Sidereal zou een evenknie van Mariet kunnen zijn. Zie dat Peter ook regelmatig van commentaar voor ziet. Toe gegeven het zijn alle daagse problemen en hier en daar nogal wat infighting : “…unfortunately due to the moral bankruptcy of science, most peer-reviewed publications are behind a paywall so laypeople are generally forced to get their information from morally bankrupt people like Guyenet who present a very skewed view of the state of the art in a particular field. It’s very easy to Baffle With Bullshit when you’re the one with privileged access to the literature while most of your readers have no way of judging whether your pronouncements are accurate or representative of the big picture…” en niet te vergeten,
      “…the great impartial bloggers-scientists, enlighteners of the great unwashed, Dr. Stephan Guyenet and Ms. Evelyn Kocur…” Genoeg Voer voor Psychologen voor een heel weekend. http://hereditarian.wordpress.com/2013/02/

    • Sidereal zegt:

      Well hello gentlemen. I apologise in advance for commenting here in the colonialist language. My Dutch is unfortunately non-existent although I gather this is no Stephan Guyenet fan club. 😉

      • Well Sidereal, I must confess that I once was an avid gonad polisher ;-). The admiration has slowly chilled down over the years. This Egg White Omelette/Dukan Diet gig with the Pardi salesman closed the door for me. I’m still a paleotard, though. But recognizing (again, and with the caveat that I’m heavily influenced by Ian Spreadbury) that carbs (and carb restriction) play a huge role in health and disease. I’m also a silent Woo fan.

        Colonialist language. Yeah, you won, at least twice. First in New Amsterdam. Forced us to sell you Manhattan for 300 Pound and renamed the blossoming village York, you bastards ;-).

        Thanks for dropping a note! Love your blog.

      • Sidereal zegt:

        Thank you, Melchior. Feel free to drop by, we don’t bite (well, we do, but only enemies ;)). I’ve noticed that the great Woo has many silent fans.

        In my defence, I live in Ireland so speaking the colonialist language is all the more jarring. 😉

        I see that a lot of former fans are cooling off Dr. Guyenet. I do just want to say that I also still consider myself a paleotard (;)) and eat accordingly. I just cannot in good faith endorse the paleo movement in its current form which seems to believe that unprocessed food regardless of macronutrient composition is somehow appropriate or even curative for people with established metabolic disease. This seems like wishful thinking to me, religion even.

        • O dear, you’re from Ireland, failed to notice that. How painful. I apologise!

          It’s a cliché, but I love Ireland. Have made some bicycle tours on the beautiful green island. Remember one night when I camped on a small site near Skibbereen, run by an elderly lady. At about 2 a.m. I had to visit the toilet, being a breadtarian at the time and still suffering from grain induced nocturia. I somehow found my way to the toilet building. Once inside I stumbled. Something heavy fell down in front of me. I pointed my flashlight at it and was staring into a coffin! The ladies son was an undertaker. He used the toilet building to store his coffins. There was a whole row of them. Thank god they were at least empty ;-).

          Personally I am hardcore ‘Staffan Lindeberg paleo’: meat, seafood, vegetables, fruit, eggs, some tubers, nuts. No bullshit, no whining. Lindeberg is carb neutral (although real paleo is intrinsically always lower carb, of course). But lately I have been impressed by the insights of Dr Georgia Ede (and Seyfried, of course). My carb pendulum is once again moving to the left.

        • Forgot to say: indeed, denying the importance of macronutrients in established metabolic pathology (or a tendency toward metabolic pathology) is silly. Many people absolutely need to go low carb in order to restore their health. But are there really many paleo’s who deny this? I mean outside the toxic sphere of contempt and bitterness created by the woman we don’t mention because she thrives on shit?

        • James zegt:

          Remember some time ago we decided that mice are not furry little humans? So why is it that we keep coming up with these fat studies with mice and rats, and draw far reaching conclusions from it? Just asking because our Irish lady refers to a certain Kindke who appears to base his whole philosophy on mice and rats. Ben haar trouwens dankbaar voor de ref naar Gnolls.org (Stanton) Vroeger regelmatig gevolgd, maar een beetje in het vergeetboek geraakt. Am I wrong in dismissing any RCT with mice and fat as irrelevant?

        • I think it depends how far upstream you look, James. To make a mouse metabolically deranged, you feed it high fat (and you always throw some sucrose into the mix for maximum effect, without clearly saying so ;-)). The biggest difference between mice and men is in the way you induce the main features of metabolic syndrome. This is due to the fact that mice are naturally high carb/low fat eaters. Further downstream our biology is pretty comparable, methinks…

      • Sidereal zegt:

        Melchior, you’re such a cliché, darling! But it’s ok, your coffin story was highly amusing. I now believe that you have indeed visited West Cork. *shudder* 😉

        Your diet sounds very much like mine these days. I eat around 70 carbs personally which I would still consider LC. I agree with you that if you eat a bona fide paleo diet (none of this so-called ancestral “oh but I soaked my grain like this so it’s ok!” stuff) then it is quite hard to eat anything resembling a high carb diet.

        I think if you look at the kinds of diets promoted by people like Jaminet and Kresser, they tend to be higher in carb than many people with obesity / MetS can tolerate. Readers often tell me about their experiments with safe starches. I don’t know whether it’s a self-selection bias (people who feel compelled to write to me may simply be those who are or used to be obese) but invariably the story goes, “Oh, I read Jaminet’s book and got scared to bits about glucose deficiency in my brain and lack of mucus production / GI cancers so I started adding some taters into my diet and I gained weight, all abdominal, and my postprandial glucose excursions went into the pre-diabetic or frank diabetes range.”

  5. Mariet Hoen zegt:

    Elaine Cantin, T1DM, Epilepsie en Kanker genezen door ketogeen dieet.
    Stel je eens voor Type 1 😉
    Tot nou toe nog afgeraden door Volek en Phinney. Sensationeel !

    Heb gevraagd om lid te mogen worden van de groep: https://www.facebook.com/groups/ElaineAlternativeHealthTips/

    • Type 1 genezen in laat stadium kan niet… Of ik heet Joop.

      • Mariet Hoen zegt:

        Geloof het ook niet, maar heel weinig koolhydraten, weinig insuline nodig, helpt wel tegen de kanker ! Ook Type 1 wordt wijsgemaakt dat ze ‘alles’ kunnen eten.

        Vandaag bij de dokter. Arme man, wordt helemaal gek van mij. Met mijn ketone kletspraat.;-)
        Waardes weer beter, vooral Tri gezakt van 1.9 naar 1.0 en HDL hoger, van 127 naar 140.
        Insuline van 220 naar 190, IGF1 4.7 . De laatste twee mag ik niet meer laten meten. Waarom, te duur, gaat van het budget af, nou ja zeg ! En de IGF1 is te laag moet 60 zijn. Niet meten, niet weten, niet behandelen, zegt hij anders wordt hij op de vingers getikt.

        Maar ga vooral zo door, met wat u doet !? Ja, dokter.

    • Mariet Hoen zegt:

      Even goed gekeken. ( heb geen deadlines meer, Melchior 😉

      Elaine heeft zichzelf van borstkanker genezen in enkele weken met het ketogene dieet. En haar zoon met Type 1 DM is nu niet meer afhankelijk van insuline.
      ‘to be able to get my type I diabetic son to eat without needing insulin and without calorie restriction.’

      Leven zonder insulinepomp toch mogelijk ! ? #gruwelijkeondingeninmijnogen

  6. 🙂

    Bob Geldof (opa Band Aid):

    “In terms of being match fit, we are all on a rigid low carb diet. There is no point waddling out on bloody stage at the Isle of Wight, we are going to look like sexy beasts, I can assure you.”

    http://metro.co.uk/2013/01/29/sir-bob-geldof-on-low-carb-diet-to-look-like-a-sexy-beast-3371572/

  7. Zeven zegt:

    Mariet,
    Heb jij een speciale ketonenmeter thuis? Vraag me af waar je die dingen kunt krijgen. En natuurlijk proficiat met je sterk verbeterde gezondheid. Met name toen je schreef over oedeem in je benen als gevolg van medicijngebruik vond ik wat zeggen over nadelen van medicijnen. Ze helpen vaak tegen 1 ding, maar dan krijg je weer klachten op een ander vlak.

  8. Zeven zegt:

    En bedankt voor de link natuurlijk (ook de link met de menu’s van de overige zes lezers, hahaha!)

    🙂

  9. fran zegt:

    Ik vermoed ook dat het aantal lezers flink stijgende is (Melchior, niet zo bescheiden, vertel eens hoeveel lezers je blog ongeveer heeft?). Hoewel ik het Melchior zeer gun, hoop ik ergens toch niet dat de populariteit veel verder stijgt. Dit omdat het (naar mijn idee) een onduurzaam dieet is en als er veel meer mensen op zouden overstappen de prijzen van paleo-voedingsmiddelen enorm zouden stijgen. Dus in feite hoop ik alleen dat mensen die me dierbaar zijn er op overstappen. Maar, wil wel nog even benadrukken dat ik echt enorm blij met dit blog ben! Dank je wel Melchior voor al je werk (plus ook dank posters)!

    • Mariet Hoen zegt:

      Fran, even op het zwarte volg blokje klikken ( rechts onder ) en je ziet het zo !

      • fran zegt:

        Dank Mariet. En het zijn er dus nog meer dan 216. Want ook al ben bijvoorbeeld ik hier regelmatig te vinden, ik ben (voor zover ik weet) geen ‘follower’.

      • Alex zegt:

        Bij deze ben ik nu dus ook officieel een ‘follower’ van Melchior. Lees hier al een hele tijd op de achtergrond mee, maar vond het tijd worden om mijn waardering te tonen en me te ‘outen’. Dank je wel voor alles wat je tot nu toe gepost hebt Melchior en een paleo boek van jouw hand zie ik met zeer veel interesse tegemoet.

        Georgia Ede volg ik uiteraard ook. 😉

        • Dankjewel, Alex! Georgia is mijn nieuwe heroe ;-). Met dank aan Dirk, die er op wees dat ze een website heeft. En wat voor een. En dat boek… ik zal echt m’n best doen. In april spreekt Ian Spreadbury in Noorwegen. Ik overweeg er heen te gaan voor wat uitmuntende en werkelijk nieuwe stof. Het kost erg veel tijd.

    • George zegt:

      Paleo kan zeer duurzaam zijn!
      Ten eerste wordt er veel “normaal voedsel” weg gegooid, ten tweede is paleo-vlees veel duurzamer (zie o.a. voor de uitleg http://www.puregraze.com en http://www.schotsehooglanders.nl ;
      Verder is de produktie van granen, mais, soja etc. de pest voor de aarde (steekwoord: monoculturen, zie voor verdere uitleg: Lierre Keith).
      Ten derde: stel dat steeds meer mensen paleo zouden gaan eten, dan wordt daar wel op gevonden, je kunt in deze niet lineair denken…….

      • Ten vierde, wie paleo eet, eet spontaan zo’n 400 kcal/dag minder dan op het Standard Dutch Crap Diet.

        Hier het eerste hoofdstuk van de Vegetarian Myth:

        The Vegetarian Myth: Food, Justice and Sustainability

        Table Of Contents

        1.Why This Book?
        2. Moral Vegetarians
        3. Political Vegetarians
        4. Nutritional Vegetarians
        5. To Save the World

        CHAPTER 1: Why This Book?

        This was not an easy book to write. For many of you, it won’t be an easy book to read. I know. I was a vegan for almost twenty years. I know the reasons that compelled me to embrace an extreme diet and they are honorable, ennobling even. Reasons like justice, compassion, a desperate and all-encompassing longing to set the world right. To save the planet—the last trees bearing witness to ages, the scraps of wilderness still nurturing fading species, silent in their fur and feathers. To protect the vulnerable, the voiceless. To feed the hungry. At the very least to refrain from participating in the horror of factory farming.
        These political passions are born of a hunger so deep that it touches on the spiritual. Or they were for me, and they still are. I want my life to be a battle cry, a war zone, an arrow pointed and loosed into the heart of domination: patriarchy, imperialism, industrialization, every system of power and sadism. If the martial imagery alienates you, I can rephrase it. I want my life—my body—to be a place where the earth is cherished, not devoured; where the sadist is granted no quarter; where the violence stops. And I want eating—the first nurturance—to be an act that sustains instead of kills.

        This book is written to further those passions, that hunger. It is not an attempt to mock the concept of animal rights or to sneer at the people who want a gentler world. Instead, this book is an effort to honor our deepest longings for a just world. And those longings—for compassion, for sustainability, for an equitable distribution of resources—are not served by the philosophy or practice of vegetarianism. We have been led astray. The vegetarian Pied Pipers have the best of intentions. I’ll state right now what I’ll be repeating later: everything they say about factory farming is true. It is cruel, wasteful, and destructive. Nothing in this book is meant to excuse or promote the practices of industrial food production on any level.

        But the first mistake is in assuming that factory farming—a practice that is barely fifty years old—is the only way to raise animals. Their calculations on energy used, calories consumed, humans unfed, are all based on the notion that animals eat grain.

        You can feed grain to animals, but it is not the diet for which they were designed. Grain didn’t exist until humans domesticated annual grasses, at most 12,000 years ago, while aurochs, the wild progenitors of the domestic cow, were around for two million years before that. For most of human history, browsers and grazers haven’t been in competition with humans. They ate what we couldn’t eat—cellulose—and turned it into what we could—protein and fat. Grain will dramatically increase the growth rate of beef cattle (there’s a reason for the expression “cornfed”) and the milk production of dairy cows. It will also kill them. The delicate bacterial balance of a cow’s rumen will go acid and turn septic. Chickens get fatty liver disease if fed grain exclusively, and they don’t need any grain to survive. Sheep and goats, also ruminants, should really never touch the stuff.

        This misunderstanding is born of ignorance, an ignorance that runs the length and breadth of the vegetarian myth, through the nature of agriculture and ending in the nature of life. We are urban industrialists, and we don’t know the origins of our food. This includes vegetarians, despite their claims to the truth. It included me, too, for twenty years. Anyone who ate meat was in denial; only I had faced the facts. Certainly, most people who consume factory-farmed meat have never asked what died and how it died. But frankly, neither have most vegetarians.
        The truth is that agriculture is the most destructive thing humans have done to the planet, and more of the same won’t save us. The truth is that agriculture requires the wholesale destruction of entire ecosystems. The truth is also that life isn’t possible without death, that no matter what you eat, someone has to die to feed you.

        I want a full accounting, an accounting that goes way beyond what’s dead on your plate. I’m asking about everything that died in the process, everything that was killed to get that food onto your plate. That’s the more radical question, and it’s the only question that will produce the truth. How many rivers were dammed and drained, how many prairies plowed and forests pulled down, how much topsoil turned to dust and blown into ghosts? I want to know about all the species—not just the individuals, but the entire species—the chinook, the bison, the grasshopper sparrows, the grey wolves. And I want more than just the number of dead and gone. I want them back.

        Despite what you’ve been told, and despite the earnestness of the tellers, eating soybeans isn’t going to bring them back. Ninety-eight percent of the American prairie is gone, turned into a monocrop of annual grains. Plough cropping in Canada has destroyed 99 percent of the original humus. In fact, the disappearance of topsoil “rivals global warming as an environmental threat.” When the rainforest falls to beef, progressives are outraged, aware, ready to boycott. But our attachment to the vegetarian myth leaves us uneasy, silent, and ultimately immobilized when the culprit is wheat and the victim is the prairie. We embraced as an article of faith that vegetarianism was the way to salvation, for us, for the planet. How could it be destroying either?

        We have to be willing to face the answer. What’s looming in the shadows of our ignorance and denial is a critique of civilization itself. The starting point may be what we eat, but the end is an entire way of life, a global arrangement of power, and no small measure of personal attachment to it. I remember the day in fourth grade when Miss Fox wrote two words on the blackboard: civilization and agriculture. I remember because of the hush in her voice, the gravitas of her words, the explanation that was almost oratory. This was Important. And I understood. Everything that was good in human culture flowed from this point: all ease, grace, justice. Religion, science, medicine, art were born, and the endless struggle against starvation, disease, violence could be won, all because humans figured out how to grow their own food.

        The reality is that agriculture has created a net loss for human rights and culture: slavery, imperialism, militarism, class divisions, chronic hunger, and disease. “The real problem, then, is not to explain why some people were slow to adopt agriculture but why anybody took it up at all, when it is so obviously beastly,” writes Colin Tudge of The London School of Economics. Agriculture has also been devastating to the other creatures with whom we share the earth, and ultimately to the life support systems of the planet itself. What is at stake is everything. If we want a sustainable world, we have to be willing to examine the power relations behind the foundational myth of our culture. Anything less and we will fail.

        Questioning at that level is difficult for most people. In this case, the emotional struggle inherent in resisting any hegemony is compounded by our dependence on civilization, and on our individual helplessness to stop it. Most of us would have no chance of survival if the industrial infrastructure collapsed tomorrow. And our consciousness is equally impeded by our powerlessness. There is no Ten Simple Things list in the last chapter because, frankly, there aren’t ten simple things that will save the earth. There is no personal solution. There is an interlocking web of hierarchical arrangements, vast systems of power that have to be confronted and dismantled. We can disagree about how best to do that, but do it we must if the earth is to have any chance of surviving.

        In the end, all the fortitude in the world will be useless without enough information to chart a sustainable forward course, both personally and politically. One of my aims in writing this book is to provide that information. The vast majority of people in the US don’t grow food, let alone hunt and gather it. We have no way to judge how much death is embodied in a serving of salad, a bowl of fruit, a plate of beef. We live in urban environments, in the last whisper of forests, thousands of miles removed from the devastated rivers, prairies, wetlands, and the millions of creatures that died for our dinners. We don’t even know what questions to ask to find out.

        In his book Long Life, Honey in the Heart, Martin Pretchel writes of the Mayan people and their concept of kas-limaal, which translates roughly as “mutual indebtedness, mutual insparkedness.” “The knowledge that every animal, plant, person, wind, and season is indebted to the fruit of everything else is an adult knowledge. To get out of debt means you don’t want to be part of life, and you don’t want to grow into an adult,” one of the elders explains to Pretchel.
        The only way out of the vegetarian myth is through the pursuit of kas-limaal, of adult knowledge. This is a concept we need, especially those of us who are impassioned by injustice. I know I needed it. In the narrative of my life, the first bite of meat after my twenty year hiatus marks the end of my youth, the moment when I assumed the responsibilities of adulthood. It was the moment I stopped fighting the basic algebra of embodiment: for someone to live, someone else has to die. In that acceptance, with all its suffering and sorrow, is the ability to choose a different way, a better way.

        The activist-farmers have a very different plan then the polemicist-writers to carry us from destruction to sustainability. The farmers are starting with completely different information. I’ve heard vegetarian activists claims that an acre of land can only support two chickens. Joel Salatin, one of the High Priests of sustainable farming and someone who actually raises chickens, puts that figure at 250 an acre. Who do you believe? How many of us know enough to even have an opinion? Frances Moore Lappe says it takes twelve to sixteen pounds of grain to make one pound of beef. Meanwhile, Salatin raises cattle with no grain at all, rotating ruminants on perennial polycultures, building topsoil year by year. Inhabitants of urban industrial cultures have no point of contact with grain, chickens, cows, or, for that matter, with topsoil. We have no basis of experience to outweigh the arguments of political vegetarians. We have no idea what plants, animals, or soil eat, or how much. Which means we have no idea what we ourselves are eating.

        Confronting the truth about factory farming—its torturous treatment of animals, its environmental toll—was for me at age sixteen an act of profound importance. I knew the earth was dying. It was a daily emergency I had lived against forever. I was born in 1964. “Silent” and “spring” were inseparable: three syllables, not two words. Hell was here, in the oil refineries of northern New Jersey , the asphalt inferno of suburban sprawl, in the swelling tide of humans drowning the planet. I cried with Iron Eyes Cody, longed for his silent canoe and an unmolested continent of rivers and marshes, birds and fish. My brother and I would climb an ancient crabapple tree at the local park and dream about somehow buying a whole mountain. No people allowed, no discussion needed. Who would live there? Squirrels, was all I could come up with. Reader, don’t laugh. Besides Bobby, our pet hamster, squirrels were the only animals I ever saw. My brother, well-socialized into masculinity, went on to torture insects and aim slingshots at sparrows. I became a vegan.

        Yes, I was an overly sensitive child. My favorite song at five—and here you are allowed to laugh—was Mary Hopkin’s Those Were the Days. What romantic, tragic past could I possibly have mourned at age five? But it was so sad, so exquisite; I would listen to the song over and over until I was exhausted from weeping.
        Okay, it’s funny. But I can’t laugh at the pain I felt over my powerless witnessing of the destruction of my planet. That was real and it overwhelmed me. And the political vegetarians offered a compelling salve. With no understanding of the nature of agriculture, the nature of nature, or ultimately the nature of life, I had no way to know that however honorable their impulses, their prescription was a dead end into the same destruction I burned to stop.

        Those impulses and ignorances are inherent to the vegetarian myth. For two years after I returned to eating meat, I was compelled to read vegan message boards online. I don’t know why. I wasn’t looking for a fight. I never posted anything myself. Lots of small, intense subcultures have cult-like elements, and veganism is no exception. Maybe the compulsion had to do with my own confusion, spiritual, political, personal. Maybe I was revisiting the sight of an accident: this was where I had destroyed my body. Maybe I had questions and I wanted to see if I could hold my own against the answers that I had once held tight, answers that had felt righteous, but now felt empty. Maybe I don’t know why. It left me anxious, angry, and desperate each time.

        But one post marked a turning point. A vegan flushed out his idea to keep animals from being killed—not by humans, but by other animals. Someone should build a fence down the middle of the Serengeti, and divide the predators from the prey. Killing is wrong and no animals should ever have to die, so the big cats and wild canines would go on one side, while the wildebeests and zebras would live on the other. He knew the carnivores would be okay because they didn’t need to be carnivores. That was a lie the meat industry told. He’d seen his dog eat grass: therefore, dogs could live on grass.

        No one objected. In fact, others chimed in. My cat eats grass, too, one woman added, all enthusiasm. So does mine! someone else posted. Everyone agreed that fencing was the solution to animal death.

        Note well that the site for this liberatory project was Africa. No one mentioned the North American prairie, where carnivores and ruminants alike have been extirpated for the annual grains that vegetarians embrace. But I’ll return to that in Chapter 3.

        I knew enough to know that this was insane. But no one else on the message board could see anything wrong with the scheme. So, on the theory that many readers lack the knowledge to judge this plan, I’m going to walk you through this.
        Carnivores cannot survive on cellulose. They may on occasion eat grass, but they use it medicinally, usually as a purgative to clear their digestive tracts of parasites. Ruminants, on the other hand, have evolved to eat grass. They have a rumen (hence, ruminant), the first in a series of multiple stomachs that acts as a fermentative vat. What’s actually happening inside a cow or a wildebeest is that bacteria eat the grass, and the animals eat the bacteria.

        Lions and hyenas and humans don’t have a ruminant’s digestive system. Literally from our teeth to our rectums we are designed for meat. We have no mechanism to digest cellulose.

        So on the carnivore side of the fence, starvation will take every animal. Some will last longer than others, and those some will end their days as cannibals. The scavengers will have a Fat Tuesday party, but when the bones are picked clean, they’ll starve as well. The graveyard won’t end there. Without grazers to eat the grass, the land will eventually turn to desert.

        Why? Because without grazers to literally level the playing field, the perennial plants mature, and shade out the basal growth point at the plant’s base. In a brittle environment like the Serengeti, decay is mostly physical (weathering) and chemical (oxidative), not bacterial and biological as in a moist environment. In fact, the ruminants take over most of the biological functions of soil by digesting the cellulose and returning the nutrients, once again available, in the form of urine and feces.

        But without ruminants, the plant matter will pile up, reducing growth, and begin killing the plants. The bare earth is now exposed to wind, sun, and rain, the minerals leech away, and the soil structure is destroyed. In our attempt to save animals, we’ve killed everything.

        On the ruminant side of the fence, the wildebeests and friends will reproduce as effectively as ever. But without the check of predators, there will quickly be more grazers than grass. The animals will outstrip their food source, eat the plants down to the ground, and then starve to death, leaving behind a seriously degraded landscape.

        The lesson here is obvious, though it is profound enough to inspire a religion: we need to be eaten as much as we need to eat. The grazers need their daily cellulose, but the grass also needs the animals. It needs the manure, with its nitrogen, minerals, and bacteria; it needs the mechanical check of grazing activity; and it needs the resources stored in animal bodies and freed up by degraders when animals die.

        The grass and the grazers need each other as much as predators and prey. These are not one-way relationships, not arrangements of dominance and subordination. We aren’t exploiting each other by eating. We are only taking turns.

        That was my last visit to the vegan message boards. I realized then that people so deeply ignorant of the nature of life, with its mineral cycle and carbon trade, its balance points around an ancient circle of producers, consumers, and degraders, weren’t going to be able to guide me or, indeed, make any useful decisions about sustainable human culture. By turning from adult knowledge, the knowledge that death is embedded in every creature’s sustenance, from bacteria to grizzly bears, they would never be able to feed the emotional and spiritual hunger that ached in me from accepting that knowledge. Maybe in the end this book is an attempt to soothe that ache myself.

  10. fran zegt:

    Wat ik me trouwens ook wel afvraag, van de mensen die overtuigd zijn van de gezondheidsvoordelen van paleo / low carb, hoeveel procent van hen eet ook daadwerkelijk zo? Ik vraag dit omdat ik dus bang ben dat als veel meer mensen er van overtuigd raken, prijzen van paleo-voedingsmiddelen gaan stijgen. Maar misschien gaat dus maar een klein percentage van de van paleo overtuigden ook daadwerkelijk paleo eten.

    • Zeven zegt:

      Ik denk dat iemand die gezondheidsproblemen heeft waar het reguliere circuit niks op weet, zo ongeveer alles wil proberen. Dus dat is een groep die serieus met ‘paleo’ aan de slag gaat. Dan heb je de groep die gaat nadenken en besluit om eens wat minder snelle happen te eten en wat meer groente bijvoorbeeld. Wat de duurzaamheid betreft, denk niet dat die onder druk komt te staan als meer mensen overstappen op kwalitatief goed voedsel. Voordeel van goed eten is dat je niet zo veel van nodig hebt.

    • George zegt:

      Er is inderdaad een verschil tussen weten en doen*, ofschoon dat ook met je leertype te maken heeft. Mij overtuigt bijvoorbeeld helemaal niets, ofschoon ik een heleboel weet en weet waar ik kennis kan halen. Bij mij helpt vooral doen en ervaren….

      *vandaar dat een heleboel informatiecampagnes geen bal uitmaken en interactie met een goede dokter of coach wel, of een levensbedreigende ziekte etc. etc.

    • 1skateguru zegt:

      Leuk een poll: ik ben 80% paleo. Is soms gewoon moeilijk te continueren in bepaalde situaties en ik eet af en toe een bakkie kwark en soms een stokbroodje in het weekend

      • willem zegt:

        Daar gaan ze weer, de jongens en meisjes naar de bouw, de fabriek, het kantoor. Die kunnen het moeilijk maken om i.p.v. hun boterham met kaas straks in schafttijd een blikje sardines open te ritsen of een omelet te bakken. Valt zo op…
        Inderdaad, aan eten zit een sociale context. Die te doorbreken, valt niet mee.
        Ik heb tijdens ‘kantooruren’ nooit de behoefte gehad om, naast mijn thee, stukken ontbijtkoek e.d. te nuttigen. Om me heen vlogen de koeken soms gul in het rond. Welke omgeving dat ook was, trouwens.

    • Carla zegt:

      Maak je niet druk. Er zijn genoeg mensen die Paleo begrijpen maar het niet in de praktijk kunnen brengen. Je moet behoorlijk fanatiek zijn wil je met -3 buiten, tijdens de lunch op je werk zo’n koude salade willen eten. Of erger, leftovers, bijvoorbeeld koude bloemkool. Gruwel en weggegooid! Bovendien viel ik in een week tijd 3 kilo af, zag ik er niet uit (ingevallen gezicht, overigens is het lijf van Mark Sisson er ook een van teveel vel ‘far beyond his age’), had het ijs en ijskoud, at ik een teveel aan chocolade en gedroogd fruit ter compensatie en raakte ik op dag 7 zo gedeprimeerd dat ik zelfs mijn bed niet uit wilde. Paleo is voor mij een geweldige theorie maar niet meer dan dat en het is heel geschikt voor senioren die thuis uren de tijd hebben om hun maal te bereiden. Ik zal hooguit carb intake matigen.

      • Er zijn hier, denk ik zo, wel een paar senioren ( ouwetjes ) aanwezig. Ik ben een van hen. Je misvatting is dat zij uren tijd besteden aan het bereiden van hun maaltijden. Lees eens wat zo al de maaltijden zijn die de lezers nuttigen. Mariet weet de link naar dat onderwerp. Geef het nogmaals door Mariet ? Je zal daar niet een koude salade of een leftover van koude bloemkool op het werk tegenkomen. Bloemkool is warm ook niet te hachelen, vind ik ! Indien je in 1 week 3 kilo bent afgevallen en je daarna zo slap als een vaatdoek voelde, heb je het niet goed aangepakt.

      • Pieter zegt:

        Herkenbare ervaring, maar laat je niet te snel ontmoedigen. Behalve dat het mentaal een hele omslag is, moet je ook fysiek wennen aan de andere samenstelling van je voeding. De eerste periode dat ik paleo ging eten was ik super enthousiast doordat ik me zoveel energieker voelde en allerlei pijntjes kwijtraakte, maar in de anderhalve maand daarna viel ik (geschat) zo’n 10 kilo af (terwijl ik niet de dikste ben), zodanig dat mijn collega’s vroegen of ik wel genoeg at. Daarna zoeken naar de juiste verhoudingen: meer vet, meer wortels/knollen of toch meer (gedroogd) fruit. Recent zelfs een periode terug naar af, met pizza, ijs, koekjes, brood en pasta. Maar ik ben inmiddels zover dat ik daar niet meer aan kan wennen, als ik een week zo eet, voel ik me zo beroerd dat ik alle ‘ongemakken’ van een paleo-menu voor lief neem.
        Het is zoeken naar een nieuwe balans, proberen wat werkt. Niet te extreem gaan. Voor mij helpt zoiets als Whole30 als een handig kader en een mooi houvast om daar omheen spelenderwijs te ontdekken wat het beste bevalt.
        Verder ben ik nogal van gemakkelijk is goed en kook meestal in 1 pan en vrijwel altijd binnen een half uur (of het moet stoofvlees zijn, maar daar hoef je niet bij te blijven).

        En: Hallo Melchior en alle anderen. Thumbs up voor de site! 🙂

        • Dank Pieter! Ik behoor ook beslist niet tot de Paleo Taliban, maar de kater die een echte SDCD-binge produceert is het me gewoon niet waard. Alleen bij heel bijzondere sociale gelegenheden pas ik me aan, voor de rest speel ik de ass hole die ik uit de grond van mijn hart ben. Het lichaam went snel aan een biologisch normale levensstijl en protesteert meer of minder subtiel als je bagger in de tank gooit.

          Een erg veel gemaakte ‘fout’ is dat mensen gewoon veel te weinig energie tot zich nemen. Ze eten 600 kcal/dag, veranderen in zombies en geven dan paleo de schuld. Ook daarover schreef Jamie een mooie post. Overloaded en underfuelled.

          Ik reageerde een tikje bot op de klagende dame, omdat ik weinig compassie kan opbrengen voor domheid die op aanmatigende toon wordt geventileerd. Ik gun haar natuurlijk verder al het goede!

        • James zegt:

          Een dame?? Volgens mijn bescheiden mening gaat er male schuil achter die naam.

      • Mariet Hoen zegt:

        Het is omdat jij het vraagt Folkert 😉

        Bedoel je deze ? https://melchiormeijer.wordpress.com/2012/10/16/gastpost-alle-nederlanders-paleo-is-dat-haalbaar/

        Uit mezelf had ik niet zoveel zin om op Carla te reageren, want ik vond haar opmerking een beetje denigrerende over die oudjes, die toch niet meer zo in het volle leven staan. Laat die zich maar in de keuken druk maken. Maar misschien heeft ze het niet zo bedoeld. Dan hoor ik het graag 🙂

        Maar ’t kan zijn dat ze het tóch liever wil horen van degenen, die wél in ’t volle leven staan 😉
        Nou die zijn er hier volop ! Met prachtige blogs, waarin ze paleorecepten delen en laten zien, dat ’t kan. Lekker eten en werken en soms ook kindjes verzorgen. Druk, druk, druk !!!

        Zoals Leonie: http://leogoespaleo.wordpress.com/ , Eva: http://cave-a.blogspot.nl/ Sjanett: http://paleolland.com/ en Marinka: http://www.eetpaleo.nl/

        En nog meer !!! te vinden op: https://melchiormeijer.wordpress.com/niet-commerciele-geestverwanten/

      • James zegt:

        Carla ik begrijp niet goed wat -3 buiten met een koude sla te maken heeft. Eerlijk gezegd eten we vaak als lunch een koude salade met wat sla, avocado, sardientjes, kalamata’s, zuurkool, gekookte eieren, en waarschijnlijk nog een aantal ingredienten. En dat terwijl we naar een besneeuwd landschap zitten te kijken en de temperatuur soms naar de -15 gaat.
        Bloemkool koud of opgewarmd is voor de kippen. Dat het veel tijd kost om meer paleo klaar te maken is me nog niet opgevallen. Je moet wel even er voor gaan zitten wat het nou precies betekent, dat wel. De bereiding zelf? Wat is er nou eenvoudiger dan een paar gebakken eieren met spek. En met de warme maaltijd wat meer groente en wat minder piepers en een stukje vlees met een randje vet. Liefst aardig doorregen, of een gebakken zalm of Alaskan Pollock. Een husseltje garnalen met geraspte wortels en gesnipperde ui, misschien wat knoflook, etc. vraagt misschien iets meer tijd, maar dat wordt dan ook een tractatie zeker als er een scheutje wodka in gaat. Paleo? nee richting paleo. Je begint met de ergste boosdoeners te vermijden. En als je zo eet kun je rustig regelmatig een maaltijd overslaan. Het gaat minder om paleo als om te proberen je insuline produktie zo laag mogelijk te houden. Veel gezondheids problemen en irritaties komen voort uit een te hoge insuline spiegel. Met je lagere carb intake ben je al op weg.

      • willem zegt:

        Nou, Carla, een mooie hartekreet. Ik juich het toe dat je dit hier openbaart, want vloeken in de kerk, daar houden we van. Alleen, ‘paleo’ is geen kerk, met haar dogma’s. Het is een poging om met gezond verstand de voedings- en gezondheidsellende van de huidige westerse samenleving te ontleden en de vraag te beantwoorden welk voedingspatroon (en andere lifestyle) hoogstwaarschijnlijk het minst slechte effect op ons hele gestel, ons genoom, heeft. Een poging, maar wel gebaseerd op een wetenschappelijk (archeologisch, fysiologisch, chemisch, historisch, medisch, etc.) fundament, zover we dat op dit moment weten. Ingegeven door de simpele constatering dat op het doorsnee voedingspatroon obesitas de pan uitrijst diabetis toeneemt, evenals andere ‘westerse’ ziekten. Jawel, we worden ouder dan voorheen, maar het aantal jaren met kwakkelende gezondheid neem ook toe, en dat op vroegere leeftijd. Dat ouder worden valt niet toe te schrijven aan het eetpatroon (wel aan betere hygienische omstandigheden ervan), maar aan verbeteringen van de medische zorg, het meer voorhanden hebben van schoon drinkwater, etc.
        Wat ik zou willen weten, Carla, is wat jij in die week waarover je spreek, gegeten hebt. Wil je serieus werk maken van een ‘geweldige theorie’, dan zijn er hier lezers met kennis, niet met flauwekul, die wellicht een hint kunnen geven. Als je wilt…
        En ouwe lullen? Zat hier, evenals levenslustige jongeren. En lang in de keuken staan, is een kwestie van organiseren. Maar is het je hobby, sta er dan gerust een uurtje en experimenteer (op basis van fatsoenlijk eten, dat wel).

      • willem zegt:

        (Oei!! ‘Hartekreet, lees ik. Duizendmaal excuus voor mijn weer veel te snelle ‘reactie plaatsenhandeling’, haha)

      • Fien zegt:

        @Carla. Als je je zo beroerd voelde, zou ik zeker een rustiger tempo aanhouden. Maar bij die 3 kilo in 1 week zit misschien ook vochtverlies. Ik ben het – als thuis achter de computer werkend oudje nog wel – voor een deel met je eens: het is soms best veel werk als je er iets leuks van wilt maken en niet houdt van sardientjes zo uit het blik oplepelen. Maar als ik naar de vele recepten op de vele blogjes kijk, is duidelijk dat iedereen zijn eigen manier van eten en koken kiest. Ik heb vanmorgen een champignon-ham omeletje gegeten. Straks ga ik aan de rest uiensoep van gisteren, met een flinke lepel niet-paleo parmezaanse kaas erin, en maak ik een salade van witlof, garnalen, avocado en grapefruit. Ik heb er nu al zin in. 🙂 Inderdaad iets meer werk dan een (eveneens kouwe!) voorgesneden boterham beleggen met een voorgesneden plak kaas uit een pakje. Maar soms ben ik lui en kieper ik gewoon een pak voorgesneden groentemix in de hapjespan en doe daar kalkoenfilet of een stukje vis bij. Klaar. Hoe wil jij trouwens je kouwe boterham of je warme hap uit de bedrijfskantine blijven eten en tegelijk je carb intake matigen?

      • Jo tB zegt:

        Ha, Ha Carla, deze Oude Tulp heeft jaren lang een rauwkost salade met zalm of garnalen, enz op kantoor gegeten!! Gewoon de avond ervoor klaargemaakt, in mijn fietstas naar kantoor genomen, en achter mijn bureau opgegeten. En ik was toen niet bezig met paleo. Ik noemde het mijn versie van Atkins. Nu ik met pensioen ben maak ik het niet meer terwijl ik zeeën van tijd heb. En ik ben beslist niet een fanatiekeling, integendeel.

      • Carla zegt:

        Oh, wat veel reacties, waarvoor dank! Ik zal de suggesties en links met interesse bekijken en waar mogelijk toepassen 🙂 Ik geloof dat ik een beetje bang was om nog iets te eten vanwege homonen in het vlees, zonnebloemolie in het blikje en gifrommel op fruit en groenten; er bleef allen chocolade en pindakaas over wat overigens een prima combi is (op brood).

      • Fien zegt:

        @Carla. Helaas pindakaas! Pinda’s mogen juist niet, want peulvruchten. Maar zat blikjes zonder zonnebloemolie, hoor. Groenten en fruit zonder gif, vlees zonder hormonen volop verkrijgbaar. Eerlijk gezegd krijg ik uit je reacties nu de indruk dat je lekker aan het provoceren was in je eerste postje. Was het echt allemaal zo erg als je ons wil doen geloven?

      • Carla zegt:

        @Fien
        Dank voor je reactie. Ja, het was wel naar, ik voelde me echt slecht, fysiek en mentaal. Heb gisteren wel een Paleo dag gedaan want ik wil me er wel voor inzetten alleen moet ik het tempo aanpassen, vaker naar de bio winkel, googlen en jullie lezen : )

  11. Zeven zegt:

    Mariet,
    Dan is een ketonenmeter een stuk betere investering dan maar te moeten betalen voor strips. En als je glucosestrips vergoed krijgt dan is dat een soort extra check.

  12. George zegt:

    en verder zeg ik: oervasten, oereten, oerlopen, oerslapen, oerrusten…wat is er nog meer oer als werwoord en paleo? 🙂
    Ik kon de verleiding toch niet weerstaan om even dat boekje van Dr. Michael Mosley: “The Fast Diet” te kopen en te lezen….IF is voor mij een van de meest navolgbare principes van Paleo en Zijn programma over IF op de BBC (Horizon) heeft overigens een “revolutie” teweeg gebracht in de UK….en ja, hij zal wel wat verdienen aan zijn boekje, maar als je mensen zo op een van de belangrijkste principes van Paleo brengt (i.t.t. al die belachelijke en ineffectieve diëten), dan is dat op de eerste plaats naastenliefde 🙂
    En ketose speelt ook een zeer belangrijke rol bij vasten, om toch “in topic” te blijven……zeker als je op die dagen beweegt……

    • Zeven zegt:

      Losse flodder: vrijwel iedere traditie heeft een plek voor vasten in de praktisering ervan.

    • George zegt:

      En ik zeg het nog een keer: Boekje van Dr. Mosley lezen (The Fast Diet*)! Er staat echt hele interessante informatie in over IF, met nieuwe inzichten en interessant, nee baanbrekend wetenschappelijk onderzoek; goed dat dat onder zo’n breed publiek komt….

      Je kunt aanvullend ook terecht op: http://thefastdiet.co.uk/

      *De naam van het boekje is zeker door de uitgever bedacht !? Wel een leuke woordspeling, maar natuurlijk (!) is het geen dieet wat je ff snel doet…….

      • James zegt:

        Browsed through Mosley’s blog and stuff while in the middle of our own fast. Nothing after five yesterday but a glass of water. No breakfast this morning and no lunch. Coffee with no milk or sugar. Plan to have dinner with schnitzels (homegrown and hammered) with adequate fat, chicken soup (mainly a rich broth) and some stir fry kale and a few potatoes.
        In feite waarschijnlijk minder een aardappel per persoon. Pretty greasy, love that.
        De soups die hier gebrouwen worden staan vaak een paar dagen op de kachel te trekken. Wat azijn in het water om de mineralen uit de botten te halen.
        Eerlijk gezegd vind ik die 5:2 fast van Mosley wel een erge simpele en vraag me af in hoeverre het je lichaam aan zet om wrakhout op te ruimen. We hadden dit al eens eerder bestudeerd nav een Mercola interview, en eigenlijk te licht bevonden. Het liefst zou ik een week per jaar vasten, alleen water, maar kan de moed (of wil) er nog niet voor opbrengen..

      • Ik begrijp het niet. Waarom storten mensen zich op een boek dat in essentie vertelt dat 2 dagen per week een kwart van je normale energie-inname eten leidt tot gewichtsverlies, een gunstiger lichaamssamenstelling en verbetering van metabole parameters? Wat kan zo’n boek nog toevoegen aan die ene, simpele boodschap en aan de wetenschap erachter die overal te vinden is, zelfs in Mosley’s documentaire?

        Echt, ik sta telkens weer perplex. Rijk worden is echt heel simpel, voor wie geen scrupules heeft.

        • George zegt:

          Ik begrijp het wel Melchior:
          het is de vorm* waarin de inhoud is gegoten.
          de man heeft autoriteit, hij is arts en hij maakt al lang documentaires voor de BBC, hij is innemend, hij giet het in een vorm die zeer geloofwaardig is, hij laat zien dat deze vorm van vasten makkelijk is (hij heeft ook andere vormen van vasten uitgeprobeerd, die hem zwaar vielen), zijn boekje is makkelijk te lezen;
          Hij doet het helemaal niet om het geld……althans dat doet hij ons geloven met zijn aimabele stijl, en misschien is dat ook wel zo….

          *mensen reageren niet alleen op inhoud, want anders zou wel iedereen in dezelfde auto rijden, een auto die doet wat ie moet doen……

        • George zegt:

          en @Melchior nog even een verlate reactie (I couldn’t get it out of my head, dus dan toch maar opgeschreven): in dat boek gaat het dus echt niet om een beetje minder eten, en dat je daar dan van afvalt duuuh, 🙂
          Er wordt voor de leek zeer lezenswaardig uitgelegd wat IF allemaal doet voor je gezondheid. En daarom is dat boekje goud waard (pun intended) en er staan bovendien erg aardige n=1 experimenten in: miraculeuze genezingen *dus*
          En ook dit artikel gaat daar op in:
          http://primaldocs.com/opinion/intermittent-fasting-is-a-powerful-healing-modality/

  13. fran zegt:

    Als mensen die om ideologische redenen vegetarisch waren om gezondheidsredenen overstappen op een dieet dat vlees bevat, denk ik bij mezelf dat het dus wel mee viel met die principes (in elk geval woog de ideologie dan niet op tegen de eigen gezondheid).

    • Zeven zegt:

      Eerder dat de ideologie ondoordacht is.

      • Zeven zegt:

        Vaak is het vegetariers/veganisten zelf niet helemaal duidelijk of ze nu om gezondheidsredenen of om ideologische redenen het eetpatroon kiezen dat ze kiezen. Zie ook Francis Kenter bij DWDD, op dat punt was ze erg onduidelijk, waarschijnlijk omdat het haar zelf ook niet duidelijk was. En als je een ideologie niet aan jezelf kunt uitleggen dan zou het best eens kunnen dat de ideologie in kwestie niet goed doordacht is.

      • fran zegt:

        Ik denk inderdaad wel dat veel vegetariërs dat om een mengeling van redenen zijn (zie bv. http://planteneter.wordpress.com/, ik lag me echt rot om de onnozelheid van die vent). Maar, voor degenen die het zeiden te doen om dieren te sparen en vervolgens om gezondheidsredenen toch weer vlees gaan eten: blijkbaar was dat principe van dieren sparen dan niet zo heel sterk (je wil er immers maar weinig voor opofferen: je gezondheid dus klaarblijkelijk niet, en de opoffering die het je houden aan een vegetarisch dieet met zich meebrengt vind ik niet heel groot (het je houden aan een paleo-dieet vergt wat mij betreft veel meer daadkracht).

      • willem zegt:

        …. en toch heb ik wel respect voor ‘de’ vegetarier. Je kunt om een aantal redenen daarvoor kiezen. Je kunt een dier zien als een wezen met min of meer dezelfde rechten als een mens. Gij zult niet doden. Of als een dier dat nodeloos moet lijden, voordat de slachter toeslaat. En dat je daarom niet wilt eten. En er zijn hele volkstammen die oprecht menen dat dierlijk voedsel ongezond is. Daartoe ingepeperd door de vet-, rood vlees-, dierziekten e.d. berichten in de media. Wanneer het gaat om vlees van dieren uit de bio-industrie hebben ze nog gelijk ook. Want ook de koe is wat ze eet.

        • James zegt:

          En daar verschillen wij dan flink van mening Willem. Ik heb geen enkel respect voor de vegetarische mafia. Een vegetarisch dieet vanwege bepaalde ernstige allergie of intolerantie is begrijpelijk. Verder zijn de vegetariers mede verantwoordelijk voor de destructie van de rain forests. Wat betreft de CAFO’s ben ik het met je eens en in hetzelfde criminele schuitje als de vegetariers. Granen en soya zijn de ‘bane’ of modern society. Het is de ‘tiger we are all riding’ with no simple way of getting off. Cattle on pasture in the natural setting of mob grazing is completely carbon neutral. Vergeet de rantsoen beweiding zoals vaak in Nederland en hier ook nog vaak wordt toegepast. Berust op totaal verkeerde interpretatie van groei cyclus en werking van het spijs verterings systeem van de herkauwer.
          En het leed van de slacht dieren? Wel eens een ringslang een kikker zien verorberen? of een kat een chipmunk? Heb wel eens een kikker gered uit een garter-snake . Kop er af, slang open, kikker eruit. Was nog volkomen levend. Nee, heb niet veel op met antropomorfologisch denken. Er zijn daarmee al heel wat onzinnige doelen fanatiek nagestreefd.

      • willem zegt:

        Oei! Weer een heerlijk spontane uiting van je, James. Ik mag dat wel. Maar we zijn het toch op enkele punten oneens met elkaar.
        1. De gemiddelde vegetarier mag je niet onder de ‘vegetarische mafia’ scharen;
        2. je mag ‘de’ vegetarier niet aansprakelijk stellen voor de vernietiging van het tropisch regenwoud. De gemiddelde vleeseter is evenmin aansprakelijk voor de bio-industrie;
        3. MEDE verantwoordelijk is iedereen. Eter, niet-eter, want uiteindelijk beslissen landsbesturen over de grenzen die getrokken worden;
        4. dieren als mens beschouwen is inderdaad ook niet mijn idee, James. Dat betekent niet dat daarmee mededogen met het dier niet aan de orde is! De mens beschikt over aangeboren empatie. En er lijkt mij niks mis mee dat die empatie zich ook uitstrekt tot het dier. Onnodig lijden van een beest is niet iets waarbij iedereen staat te juichen;
        5. de vergelijking tussen het vangen van een prooi en het verorberen daarvan door die slang is van een andere orde dan de menselijke prooi (het varken, b.v.) in een zeer onnatuurlijke omgeving (de bio-industrie) te plaatsen om zoveel mogelijk geldelijk gewin te maken.
        Maar dat granen en soya zich ontwikkeld hebben tot het grote bederf van de mensheid (en van de natuur), daarover zijn we het volkomen eens, James!!

        • James zegt:

          Aan de thee. Over gemiddelden gesproken Willem dan moet je jezelf toch de laatste van Richard feinman niet onthouden ”.. If Bill Gates walks into a bar, on average, everybody in the bar is a millionaire…” http://rdfeinman.wordpress.com/2013/01/28/uses-and-misuses-of-group-statistics-bill-gates-walks-into-a-bar/
          Maar natuurlijk zijn we allemaal schuldig aan dit schandaal.
          Zeven, Concentrated Animal Feed(lot) Operations, produceren een enorme hoop stront, dierenleed, antibiotica mess, goedkoop maar ongezond vlees, en God knows what else
          Evelyn Waugh? Hmm remember Aimee? en wat een stelletje turken (don’t mean the real Turkish people)We hebben het hier over turkeys. Vraag me af waar Waugh het minste mee op had de Britten of de Amerikanen. Heel toevallig heeft een van onze kinderen een co-op gedraaid in een funeral home en het is echt niet zo ver bezijden. Thanks for the reminder, toch eens weer opzoeken.
          Fran, dieren doden is een betrekkelijk begrip. Door onze manier van leven en de behoefte aan gemak en goedkoop vermoorden we dagelijks duizenden bijen. Onze torenflats helpen duizenden vogels om zeep, enz. enz.

  14. Zeven zegt:

    De goede bedoelingen buiten kijf, de meeste vegetariers zijn mensen uit geindustrialiseerde landen uit de middenklasse, kort door de bocht. En dat is een maatschappelijke laag die over het algemeen niet goed om kan gaan met ziekte en dood. Het kinderlijke idealisme werkt ook niet in het voordeel wat dat betreft.

  15. Zeven zegt:

    Wordt met CAFO’s de dioxideuitstoot van koeien bedoeld, uit de bio-industrie?

  16. Zeven zegt:

    Oh, en James, over antropomorfologisch denken gesproken……dan zul je Evenlyn Waugh’s ‘The Loved One’ vast een leuk boek vinden.

    • Fien zegt:

      Het Amerikaanse woord CAFO staat voor Concentrated Animal Feeding Operations. Zoek maar eens op Google en klik vooral op de plaatjes. Duizenden slachtrunderen leiden een treurig bestaan op een stuk grond zonder een sprietje gras. Ze staan bij nat weer hoefdiep in de modder en elkaars uitwerpselen en bij droog weer raken hun ogen geirriteerd door het rondwarrelende meststof. Ze krijgen mais te eten.

  17. fran zegt:

    Het is niet dat ik geen bewondering heb voor de vegetariër, maar heb dat denk ik wel alleen voor de vegetariër die zich wel beseft dat het niet per se gezond is om vegetarisch te eten, maar het gewoonweg doet omdat hij/zij aan zijn principe (geen dieren doden) vast wil houden. Vind ik behoorlijk sociaal/empatisch. Voor iemand die geen vlees eet omdat hij/zij het gewoon vies/onsmakelijk vindt hoef je geen bewondering te hebben, vegetarisch eten kost hem/haar nl. geen moeite. Voor iemand die het uit gezondheidsoverwegingen doet, tja…

  18. Zeven zegt:

    James, bedankt voor je uitleg. Zoals jij en Willem al aangeven heeft het geen nut om met de vinger te wijzen. Wel is er bij de consument een verandering in mentaliteit nodig. ‘Geen dieren doden’ is wat mij betreft een voorbeeld van naiviteit en erger dan het missen van het totaalbeeld: men beseft niet eens dat er een totaalbeeld is. Je zult niemand horen over het gebruik van geaborteerde foetussen voor het produceren van smaakversterkers dan wel huidcremes:

    http://www.naturalnews.com/034777_Pepsi_aborted_fetus_cells_soda_flavoring.html

    http://www.washingtontimes.com/news/2009/nov/03/aborted-fetus-cells-used-in-anti-aging-products/

    • Zeven zegt:

      Wellicht ten overvloede: je kunt het nog zo goed bedoelen met je 500-ingredienten-tofuburgers, met zaken zoals wat ik hierboven noemde zit er iets scheef wat je niet oplost met tofuburgers.

  19. Weer totaal off topic (sorry). Obama Care schijnt tot gigantisch medisch toerisme te leiden. Ik weet dat de gezondheidszorg in Zweden – waar voor veel Nederlanders nog steeds een aura van menselijkheid en superioriteit omheen hangt – wanhopige zieken naar ondermeer Duitsland jaagt. Alleen al om naar de huisarts te mogen moet je daar soms een week of langer wachten. Kennelijk doen wij in Nederland iets heel erg goed. De problematiek in dit filmpje herken ik niet.

    • Mariet Hoen zegt:

      Indrukwekkend site/ groep van lotgenoten , opgestart door Elaine Cantin:

      I was 50 at time of dx.. I asked the surgon about brca testing and the onco too… both told me not to worry abut it. I was encouraged to do lumpectomy. After chemo, lumpectomy… it was THEN I was encouraged to do a brca test and had a mutation… and then was told I should consider mastetomy. In short: they made lots of money off me and needless surgery as I did not need the lumpectomy.

      the doctors know how to work things to their advantage to get the most money they can…….. the system is screwed up… there needs to be reform in the system for better patient care… ( not obamacare) … but it likely not going to happen as there are lots of profits to be made when its screwed up system for those of us who unfortunatly become ill

      cancer is all about the money……….. each cancer patient who does treatment will make the medical industry at least 250K or more……. with the first episode. After treatment… they only look for reoccurance… not the whole patient or body. Bad labs will be ignored unless that doctor can make money off you…. it is up to you to get your labs and seek help as if its not cancer .. they do not care. After cancer care is pretty bad. I am amazed how much a racket this is from the doctors.

  20. Een dag in januari 2013 in Ronneby Hamn, zuidoost Zweden. Het is half zes ’s ochtends en ik sleep mijn bejaarde gestel uit bed en naar de keuken, waar ik voor mijn gevoel eindeloos bezig ben met het zetten van een kop koffie en het in mijn rugzakje stoppen van een blikje sardines, vier hardgekookte eieren, een stuk beef jerkey, een zakje noten en wat fruit. De thermometer naast het keukenraam staat nog net niet op min 20 en er is een vers pak sneeuw gevallen. De maan aan de kim, de witte wereld, het zal wel, ik zie het niet want ik ben bejaard en ik eet raar.

    Paleo sucks.

    Op een nuchtere maag en in mijn belachelijke nieuwe barefoot shoes strompel ik door het sneeuwlandschap naar de 4 kilometer verderop gelegen zwemhal. Het duurt wel 20 minuten! Zucht, wat is het leven zwaar. En koud dat het is! Zooooo koud (2 cm) zie ik als ik in het omkleedhok mijn zwembroek aan doe.

    Paleo sucks.

    Ik laat me in het water glijden en doe een wedstrijdje met Philippe. Helaas, ik leg het tegen hem af. Niet genoeg kracht. Ik klok de 2000 meters even na hem af op 38 minuten. Zwaar bejaard. Het Strakke Ding is er ook. Maar haar ranke lijf, elegant het water klievend… ik zie het niet eens, want mijn testosteron zit in mijn tenen (ssst, ga liggen, Fikkie!)

    Paleo sucks.

    Na het koud afdouchen in de hoop ooit wakker te worden, schuifel ik terug naar huis, doe in de kelder andere kleren aan en fiets naar het station. In de trein naar Karlskrona eet ik een ei, een appel en een hand hazelnoten. Ik denk aan al die andere bejaarden die ’s ochtends uren in de keuken staan om hun gecompliceerde broodloze maaltijden te bereiden.

    Paleo sucks.

    Als ik luister naar de lezing van ’s werelds meest vooraanstaande Boreliaspecialist, bedenk ik wat een bejaard en nietszeggend bestaan ik leid. Godzijdank sprak de man toevallig in de buurt en kan ik zijn informatie verkopen. Want anders… Jeese, anders was ik liever in bed gebleven. Je moet weten…

    Paleo sucks.

    Laat in de middag kom ik eindelijk thuis. Ik ben zo uitgehongerd van al dat rare eten, dat ik eh… niet eens honger meer voel. Ik krijg nu ook last van waangedachten, want plotseling loop ik buiten met stenen te sjouwen, koortsachtig denkend aan die lezing. Mijn spiegelbeeld in een ruit laat duidelijk zien hoe verschrikkelijk mager ik ben. Dit gaat niet goed.

    Paleo sucks.

    Het bereiden van het avondmaal duurt ruim een kwartier, een eeuwigheid. Al die rare ingrediënten ook. Als ik na de afwas en de avondwandeling volkomen uitgeput mijn bejaardenblog ga checken en alle debiele reacties zie van mensen die net als ik waarde hechten aan een 1,5 miljoen jaar oude (en dus Heel Bejaarde) theorie, verzucht ik…

    Pfffffff…. paleo sucks ;-).

    Hoi Carla,

    Hint. Een salade is hooguit een voertuig voor energierijk ‘echt’ eten.

    • Carla zegt:

      Lol! Salade yeah!

      • willem zegt:

        LOL????? De clou ontgaat me geheel. Licht toe, Carla.

      • Fien zegt:

        Ik vermoed dat Carla de opmerking van Melchior niet begrepen heeft.

      • Jakoba R. zegt:

        Carla, in je eerste reaktie schrijf je “”Er zijn genoeg mensen die Paleo begrijpen maar het niet in de praktijk kunnen brengen.” Wat heb je er zelf van begrepen?
        Mag ik vragen hoe jij je in Paleo hebt ingelezen?
        En als tweede vraag, hoe oud ben jezelf?
        Er valt hier zoveel te lezen van ervaringsdeskundigen, en alhoewel ik heel veel technische stukken soms ook niet begrijp, dan heb je altijd nog google, wikipedia.

        Brood met pindakaas en chocolade, bah!
        Hier begrijp ik dan weer niets van!

        Of zit je hier gewoon te trollen?

      • Carla bedoelt Huzarensalade. Dat eet je als groente bij een Patatje Oorlog, met een Frikandel Open Been.

      • Hans zegt:

        :-))
        idd en patatje en frikandel natuurlijk gebakken in ,, gezonde plantaardige olie ” ?

      • Carla zegt:

        @Willem, ik heb gewoon heel erg gelachen om het stukje van Melchior. Het yeah verwijst naar Toppop yeah, wat wij thuis het stomste programma ooit vonden.
        @Fien, volgens mij bedoelt Melchior te zeggen dat ik niet moet mauwen met die salades en iets fatsoenlijks moet meenemen naar kantoor.
        @Jakoba, dat met pindakaas en choco was een grapje. Ik heb het boek The Primal Blueprint gelezen van M. Sisson. Lijkt me wel oke of is het volgens jou te commercieel?
        @Folkert en Hans, ga koken ofzo : )

        • James zegt:

          Whatever you do Carla neem aan van een tamelijk conservatieve prof. (redelijk bevriend net Katan) Walt Willett dat “…”Fat is not the problem,” says Dr. Walter Willett, chairman of the department of nutrition at the Harvard School of Public Health. “If Americans could eliminate sugary beverages, potatoes, white bread, pasta, white rice and sugary snacks, we would wipe out almost all the problems we have with weight and diabetes and other metabolic diseases.”
          (L.A.Times December 2010). Misschien niet optimaal volgens paleo maar duidelijk wel een heel eind in de richting van de veilige zone.

      • Carla zegt:

        @james, dank voor je quote.
        *googlen gaat op metabolic diseases.

  21. George zegt:

    Ook hier een off topic vraag aan dit illustere gezelschap van 6 volgers en 1 blogger:
    wat vinden jullie van de volgende uitspraak?
    “Die Biologie, der Körper, die Biochemie bestimmt Ihren Geist, Ihre Gedanken, Ihre Gefühle”
    Deze uitspraak komt van Dr. Strunz, die een brief citeert van een moeder die wat vitaminen geeft aan haar vijfjarige dochter en zelf geen snelle kh meer eet. Zelf weet ik ook – door ervaring – dat als ik puur Paleo eet, ik absoluut geen zin heb in zoet etc.; echter wanneer ik weer een of twee dagen dat wel doe, dan kan ik bijna niet meer ophouden…..dus wat komt eerst? de biologie of de geest?
    Lees zelf hier het artikeltje van Dr. Strunz: http://strunz.com/news.php?i=2052

    • Mariet Hoen zegt:

      ‘Mehr ausgeglichen’ is het eerste woord wat in me opkomt bij je verhaal, George. Het zou weleens goed kunnen dat dat komt door geen snelle koolhydraten meer te eten.
      Of …, het verstand komt met de jaren 😉

      Het kleine AHtje bij mij in de buurt is opnieuw ingericht. Even zoeken, maar ‘ze’ hebben naar mij geluisterd. Vooraan de groenten en zuivel ( boter en room, soms wat kaas ) achterin de pakjes en zakjes. Dus ik ben zo klaar !
      Ik kijk naar dat crap food als naar verwanten uit een ver verleden, met verwondering 😉

      • Corrien zegt:

        Nee ben het met George eens. Gisteren weer eens pizza gegeten (tegenwoordig al geneg aan een halve); het beleg klopote wel, maar die tarwebodem hè…. er moesten meteen ook koekjes bij de koffie. Dat terwijl niets of hooguit wat (droog) fruit en/of noten de laatste tijd ook volstond….

        • James zegt:

          Corrien ik maak al meer dan een jaar zelf de pizza bodem. Eerst van spelt, toen van spelt met boekweit, en nu van rijst meel, boekweit en spelt. In die volgorde van belangrijkheid. 2 bodems van ongeveer 16 inch (40cm). 500-550 gr. 200 rijst meel, 150 boekweit en 150 spelt. 375 ml water, een gedeelte van het water voor gist klaar maken, zout naar smaak. Nee is geen paleo maar volgens mij een aardig gezonde pizza afhankelijk natuurlijk wat er op gaat, maar het meeste daarvan is van goeden huize. Pizza saus is zelf heel gemakkelijk te maken. De portie voor de 2e bodem gaat in de diepvries als de kinderen niet komen. En zoals Ron Rosedale zegt : you must be enjoying yourself otherwise it is not really worth it and it might in the end defeat the purpose of your ‘hard work’ (vrij naar Rosedale, met wie ik het over het algemeen aardig eens ben.)

    • George, alles is biologie, ook onze mindset en ons gedrag. De omgeving (dus ook eten) heeft een immense, zo niet bepalende invloed op het functioneren van ons brein. Voor de grap deze geweldige quote van de lieflijke Anastasia, in haar jongste blogpost (waar ook opa Nigel weer komt trollen met zijn irritante CICO/ELMM tautologieën):

      I have been eating low carb/primal/Paleo for over 2.5 years now. I don’t have any medical conditions or an overt food intolerance. Junk food (sugar, grains, processed food) gives me pimples, makes me bloated and pushes me to the sarcastic bitch end of the spectrum. When I eat well I contain my natural impatience with stupidity a lot better.

      :-).

  22. fran zegt:

    @Carla e.a.: Een half jaar geleden begon ik met paleo / low carb (eigenlijk doe ik het ‘slechtste van twee werelden’: eet enkel dingen die volgens beide ‘religies’ mogen). In dit half jaar heb ik ook een maand of 2 a 3 gehad waarin ik af en toe zondigde (chocola (en dan geen 85%), koek, etc.). Deze tijd was voor mij bijna nog moeilijker dan de tijd waarin ik streng was. Dit (denk ik) omdat chocola/koek eten alleen maar zorgt voor meer zin in chocola/koek (als je het echt helemaal niet eet, mis je het bijna niet, althans ik). Andere reden waarom het moeilijker was: als je jezelf eenmaal toestaat om ‘enigszins te zondigen’, dan ben je constant in dilemma over of je wel of niet gaat zondigen (althans dat was ik).

    • Fran, ik snap helemaal wat je bedoelt, maar door termen als ‘zondigen’ te gebruiken speel je Trachettisten en ander kwaadwillend volk in de kaart. Om hun cognitieve dissonantie te verzachten, plaatsen zij mensen die biologie op hun leven toepassen maar wat graag in de hoek van de gelovigen, sektariërs en eetgestoorden. Een Homo sapiens die brood of een Marsreep eet, zondigt net zo min als een leeuw die een appel plukt. In beide gevallen is slechts sprake van biologisch abnormaal gedrag, dat wanneer het structureel wordt met zekerheid leidt tot pathologie. Met geloof of religie heeft het niets te maken.

      Just sayin’ ;-).

      • fran zegt:

        Klopt Melchior. Is meer een defensieve houding die ik aanneem, denk ik (jezelf belachelijk maken voordat een ander het kan doen). Overigens heb ik zelf ook liever dat de meeste NL-ers gewoon magere yoghurt en muesli etende Trachettisten blijven, dus voor mij hoeft paleo niet per se in een beter daglicht te komen staan.

      • Mariet Hoen zegt:

        Fran, nou heb je al minstens drie keer gezegd, dat Paleo volgens jou alleen voor een elitair groepje beschikbaar moet blijven. En voor jou geliefden. Jouw argument is, als ik het goed begrijp, dat je bang bent dat Paleo eten anders te duur wordt !?
        Hallo, kijk eens wat verder dan je neus lang is 😦

        Hoe zit het met de besparing op de ziektekosten ? En hoe zit dat met ónze geliefden en vrienden ? Met onze buur- mannen en vrouwen ? Onze stads- en dorpsgenoten, collega’s en mede-Nederlanders, kortom de hele planeet ? Ik gun iedereen een goede gezondheid, een gelukkig leven. Gelukkige mensen maken elkaar gelukkig.

        Als iedereen dat wil, vinden we ook wel de oplossing van onze voedselvoorziening. Daar is hier al vaker over gesproken. En er zijn anderen die dat veel beter kunnen uitleggen dan ik. Ik heb er alle vertrouwen in.

        Hoop dat je jouw egoïstische standpunt wilt herzien 😉

    • Ik heb een kleine hoop, dat Carla gaat reageren op al deze broederlijke en zusterlijke ongevraagde raadgevingen. Laat het er verder niet opzitten Carla, dat je door James voor een hem word versleten. Zo’n kop zou ik hebben, tenminste.

      • James zegt:

        🙂 maar eerlijk gezegd – na m’n beste beentje voor in de eerste reactie- was mijn reactie : In Internet slang, a troll is someone who posts inflammatory, extraneous, or off-topic messages in an online community, such as a forum, chat room, or blog, with the primary intent of provoking readers into an emotional response or of otherwise disrupting normal on-topic discussion…..
        En ik weet wat voor godsdienstige sfeer Melchior is opgegroeid maar om zonde en religie te verbinden is dat niet een beetje ‘jaded’ (don’t know the Dutch word Willem), al ben ik het helemaal met hem eens dat cultuur en beschaving een structurele abnormaliteit heeft opgeleverd die derhalve noodgedwongen (wetmatig) leidt tot problemen ‘downstream’ (pathologie). De discussie zal zich echter blijven richten op wat wel en wat niet structureel abnormaal is en tegelijkertijd wat misschien structureel ‘fout’ zit maar toch positief kan uitwerken : een hond die gras eet. (en mensen die groente eten ? 🙂 ) Want zegt Ron Rosedale : there are no safe starches.

      • willem zegt:

        Achterhaald, zou dat kunnen James? In ieder geval niet actueel meer.. Uitgewerkt.
        Verder ga ik maar niet op de door jou aangestipte materie in. Heb de puf niet, want zie allemaal apen en beren op die weg rondscharrelen.
        Trouwens: zet hem op, Carla!! En dat is niet cynisch bedoeld!

  23. Marijke zegt:

    Kregen de mensen die toxines ingespoten kregen ook koorts? Warmte wordt soms ook met succes toegepast tegen kanker meen ik.

  24. fran zegt:

    Haha, ja sorry Mariet, ik weet dat ik een wat egoïstische inborst heb. Maar ik denk niet dat de wereldbevolking zo groot had kunnen worden zonder granen. Dus denk inderdaad ook dat het onmogelijk is om met zijn allen paleo te gaan. En denk ook dat er niet heel veel nieuwe paleo-ers nodig zijn voor een opdrijving van de prijzen. Voorlopig wegen voor mij de positieve kanten die je noemt van een toename in de populariteit van paleo nog niet op tegen de negatieve kanten. Maar oke, ik hoef dit misschien inderdaad niet te blijven herhalen.

    • Mariet Hoen zegt:

      Oke Fran, als je ’t maar weet 😉

      Misschien niet zo’n grote wereldbevolking, maar wel gezonder !

      Ik denk dat als er maar genoeg vraag is, er ook aanbod komt. Zo is en nu een nieuwe club opgestaan: Streekbox ( even googlen ) Zij beloven dat de prijzen niet hoger zullen zijn als supermarkten en versmarkten. Als je allergisch bent voor een product, kun je dat ruilen voor iets anders ( ik ben allergisch voor brood, ha )
      Ga ik even uitproberen, blijf kritisch !

    • Hoi Fran,

      Ik ben ambivalent hierin. Hoe dan ook denk ik niet dat je je zorgen hoeft te maken. Dit is en blijft iets voor een heel select groepje. 99 procent van de Nederlanders zal nooit afstand doen van wat voor hen ‘normaal’ is. Laatst vertelde een diabetesverpleegkundige (zelf een stille paleo) me: “Zelfs mensen die hard op weg zijn naar een amputatie kiezen, wanneer je ze een leefstijlmaatregel als uitweg presenteert, voor volharding in het ‘normale’ patroon.” Dit verbaasde me enigszins, maar functionaliteit kan veel mensen kennelijk niks schelen. En dat is prima. Voorlopig zal humane voeding dus gewoon zo onvoorstelbaar goedkoop blijven als het nu is.

      • willem zegt:

        We hadden het er hier ergens al eerder over: hoe realistisch is het om te denken dat ‘de massa’ binnen afzienbare tijd haar voedingskoers verlegt? Ik ben daar sceptisch over. Los van waar ik het hierna even over zal hebben, valt niet/nauwelijks op te boksen tegen de fin./econ./politieke/psych. macht van de voedingsmafia c.a. Het zal, tot er echte regulering komt, beperkt blijven tot een, om dat rotwoord binnen deze context te gebruiken, zekere elite.
        Melchior. Je stelt: ‘.. maar functionaliteit kan veel mensen kennelijk niks schelen..’
        Ik denk daar anders over. Het interesseerd ieder normaal mens zeker wel, heel erg zelfs, maar je bent je brein, nietwaar. En wat daarin vastligt, ligt ook echt vast. Ook de flexibiliteit van de wil en de mate van weerstand tegen voedingsreflexen.
        En de doorsnee humane voeding zal inderdaad goedkoop blijven, dankzij bulkteelt, concurrentie en fabrieksmontages binnen de vrije markt. En steeds meer afzakken tot een inhumaan niveau..

      • Corrien zegt:

        Meen me anders wel te herinneren dat er in Noorwegen(of een ander scandinavisch land) afgelopen december een tekort was aan roomboter…. t.g.v de populariteit van low-carb en de behoefte aan ‘echt’ vet

  25. Willem, functionaliteit interesseert ons (jou, mij, de overige 5 lezers). En wij zijn geneigd onze perceptie en preferenties op anderen te projecteren. Ik spreek vaak met mensen in de zorg en hoor verrassend vaak hetzelfde verhaal: veel patiënten zijn niet gemotiveerd om beter te worden en al helemaal niet om daar zelf iets voor te doen. Eerst dacht ik dat dit niet kon kloppen, maar ik heb het nu zo vaak gehoord dat ik moet aannemen dat het waar is.

    Ik heb wel een theorie. Ik vermoed dat deze mensen door het SDCD en inactiviteit dermate gezombificeerd zijn, dat ze niet meer weten hoe vitaliteit en levensvreugde voelt. Wanneer je mitochondriën worden afgeknepen, word je lethargisch en apathisch en ben je al blij als je met de stroom mee kunt drijven zonder kopje onder te gaan. Mijn theorie is dat je deze gezombificeerde groep zou kunnen reanimeren door ze onder strakke begeleiding door een Whole 30 te halen. Zodra het levensvlammetje weer opflakkert, keert de motivatie om het leven ten volle en met zo weinig mogelijk beperkingen te leven zeer waarschijnlijk terug. Maar daar zou dwang voor nodig zijn. Zombies zijn niet te overreden. En dwangbehandeling is (gelukkig) alleen in zeer uitzonderlijke gevallen toegestaan.

    Voedingsprijzen. Ik vind dat niet alleen crap goedkoop is. Ook het mooiste van het mooiste eten kost verhoudingsgewijs onvoorstelbaar weinig. Ik heb het al vaker gezegd, maar ik snap niet hoe de producenten het er voor kunnen doen.

  26. Mariet Hoen zegt:

    Melchior, ik zie heus wel de realiteit.
    Ik kom regelmatig in de apotheek en zie de zombies vol trots hele zakken medicijnen wegdragen. Zij worden met egards behandeld door het apothekerspersoneel.
    Als je ‘bijna’ niets meer hebt, kun je daar misschien nog wel een gevoel van waarde uithalen.
    Ik kijk ernaar met walging. Ik weet natuurlijk niks van die mensen. Maar als ik zeg tegen de apothekersassistente dat ze twee medicijnen moet schrappen uit mijn dossier, kijkt ze me ongelovig aan. Weet u het zeker, weet de dokter het ?
    Iedereen wil toch meer i.p.v. minder ?

    Je hebt gelijk, het zal wel heel lang duren, als het ooit gebeurt, dat veel mensen, gaan zien dat ze zichzelf het graf in eten. Dat ze in de greep zijn van de voedingsmaffia. Of zoals iemand laatst riep. “Eet nooit iets waar reclame voor wordt gemaakt”

    Dus Fran hoeft zich geen zorgen te maken, er blijft genoeg goed voedsel voor haar over en voor ons. Voorlopig !
    Tegen redelijke prijzen. Mijn ervaring is dat terwijl ik ‘duurder’ eet ik minder uitgeef, want ik eet minder en gooi nooit meer iets weg.
    Mijn poging om anderen tot hun geluk over te halen heb ik gestaakt, sinds iemand met wie ik wel eens over Paleo sprak, me belde met de boodschap, dat ik meer wijn moest gaan drinken, dat was heel goed voor mijn ‘suiker’ had hij van een diabeet, die al twee benen kwijt was, nu vraag ik je, nee dank je.

    “You can lead a horse to water but you can’t make it drink!”

    • Lead by example, Mariet, dat is alles wat je kunt doen. En in het het echte (off line) leven vriendelijk zijn, maar wel precies je eigen gang gaan.

    • Gert van der Hoek zegt:

      Koolhydraatbeperking lijkt anders uit te werken op vrouwen dan op mannen.

      Onderzoekers testten een dieet met laag koolhydraat(8%), hoog eiwit dieet (69%) en niet te veel vet ( 8%) op muizen. De bloedglucose ging bij de mannen veel beter omlaag dan bij de vrouwen. Oestrogeen buffert denken ze.

      Ik wist het: vrouwen horen van nature dik te zijn ? 😉

      Ze testten dit dieet i.v.m. een mogelijke positieve uitwerking op tumoren. Inderdaad via een verlaagde bloedglucose Een volledig ketogeen dieet met zo goed als geen koolhydraten zou veel te moeilijk zijn voor mensen. Omdat er 8% koolhydraat in de voeding zat, hielden ze het vet ook maar laag. ( Vet i.c.m. koolhydraten is killing, zo weten we inmiddels. )

      In deze proef ging het aardig goed: minder kanker, ook raakten de muizen gewicht kwijt.

      A Low Carbohydrate, High Protein Diet Slows Tumor Growth and Prevents Cancer Initiation – http://cancerres.aacrjournals.org/content/71/13/4484.long

      Effect of Estrogen on Hyperprolactinemia-Induced Glucose Intolerance in SHN Mice – http://ebm.rsmjournals.com/content/212/3/243.abstract?ijkey=78e50ee2803b0373f82d8f4918d905aeff7ed246&keytype2=tf_ipsecsha

    • Zeven zegt:

      Als ik jou verhaal zo volg, heb jij nu alleen nog wat medicijnen tegen diabetes 2 en de rest is in de vuilnisbak gekieperd? Als jij andere diabeten vertelt dat je je stukken beter voelt met een ‘paleo’ patroon, hoe reageert men daar dan op? Ongelovig? Willen ze het uberhaupt proberen? Ik denk, maar goed, zeker weten doe ik dat natuurlijk niet, dat als ik een ziekte had en iemand met hetzelfde als ik gaf me een tip, dat ik daar wat mee zou doen.

      • Zeven zegt:

        Hierboven is voor Mariet bedoeld! 😉

      • Mariet Hoen zegt:

        Zeven: Antwoord ( zucht, haha, herinner me er niet aan )
        vraag 1: Ja ” 2: Nee ” 3: Ja ” 4: Nee Dit was ’t korte antwoord 😉
        En het lange:
        Nu precies een jaar geleden ben ik met Paleo/ HFLC en iets later met IF begonnen. Ongeveer 7 maanden nu ben ik hoofdzakelijk in ketose. Ik ben in die tijd 20 kg afgevallen. Ben ongeveer 6 tot 7 maanden geleden met Actos ( diabetesmedicijn ) gestopt en 1 maand geleden met mijn hogebloeddrukmedicijn. Ook heb ik mijn insulinegebruik teruggebracht van 50 tot 31 mmol/l

        Die ‘andere’ diabeten willen er niets van weten. Ze vinden het prachtig voor mij, maar ze zouden écht niet zonder brood kunnen 😦
        Nee ze willen het niet proberen. “Hou er nu maar over op” en dat doe ik dan.
        Wacht gewoon tot over een jaar, als ik nog eens de nodige kilo’s ben afgevallen.
        Zoals Melchior zei: Lead by example 😉

  27. Zeven zegt:

    Een algemene reactie (dus niet op 1 post in het bijzonder):

    Angst dat er niet genoeg zal zijn is een ‘ziekte’ van de rijke landen. Juist waar men veel heeft worden mensen nogal verkrampt en zijn ze altijd bang dat wat ze hebben van ze afgepakt wordt en dat ze niet genoeg zullen hebben (een beetje als Dagobert Duck). Wat betreft het slechte eetpatroon van de rijke landen, dat is een gevolg van de grote vrijheid die men heeft verworven. Die vrijheid moet je kunnen hanteren. Wat dat betreft vind ik het niet raar dat men ontspoord is en dus bepaalde essentiele begrippen niet meer uit elkaar kan houden: het eetpatroon is slechts 1 aspect hiervan.

    Wat betreft mensen die ziek zijn: ze worden over het algemeen erg slecht behandeld door artsen en in ziekenhuizen. Er wordt ze weinig tot niets verteld, ze worden minachtend toegesproken door verplegend personeel, dus ik kan me best voorstellen dat ze op een bepaald moment de draad kwijt zijn. Verandering is altijd eng, helemaal als je moet vechten terwijl je misschien gewend bent om in de slachtofferrol te zitten en dingen voor je te laten regelen.

    • George zegt:

      @Zeven:
      “Wat betreft het slechte eetpatroon van de rijke landen, dat is een gevolg van de grote vrijheid die men heeft verworven. Die vrijheid moet je kunnen hanteren. Wat dat betreft vind ik het niet raar dat men ontspoord is en dus bepaalde essentiele begrippen niet meer uit elkaar kan houden: het eetpatroon is slechts 1 aspect hiervan”

      Interessant gezichtspunt…..
      …….en het heeft ook te maken met het feit dat grote ondernemingen zich zijn gaan bemoeien met voeding; kortom: ze zagen er wel brood in 🙂 (pun intended). Ik stam nog uit een tijd dat er bijna alleen maar paleo in de winkels te koop was, dus ik heb de hele ontwikkeling meegemaakt, maar dat ging zo langzaam, dat ik het een hele tijd niet gemerkt heb……

      • Zeven zegt:

        Ik ben nu wat langer dan een maand bezig met ‘paleo’ en merk verbeteringen. Wat vooral opvalt is dat ik geen honger heb, naast nog wat andere dingen. Spullen waar een heleboel E-nummers in zitten zijn vaak van niet zulke goede kwaliteit, ze vullen niet dus je krijgt weer heel snel honger. De fabrikanten zijn overal stroop in gaan stoppen, dat werkt eetlustbevorderend. Men wilde waarschijnlijk meer omzet maar heeft de langetermijngevolgen niet overzien.

    • James zegt:

      Het is bij de beesten af Zeven. Zieke beesten worden door gezonde beesten niet getolereerd. Een zieke kip wordt door de anderen zelfs van de voerbak weg gejaagd.
      Dat ‘niet genoeg’ is ten eerste aangepraat en ten tweede berust op verkeerde (verouderde) manieren van produktie en nieuwere die geen basis in de realiteit hebben, en ten derde op enorme verkwisting en ten vierde vanwege logistiek die berust op puur winst bejag.

      • Zeven zegt:

        James, je opmerking over de zieke kip kan op verschillende manieren uitgelegd worden. Kun je dat misschien een beetje toelichten? 🙂 Bij de beesten af, tsja, triest maar waar. Het ‘niet genoeg’ verhaal is inderdaad aangepraat, wat ik geloof ik al eens eerder had gezegd is dat men het niet eens in de gaten heeft. Men beseft niet dat hoe in rijke landen geleefd wordt een uitzondering is, geen regel. En de nieuwere produktie……..dat is zoiets als een band met heel veel gaten opnieuw plakken terwijl je gewoon die band moet verwisselen. En ja, je kunt natuurlijk wel heel veel winst maken, maar je hebt er zo weinig aan als je klanten dood neervallen op een gegeven moment.

        • James zegt:

          Ik denk dat what makes us human is het feit dat we voor onze zieken zorgen. Kippen ,varkens hebben geen boodschap aan de zieken. Survival of the fittest. In de natuur leven de opruimers (jakhalzen, hyena’s van de zieken. Vaak worden ze al eerder uit hun lijden ‘verlost’ door de prooi dieren. Het is me ook opgevallen dat een dooie kip niet eens meer als kip herkend wordt. Liepen ze nog met een boog om de zieke heen, zodra die dood is lopen ze er gewoon over heen. Varkens beginnen er aan te vreten. Als in de zorg de financiën bepalend worden, hebben we ons menszijn ingeleverd, verkocht.

      • willem zegt:

        ‘Als in de zorg de financiën bepalend worden, hebben we ons menszijn ingeleverd, verkocht.’
        Die mag je inlijsten, James!
        Niet het welzijn van de burger, niet de ontwikkeling van de burger, niet de gezondheid van de burger is beleidsbepalend, maar de fin.-econ. resultaten van dat beleid. Hoe diep zijn we gezonken, hoe inhumaan geworden.
        ‘Niet genoeg’, Zeven, is een monster met twee koppen. Het wordt ons aangepraat, inderdaad. We worden gemanipuleerd, gebruikt en misbruikt door slimme, maar immorele marketeers, die slechts het begrip ‘winstmaken’ hanteren. Die andere kop van het monster zit in onszelf, ons brein. Dat zit zodanig in elkaar dat bepaalde impulsen hun werk daar doen. En dat weten de reclameboys en -girls maar al te goed: inspelen op die zwakke kanten van de mens levert winst op en aanzien onder collega’s en concurrenten.
        Dat als gevolg van die handigheden ziekten als obesitas en diabetes de pan uitreizen, wordt daarna op eigen verantwoordelijkheid gegooid: je kunt toch kiezen?
        Oh, hoe fataal..

  28. Even snel omdat ik vandaag echt geen tijd heb om te reageren, Dr Ede heeft een soort epiloog van haar kankerserie gepost. Als ik het in de gauwigheid zie met een n=1 keto experiment.

    http://diagnosisdiet.com/ketogenic-diets-for-cancer-and-beyond/

    • Mariet Hoen zegt:

      Op bovengenoemde pagina van Dr Ede staat ook een link naar Eiwit . http://diagnosisdiet.com/food/protein/
      Zo interessant omdat ik me vaak afvraag: Hoeveel eiwit heb je per dag nodig ?
      Omgerekend naar kilo’s ( zij gebruikt natuurlijk pounds ) is dat dus 0.8 gr per kilo.
      Iemand van b.v. 70 kilo heeft dan 56 gr eiwit per dag nodig.

      Ook deze vraag en antwoord op eiwit bij een ketogenic dieet is heel verhelderd, daar kan ik iets mee :

      “I remember reading somewhere that when you eat low-carb, you also
      need to monitor protein intake because too much protein can be converted
      into glucose in the body and raise blood sugar levels….as if you had just eaten lots of carbs. So this must be a myth?”

      Dr Ede:
      Great question. It is true that protein can be converted into blood glucose in the liver (“gluconeogenesis”), but this process is slow and inefficient, so it does not have the power to produce the dramatic surges and crashes in blood sugar and insulin than eating carbohdyrates can. There are 2 main types of low-carb diets: traditional low-carb diets and ketogenic diets (aka nutritional ketosis). Low-carb diets simply restrict carbohydrates and not protein or fat, whereas ketogenic diets are more strict and also limit protein, so that the body has no choice other than to burn fat for energy.

  29. Mariet Hoen zegt:

    Elaine Cantin vertelt haar verhaal, hoe zij tot haar ketogenic dieet is gekomen. Zij noemt ook William Coley !

    http://incrediblehealingjournals.com/elaine-cantin-on-how-to-cure-breast-cancer-with-her-modified-ketogenic-diet/

    • Carla zegt:

      Wat ik wel verwarrend vind is dat zij ook geen fruit eet. Ik lees ook op andere fora dat fruit teveel suiker bevat. Hoe zie jij dat?

      • willem zegt:

        Carla. Mariet kan dit beter dan ik beantwoorden (vraag is aan haar gesteld), maar ik ben al op, heb de honden uitgelaten, de kippen bijgevoerd en gedoucht. En lees dit.
        Suiker die in fruit zit, kent allerleid gedaanten. Vers of gedroogd, het maakt behoorlijk uit. Suikers in vruchten werken binnen de context van een scala aan stofjes. De uitwerking van suikers uit fruit is totaal anders dan die van pure fructose, bijvoorbeeld. Teveel schadelijke suiker zal je via een matige/normale fruitconsumptie zeker niet binnen krijgen, lijkt mij. Door fruit (puur paleo) buiten je voeding te laten, mis je bovendien veel ‘broodnodige’ vitaminen en mineralen in natuurlijk verband.
        Zo, nu even een uurtje verder met een interessant artikel, want het regent buiten…

  30. James zegt:

    Totally off topic but I think I promised in the past that I would find it .
    http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3556615 “… It has now been demonstrated that both level of dietary lipid intake and degree of lipid saturation have pronounced effects on photoinduced skin cancer, with increasing levels of unsaturated fat intake enhancing cancer expression. The level of intake of these lipids is also manifested in the level of epidermal lipid peroxidation…” Een toenemend aantal huidkankers is dus waarschijnlijk niet te wijten aan het gat in de ozon laag maar aan al die sla olie en margarines. Van Becel kun je huid kanker krijgen??

  31. Jo tB zegt:

    Melchior, off topic, maar ik dacht dat je onderstaand stukje wel zou apprecieren. Ook in Zweden kunnen ze dingen fout hebben…. (Lees ook de comments)
    http://www.drbriffa.com/2013/01/26/still-no-evidence-that-the-swedes-are-killing-themselves-with-low-carb-diets/

  32. Jan Peter van Doorn zegt:

    Interessante théorie Melchior: (verkeerde)Voeding is de oorzaak van verminderde levenslust en vitaliteit. Hij is het in ieder geval meer dan waard om een scherp onderzoek naar te doen. Misschien heb je al wat onderzoek bij de hand?

    Begon ik ooit te roken, zomaar aus blauen hinein, of lag er een psychologische druk op (er bij horen, avontuur, dwarsheid)?

    Ziek zijn (en blijven) is ook een verslaving en levert iets op (aandacht, niks moeten, slachtofferschap) dat zwaarder weegt dan gezond zijn. Of om met Eckhart Tolle te spreken: ellende is ook identiteitgevend.

    • willem zegt:

      Interessante opmerking:
      ‘Ziek zijn (en blijven) is ook een verslaving en levert iets op (aandacht, niks moeten, slachtofferschap) dat zwaarder weegt dan gezond zijn.’
      Maar hoe plausibel is deze?
      1. Welke definitie aangaande ‘ziek’ hanteer je?
      2. idem: bij verslaving;
      3. hoe maak je een afweging van ‘..zwaarder wegen dan gezond zijn’?
      Ik weet het allemaal niet. Ieder wordt in zijn leven wel eens ziek. Het lichaam, de geest (te scheiden?), wordt uit evenwicht gebracht. Dat verschilt van persoon tot persoon, evenals de graduaties ervan. Het lichaam heeft van nature een afweersysteem om alles weer recht te rekken. Een mogelijke verslaving eraan, wil je daarvan spreken, verschilt eveneens. Het begrip verslaving is complex. Te complex om zomaar even in relatie tot ziekzijn gebruikt te worden. Wanneer we verslaving kenmerken als een hoedanigheid waar je niet vanaf/ makkelijk vanaf kunt komen, dan heeft dat niets met ziekzijn te maken. Wanneer je bedoelt dat wanneer je je ziekvoelt, kind bent en afhankelijk, en je vertroeteld wordt en aandacht krijgt, nou ja, dan is dat een prettige bijkomstigheid voor de zieke. Maar om daar verslaafd aan te raken?
      ….. dat zwaarder weegt dan gezondheid… Hier wordt een grens overschreden. Immers, er wordt vanuit gegaan dat ziekte een verslaving is (afhankelijkheid van ziekte). Zie hiervoor. Ieder mens zou dus een verslaafde zijn. Dan is verslaafdheid een natuurlijke gesteldheid. Terwijl we met dat begrip juist een abnormale situatie bedoelen. Ach, hou maar op.. Doet me teveel denken aan eigen verantwoordelijkheid, ook voor je ziekzijn. En dan overschrijden we een beschaafde grens.

  33. Jan Peter van Doorn zegt:

    Willem je stelt allemaal terechte vragen naar aanleiding van mijn kort door de bochte reactie op Melchior. Met opzet schreef ik ‘ziek zijn’ kan verslavend werken vanwege wat het oplevert. Ziekte op zich is dat nooit.

    • willem zegt:

      Akkoord, Jan Peter.

    • Fien zegt:

      Dat zei je niet. Je zei: “Ziek zijn IS een verslaving”. Eckhart Tolle er met de haren bijgesleept want die heeft nergens iets mee te maken. Poneren en wegwezen zodra iemand vraagtekens bij jouw verbijsterende sweeping statement zet? Nog niet zo lang geleden werd zieke mensen een schuldgevoel aangepraat. Kanker, hartinfarten, beroertes, allemaal te wijten aan persoonlijkheid A of B, een pessimistische levenshouding, onverwerkte emoties, blablabla. Slaagde je er niet in je kanker te overwinnen met je innerlijke kracht, dan ging je niet alleen dood maar had je ook nog gefaald als mens. Eigen schuld dikke bult. Jahoor. Als ik weiger de door het Voedingscentrum of een aardige dietiste aanbevolen zes met Becel besmeerde boterhammen per dag te eten, dan kan het Voedingscentrum ook hoofdschuddend beweren dat ik verslaafd ben aan ongezond leven.

      • Fien, ik denk dat Jan Peter vooral bedoelt dat sommige mensen zich gaan identificeren met hun ziekte en daaraan gaan hechten. Dat is een bestaand, goed onderzocht fenomeen. Lang niet iedereen die iets mankeert buit zijn ziekte uit, maar het gebeurt wel. Zo ben ik er tamelijk zeker van dat de momenteel florerende scootmobielmarkt voor een klein deel te danken is aan mensen die zo’n voertuig vooral als geldig bewijs van invaliditeit zien, als paspoort tot inactiviteit. Het fenomeen wordt heerlijk op de spits gedreven in de sketches van Lou en Andy :-).

      • Hans zegt:

        In de omgeving waar ik woon , opvallend veel scootmobielen . De omgeving kenmerkt zich door veel laagopgeleiden en van oudsher een armoedig en achtergebleven ( maar mooi ) gebied . Obesitas en ik vermoed vele andere ziekten tieren hier welig naar de uiterlijke kenmerken van de vooral , oorspronkelijke bewoners ,te oordelen.
        Opvallend veel , bijna allen obees , lieden met slangetjes in de neus , zuurstoffles achterop het voertuig en een sjekkie tussen de lippen ……. ,vreemde combinatie 😉

  34. Jan Peter van Doorn zegt:

    Met IS was ik wat te stellig.

    Dat was lang geleden Fien. Tegenwoordig is het de schuld van de genen of doen je hersenen het gewoon, waar je volgens Swaab geen enkele invloed op hebt.

    Met of zonder Voedingscentrum: een ongezond leven is behoorlijk verslavend.

    De anatomie van de zelfdestructie (Erich Fromm)

    • willem zegt:

      ‘.. een ongezond leven is behoorlijk verslavend.’
      Daar ga je weer, JP. Je bent te absoluut en te ongenuanceerd in je stellingen. Voorbeeldje. Met talloze aan te vullen.
      Er moet brood op de plank komen. Het enige waarmee je, op dat moment en op die plaats, je geld kunt verdienen, is om de mijnen in te trekken: mijnwerker worden. Niet omdat dat zo verslavend is, maar noodgedwongen. Heeel ongezond, dat werk, en in jouw ogen verslavend. Deugd niet, die stelling!
      En het citeren van quotes van filosofen, psychologen, etc., zoals die Fromm, lijkt indrukwekkend, maar is zonder context zinloos.
      Probeer het nog eens, Jan Peter, met een definitie van ‘verslavend’ in relatie tot ziekte en gezondheid.

      • Corrien zegt:

        Natuurlijk zijn er voldoende ongezonde bezigheden die gekozen worden als ‘minst slechte’ of idd ‘omdat er brood op de plank’ moet, maar ik ben het toch met JP eens dat een ongezond leven behoorlijk verslavend kan zijn. Mijn man met COPD kan maar niet definitief stoppen met roken en ik met m’n koolhydraatverslaving moet er gewoon niet aan beginnen dan is ‘de zucht’ na een dag of drie wel weg….. Maar o wee die pizza of broodmaaltijd en meteen wil ik ook weer drop, chips en chocola….

      • Corrien zegt:

        Corrien zegt:

        februari 5, 2013 om 11:52 PM
        er moest nog wat onder

        Natuurlijk zijn er voldoende ongezonde bezigheden die gekozen worden als ‘minst slechte’ of idd ‘omdat er brood op de plank’ moet, maar ik ben het toch met JP eens dat een ongezond leven behoorlijk verslavend kan zijn. Mijn man met COPD kan maar niet definitief stoppen met roken en ik met m’n koolhydraatverslaving moet er gewoon niet aan beginnen dan is ‘de zucht’ na een dag of drie wel weg….. Maar o wee die pizza of broodmaaltijd en meteen wil ik ook weer drop, chips en chocola….

        …. en de ziektes volgen vanzelf….

  35. willem zegt:

    Melchior: ‘Lang niet iedereen die iets mankeert buit zijn ziekte uit, maar het gebeurt wel.’
    Een waarheid als een koe.Tuurlijk. Vul een ander fenomeen in voor ‘ziek’: werkloos, toppositie, bankcommissaris, politieagent, schrijver, filmster, …., en je kunt daar op een kwalijke manier misbruik van maken. Dan veralgemeniseren we, fout dus. Het zijn de omstandigheden en het brein die bepalen.
    Het ging hierboven trouwens over het woordje verslavend i.r.t. ziekte, ongezond leven.
    En natuurlijk zullen er scootmobielbewoners zijn die dat voertuig als een compensatie zien, een identiteit waaraan ze een zekere status ontlenen. Maar veruit de meesten zijn, om toch nog even de neus buiten de deur te kunnen steken en om betrekkelijk onafhankelijk te blijven, maar wat blij dat ze zo’n wagentje hebben kunnen krijgen!

  36. Jan Peter van Doorn zegt:

    Willem, het is behoorlijk verslavend om me met opzet niet te willen begrijpen.
    Ik ga als ik iets meer tijd heb, proberen je er van af te helpen.

  37. Mariet Hoen zegt:

    ‘Ziekte ‘is in dit verband een veel te algemene term. Het gaat om chronische ziektes.
    Een griepje, brandwond of gebroken arm heeft zeker die ‘verslavende ‘ werking niet.

    Maar een chronische ziekte daar moet je mee leren leven. En in principe is dat natuurlijk ook zo.
    Als je de diagnose krijgt van, zoals ik, diabetes, ben je kwaad, in verzet, in ontkenning, totale tegenzin om er mee bezig te zijn.
    Want er wordt je vertelt, het gaat nooit meer over ! Maar we kunnen je helpen om de symptomen zo veel mogelijk te verzachten. Best een mooi streven van de hulpverleners, toch. Dus je wordt bij de hand genomen en als je maar braaf luistert, ga je je voegen in patiëntenland. Acceptatie!
    Dan bén je diabeet i.p.v. je hebt diabetes.
    ( ik schreef ieder jaar opnieuw in mijn agenda op de eerste pagina: Ik heb diabetes, maar de diabetes heeft niet mij !)

    Want dan wordt je chronische ziekte een onderdeel van je identiteit !

    Of zoals iemand in mijn omgeving zei: “Ja maar, als ik zou gaan ophouden met spuiten, ben ik geen diabeet meer !? ”

    Vreemd toch, dat die acceptatie er tevens voor zorgt dat mensen zich vast klampen aan hun ziekte. Ze dus niet meer open staan voor nieuwe inzichten, waardoor ze hun chronische ziekte zouden kunnen genezen. Zet hun identiteit op z’n kop.

    • Hans zegt:

      Mariet , zo ken ik iemand met diabetes en een spastische darm die veel brood eet en de hele dag cola drinkt . Koffie mocht-ie niet van de dokter …..
      Op mijn vraag of hij iets meer wou weten over Paleo was het antwoord dat aan zijn ziekte niets te doen was waarop hij z’n bammetje kaas-aardbeienjam wegspoelde met z’n 1,5 literfles cola . Dat begrijp ik dus niet……….

      • willem zegt:

        Hans. De vraag waar het om draait, is: waarom doen mensen zich dit aan?
        Onverschilligheid, onwetendheid, het brein hierop ingesteld, moedeloosheid, compensatie, verveling?????
        Wie het antwoord weet, mag het zeggen. Trouwens ook degene die de oplossing weet, melde zich hier..

    • willem zegt:

      Mooie bijdrage, Mariet. Over interessant onderwerp, rakend aan paleo.
      Laatste alinea.
      Niet ieder heeft dat strijdvaardige van jou, M. Velen zijn lijdzaam volgers. En als de medici je vertellen dat je diabetes hebt, en dat dat chronisch is en je er ‘natuurlijk’ mee moet leren leven, en wanneer je ‘hoort’ rondom je wie dat ook allemaal hebben en zich daarbij neerleggen…
      De vraag die me bezighoudt, is, of ‘mensen zich vastklampen aan hun ziekte’. Ze klampen zich vast aan het leven en accepteren, want dat zegt de dokter immers, dat ze hun leven moeten instellen op de ziekte die ze hebben. Ja, opstandig worden kan ook. Maar, en dan?
      Ik geloof er niets van dat mensen (ja, generaliserend gesproken) hun ziekte accepteren en vervolgens blind zijn voor mogelijke oplossingen. Moedeloos wel, vaak. Ze zoeken: de alternatieve medische wereld groeit nog steeds! En ja, ‘paleo’ wordt steeds meer herkend en erkend, maar altijd nog in de marge. Let wel: ‘paleo’ is in mijn ogen geen alternatieve geneeswijze, maar een lifestyle gebaseerd op de ratio!
      Kortom: ik ben lang zover niet om acceptatie van ziekte te zien als een levenshouding waaraan begrippen als status, identiteit en verslaving gekoppeld moeten worden.

    • Hans zegt:

      Wiilem , de reactie hieronder van Robert1970 begrijp ik en deel ik.
      Veelal is het onwetendheid , vasthouden aan ingesleten gewoonten , onzekerheid en niet de WILLEN veranderen , dat men niet wil leren intrigeerd mij .
      Goh , je ziet er goed uit . Dank je , ja 26 kilo vet kwijt dankzij andere leefgewoonte , paleo . O , je bent de Partij van de Dieren , ja wij willen ook geen vlees meer …. ZUCHT….

      • Hans zegt:

        De dyslexsie , huh ? , Willem met 1 i en de ,,de” voor WILLEN weghalen graag ….
        Dank.

      • willem zegt:

        Ik klets hier wat af, realiseer ik mij. Als dat vervelend wordt, hoor ik dat graag.
        Hans. Mijn visie op ‘willen’ heb ik elders al naar voren gebracht. Ik kijk daar iets anders tegenaan.
        Hoe je de woorden ook schrijft, Hans (en we hebben van die grote vingers die de gewoonte hebben meerdere toetsen te raken), het gaat bij taal altijd om wat je wilt zeggen. Niet om hoe je het schrijft, hoewel daardoor wel misverstanden kunnen ontstaan. Ik zal nooit iemand op de vingers tikken vanwege spelling- of ander taalfouten. Alleen heb ik het eens bij onze vriend Veerman niet kunnen laten. Hij was weer zo arrogant en kwetsend, dat ik, hoe stom, hem even fijntjes wees op zijn taalfoutjes. Was hij niet erg van gecharmeerd, moet ik zeggen…

  38. Mariet Hoen zegt:

    Willem, acceptatie moet. Net doen alsof er niets aan de hand is, is geen optie.

    Ik denk dat er pas voor een grote groep chronische zieken iets verandert als de dokters, diëtisten, voedingscentrum, enz. met nieuwe inzichten komen. Zij blijven voor veel mensen dé autoriteit. En daar heb ik een hard hoofd in, dat duurt nog wel een tijdje.

    De bananentruc ! Ik geloof dat het Desmond Morris was, die dat beschreef in De naakte Aap. Als een jong aapje iets uitvond over bananen ( ik geloof pellen ) deed niemand dat na. Pas toen de Opper Aap het trucje overnam, ging de hele groep over op de nieuwe methode.

  39. Robert1970 zegt:

    Als ik mijn bescheiden ervaring hier ook mag delen. Mijn, bijna aan allerlei allergieën bezwijkende collega die elk jaar een kilo’tje zwaarder wordt neemt helemaal niets van mij aan. En als bakkersdochter met reumatische moeder die ook nog eens een spastische darm heeft vindt ze mijn tip om eens een tijdje zonder tarwe te proberen erg ongeloofwaardig. “Zo sta jij er in” zegt ze dan. Cognitieve dissonantie denk ik.
    Dik wordt je van vet eten en te weinig beweging, allergieen heb je omdat er iets in je lichaam niet helemaal goed werkt. Zo denkt de meerderheid toch? En die meerderheid wil hun leven helemaal niet veranderen en hun eetgewoonten niet wijzigen, ze willen pilletjes slikken en lekker doorgaan.

    • willem zegt:

      Leuke bijdrage, Robert1970 (bouwjaar?). En Hans is het met je eens.
      Ik niet, v.w.b. die laatste zin. Da’s te makkelijk, dat ziek zijn en slachtoffer willen zijn. Wanneer je mijn antwoord op Ja Peter leest, dan merk je hoe ik er ongeveer over denk.
      Een mens is een complex wezen. Zwartwit denken gaat m.i. ook hier niet op.

      • Hans zegt:

        Helaas Willem , zo gaat dat het dus wel op het niveau van de werklieden met de broodtrommel , alle waardering daar voor, en de kantoorslaven die het minder getroffen hebben in de kantine , alhoewel 😉
        Maar hoe vaak de vette hap cafetaria , Febo , Mac D. enzo……bezocht worden en mobiele vreetschuren naar de werkplekken komen …
        Denk dat hier door jou en anderen op een ander niveau gedachten spelen …..
        Elitair wel eigenlijk, ehm, ……de werkelijkheid is anders. Dat ziek en slachtoffer willen zijn komt niet eens bij die mensen op , dat dringt niet door.
        Spijt me te moeten zeggen dat denken ueberhaupt niet aan de orde is , men laat zich leven , laat staan zwart-wit , oeps 😉
        Een kamerbreed tv-scherm is veel belangrijker dan gezondheid om de reclame’s te zien , en dat schept vraag economisch gezien , vreten maar weer…..

        Marketeers weten dat 😉

        Robert1970 schetst niet zo’n raar beeld van de werkelijkheid dus , ik zie het in de praktijk om me heen , zoals ik al her en der schreef.

      • willem zegt:

        Maar waardoor komt dat dan, Hans, dat de een wel weerstand aan genoemde verleidingen kan bieden en de ander niet? En denk je echt dat ‘ze’ willens en wetens ziek willen worden?

      • Hans zegt:

        Niet ,, willens en wetens ” Willem , de WIL niet hebben , de ambitie om te willen weten , hunkering naar kennis ontbreekt .Vooral alles bij het oude…
        Veranderen is w.m.b. het sleutelwoord .
        Zolang de supermarktrekken vol met foute zooi staan , vrees ik het ergste…
        Heb me voorgenomen om mensen die me dierbaar zijn , niet teveel irritatie proberen op te wekken , 1 x te vertellen over paleo.Kost moeite 😉

      • willem zegt:

        Hans. Wat ik graag wil weten, is, waarom de een wel valt voor die ‘foute zooi’ en de ander niet.
        Of: waarom heeft de een de wil wel om nee te zeggen en de ander niet?

      • Hans zegt:

        Willem , zoals je weet ben ik geen psycholoog/voedingsdeskundige evenmin als jij en kunnen we alleen gissen naar hoe en wat.
        IQ en interesse zijn vast van invloed en de wil tot veranderen w.m.b.
        Paleo is ook ,,met de kippen op stok ” , hetgeen ik nu ga toepassen .
        Voor nu , weltetrusten .

  40. Jan Peter van Doorn zegt:

    Willem, laat ik eens een poging wagen:

    Ongezond leven is behoorlijk verslavend. En dan bedoel ik roken, drinken, te laat naar bed (door te lang tv kijken) snoepen, drugs, werken in de zin van workaholic, etc. Je weet ook wel dat ik dat bedoel en niet jouw mijnwerker die door omstandigheden gedwongen wordt een ongezond leven te leiden. Maar goed, ik ken je inmiddels.

    Doorgaans dempen verslavingen vaak psychologische zaken/angsten: faalangst, eenzaamheid, buitengesloten, minderwaardigheid, er niet bij horen, saaiheid. Het doel van verslavingen is de pijn en verdriet van die angsten niet te hoeven voelen.

    Het leidt tot gedrag waar je niet of heel moeilijk vanaf kan. Vooral omdat het perspectief onaantrekkelijk is. De verslaving is je houvast geworden, je controle. De cognitieve dissonantie treedt in werking: mijn verslaving valt wel mee, zoveel is het niet, mijn buurman is er oud mee geworden, hoe kom je erbij ‘ ik verslaafd’ etc. Je weet dat je verslaafd bent, maar wil het niet onder ogen zien en je praat het goed.

    Je maakt de opbrengsten van de verslaving hoger dan het alternatief, niet verslaafd zijn. Het klopt natuurlijk van geen kant, maar het werkt zo. Oke: niet zo is het, maar zo kan het zijn 😉

    In dit kader maakte ik de vergelijking met ziek zijn. In sommige gevallen, jeetje wat moet ik voorzichtig zijn met jullie, levert ziek zijn, behalve een hoop narigheid ook iets anders op: zoals gezegd aandacht, belangrijkheid, slachtofferschap, een sociaal correcte reden om niets meer te hoeven doen. Ook hier kan de calculatie in het voordeel uitvallen van ziek zijn. De opbrengst lijkt hoger dan gezond te zijn. In dat kader gaat er een verslavende werking uit van ziek zijn. Tenminste als je verslaving ziet als iets waar je maar heel moeilijk vanaf kan komen omdat je jezelf er afhankelijk van hebt gemaakt.

    Fien, er is zoiets als eigen verantwoordelijkheid. Maar ook zoiets als domme pech. De maatschappij ontwikkelt zich teveel in de richting van eigen verantwoordelijkheid.

    En Tolle legt wellicht wel de vinger op de zere plek: als je niet in staat bent je positief te identificeren, doe je het negatief.

    Wat Fromm betreft: hij stelt dat in de mensheid ook destructiviteit huist, die gelukkig niet groter is dan constructiviteit, maar hij is er wel. En wordt soms geactiveerd. Hetzelfde geldt voor zelfdestructie. Hij zegt ook dat die activering van (zelf)destructie, als ook die van constructie zeer afhangt van sociale omstandigheden.

    • willem zegt:

      Dank, Jan Peter, voor deze uitgebreide reactie. Het onderwerp is het waard.
      Laat ik beginnen met een, zo op het eerste gezicht, irrelevante opmerking. ‘Ongezond leven is verslavend’, betekent iets anders dan ‘een ongezond leven is verslavend’. Je had het in eerste instantie over dat laatste. Vandaar dat voorbeeld van die mijnwerker! Maar goed, je kent me inmiddels… En, we houden je scherp!

      Verder moet ik zeggen dat jouw verhaal me aanspreekt. Er valt best hier en daar wat op aan te merken, maar ik ben zeker niet bevoegd om daar een andere gefundeerde mening over te hebben.

      Er spelen nog wel, minimaal, twee zaken een rol bij dit onderwerp.
      Ten eerste moeten we de sociale impact van de gangbare, door Voedingscentrum, Gezondheidsraad e.d. overgenomen, visie op ziekte en gezondheid niet onderschatten! Ik vermoed dat de ‘gemiddelde’ Nederlander zijn eventuele ziekte beschouwt in het licht van wat ‘de dokter’ ervan zegt. Nou, dan is het zo en moet de patient er maar het beste van maken. En dan kun je je verschansen achter wat jij noemt ‘aandacht, belangrijkheid, slachtofferschap, een sociaal correcte reden om niets meer te hoeven doen’. Compensatie zoeken is een menselijke eigenschap. En, in dit verband, ook begrijpelijk.

      Ten tweede, waar je het al over had, de tijdgeest.
      Sinds de jaren ’80 is het maatschappelijk accent steeds meer op het individu komen te liggen. Het ik-tijdperk deed zijn intrede. Een duidelijk voorbeeld daarvan is de politiek. Het individu is zelf verantwoordelijk gemaakt voor zowat alles. In deze context: voor zijn falen en ook voor zijn succes in het leven. Ziekte, en daaruit afgeleiden, blijkt steeds meer als eigen falen te worden gezien. Dat is een kwalijke weg die daarmee ingeslagen wordt. Let alleen maar op hoe over zorgkosten gesproken wordt.
      Eigen verantwoordelijkheid. Jazeker, voor de wet: wie die overtreedt, wordt gestraft. Maar gezondheid en ziekte zijn de wet niet. Daar spelen ook onafhankelijke factoren een rol, waar niet ieder de juiste richting bij kan bepalen! Wij zijn ons brein is geen loze kreet.

      • James zegt:

        Ik zal de laatste zijn om te beweren dat jullie met elkaar een woorden spelletje aan het spelen zijn, maar de invulling van allerlei uitingen gaat m.i. nogal eens gepaard met gedachte sprongetjes die niet worden vermeld en die de ander niet maakt. In zijn algemeenheid denk dat de meeste lezers denken: die jongens zitten niet zo ver van mekaar af. Onderlinge verschil punten daargelaten die gewoon menigs verschillen zijn waarover je lang en breed kunt discussiëren. ”..wie die overtreedt, wordt gestraft. Maar gezondheid en ziekte zijn de wet niet..” Nee, maar er zit wel een bepaalde wetmatigheid in Willem die ‘gestraft’ wordt wanneer die overtreden wordt. Een vis kan denken op een gegeven moment, ik vind dat water veel te nat en te koud, ik ga er uit. Geen politie agent die hem een bekeuring geeft. Misschien een schop terug in het water..en die ingreep is een aantasting van zijn vrije wil, maar het leidt wel tot een beter bestaan. Good government streeft het instand houden van die wetmatigheid na. Vrije keus is altijd gebonden aan en bepaald door die wetmatigheid. Dit is een objectief gegeven. De gevolgen kunnen anders desastreus zijn, hetgeen we rondom ons heen zien. Pas daarna komen de secundaire of subjectieve elementen. En die hebben de kiem in zich om die verschillende gedragingen te verklaren. Opleiding, omgeving, voorlichting (goed of kwaad). Verder kun je gaan argumenteren over de tabula rasa theorie (Locke): de mens geboren als een onbeschreven blad. Misschien?misschien niet? het is bekend dat hele jonge kinderen al heel snel gedrag gaan imiteren en daarnaast een soort zesde zintuig hebben voor onuitgesproken gevoelens. Is geen zesde zintuig, maar een empathie die we al heel snel leren verliezen)

    • In de jaren tachtig van de vorige eeuw ‘ De zin van ziek zijn ‘ gelezen. Van een zekere Dethlefsen en Dahlke. Ik heb het boek weer gevonden, naar aanleiding van het onderwerp hier te berde gebracht. Het gaat over de betekenis van ziekten en de signalen daarvan. Het is best een verontrustend boek. ‘ Want het ontneemt de mens de mogelijkheid zijn ziekte te gebruiken als een alibi voor zijn onopgeloste problemen ‘, zeggen de beide heren in hun voorwoord. Veroorloof mij enkele citaaten uit het boek aan te halen, geen bezwaar neem ik aan ? Het zijn dus niet mijn woorden, even vooropgesteld !
      Laat we zeggen, dat ze ter overdenking zijn.
      ‘ Wij zouden de illusie moeten laten varen, dat men ziekte kan vermijden of uit de wereld helpen. De mens is een wezen dat conflict kent en dus ook ziek is. De natuur ziet erop toe, dat de mens in de loop van zijn leven zich steeds dieper het ziekzijn in ontwikkelt, totdat de dood het afsluit. Soeverein zorgt de natuur ervoor, dat de mens met iedere stap in zijn leven dichter bij dit doel komt.’ ‘ Door ziekte kan men bijna altijd dat bereiken, wat men zonder symptomen nooit zou krijgen: toewijding, aandacht, geld, vrije tijd, hulp en controle over anderen. De secundaire winst uit de ziekte, die verkregen wordt door het symptoom als machtsinstrument te gebruiken, staat vaak de genezing in de weg.’
      En dan nog een : ‘ Het lichaam laat de waarheid zien ‘.
      Makkelijk praten, heb ik ! Je zal toch maar, zoals ik, nooit iets meer gehad hebben dan drie griepjes, een appendix, kunstogen vanwege staar, gehoorapparaat. Vrouwlief is de gelukkige bezitster van een van de meest geavanceerde ontwikkelingen in de prothesebouw. Een endo- exo prosthese. Waar een wil is , is een weg , is haar motto. Bij de pakken neer zitten ? Neen !

  41. willem zegt:

    Dank allemaal voor de reacties. Nee, wij zijn geen neurowetenschappers, geen specialisten op het gebied van ‘de vrije wil’. We kwamen hier terecht n.a.v. de vraag of slecht eten en dat eetpatroon niet veranderen onwil is, niet kunnen, of een verslaving, om het wat slordig samen te vatten.
    Een cruciale rol bij het beantwoorden van die vraag is onze visie op de rol van de menselijke vrije wil. De een kent daar alle autoriteit aan toe: als je wilt dan lukt het. De ander, waaronder ik, plaatst daar vraagtekens bij: je handelen wordt niet bepaald door een onafhankelijke vrije wil, maar door chemische e.a. processen in je hersenen. Die hersenen worden gevormd op basis van erfelijkheid, processen in de baarmoeder en in het vroegste stadium na de geboorte. Opvoeding kan sturend zijn, maar de resultaten daarvan zijn afhankelijk van de zelfstandige processen in het brein.
    Ik schrijf voor de vuist weg wat op, met de gedachte om, in ieder geval voor mezelf, wat duidelijkheid te geven bij een ongelooflijk complex systeem.
    Wanneer je de vrije wil als een autonoom gegeven, bestuurd door het ik, beschouwt, dan kun je inderdaad stellen dat je zelf verantwoordelijk bent voor al je daden (fysieke hersenbeschadigingen even buiten beschouwing gelaten), dus ook voor je eetgedrag.
    Ik kijk daar wat anders tegenaan. Niet omdat ik de wijsheid daarover in pacht heb, maar door te lezen hoe moderne neurowetenschappers de werking van het brein verklaren.
    Natuurlijk, veel zekerheden vallen dan weg. Maar dat is nu eenmaal het leven (denk weer zo’n knipogend kopje erbij..).
    Samengevat. Ik neig ertoe om niet meteen met een bestraffend vingertje te wijzen naar ‘foute’ eters. blijkbaar hebben die niet zo makkelijk de verworvenheid om verkeerde handelingen te veranderen.
    Tenslotte: ik ben ook maar een koude bakker op dit gebied!

  42. Jan Peter van Doorn zegt:

    We leven een beetje in de tijd waarin de moderne neurowetenschappers de macht naar zich toe trekken. En natuurlijk hebben ze wel wat poten om op te staan. Maar ze claimen meer dan ze aankunnen. Tor Norretranders, Deense wetenschapsjournalist heeft daar een aardig boek over geschreven (Het bewustzijn als bedreiger). Ons bewustzijn controleert maar heel weinig wat we doen, denken of voelen. Het zijn voornamelijk automatische processen. Maar zegt hij: ” We hebben wel veto recht”

  43. Robert1970 zegt:

    Wat de oorzaak van ziek zijn ook is, hier komen vele berichten voorbij welke lijden tot vooruitgang. Sinds ik me van enkele allergieen verlost heb door LCHF te gaan wil ik dit graag uitdragen maar voel me vaak het jonge aapje uit de treffende anekdote van Mariet. Wie zou mij nou geloven, ik ben geen autoriteit op dit gebied. En de autoriteiten worden nog steeds volop gelooft. Heeft natuurlijk ook met bewustzijn en interesse te maken.
    Zoals mij weleens verteld wordt; “Jij zegt altijd precies het tegenovergestelde” Cholesterol is niet slecht, dierlijk vet is goed en wordt je niet dik van, brood is niet gezond en vlees juist weer wel en als klap op de vuurpijl dat groentes eigenlijk helemaal niet zo gezond zijn. Het is te schokkend voor de meesten en daardoor niet voor waar aan te nemen.

    • lll5 zegt:

      Dan zal ik als langdurig lurker hier ook nog wat aan toevoegen. Het zijn niet alleen de zogenoemde werklieden die zich door autoriteit laten leiden. Lees dit interview met een arts en wetenschapper(?) die boeken over gezond leven schrijft.
      http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2013/febr/Geniet–maar-eet-met-mate.html

      ‘Toen ben ik op mijn voeding gaan letten. Ik eet geen vlees en kaas meer, drink alleen nog sojamelk. Of het helpt weet ik niet. De kanker is intussen uitgezaaid. Maar ik voel me er beter bij’.’
      ‘Ik houd me bij adviezen waarover consensus bestaat in de wetenschappelijke wereld.’

      En dan vraagt men zich hier af waarom de gewone mensen zo ongezond leven.

      • Hoi lll5,

        J*zus M*ria.

        Onbegrijpelijk. Terwijl zijn boeken over medicijnen ronduit goed zijn.

        Deze passage verontrust me zeer:

        “Maar hoe zorg je ervoor dat mensen die adviezen ook ter harte nemen? Daartoe moet je ze volgens Wolffers bij het probleem betrekken: ‘Iemand is pas bereid te veranderen als hij zelf tot de conclusie is gekomen dat het belangrijk is. Ik heb onlangs samen met de Hartstichting een project opgezet in het islamitisch basisonderwijs. Daar is het probleem van overgewicht het grootst.”

        • James zegt:

          Follow the money!!! Deze man heeft een gat in de markt gezien. Weet bijna zeker dat de meeste van de ‘zes’ lezers hier deze ‘dokter’ met wetenschappelijk onderzoek in de hand kunnen corrigeren. Ik betwijfel ten zeerste of deze man die het zo druk heeft met schrijven van boeken tijd heeft om echt wetenschappelijk onderzoek te doen. Hij doktert dan weliswaar, maar ik wil liever niet weten wat hij allemaal aan het dokteren is. Een goed boek over medicijnen?? geen wonder, dat is zijn specialiteit. Van voeding heeft hij blijkbaar nog niet genoeg kaas van gegeten (pun intended). Voetbal veldjes van Cruyff? Klinkt aardig, maar al die jongetjes die daar een half uur rennen op die drie sneetjes brood met pindakaas, rennen daarna nog harder naar de rand waar ma klaar staat om het energie verlies aan te vullen met een Mars en een flesje Coke.

    • Carla zegt:

      Robert, als het niet te persoonlijk is, zou ik dan mogen weten om welke allergieen het gaat? En bedoel je met LCHF dat je wel zuivel eet of daar juist mee bent gestopt? (Interesse vanwege dito problemen)

      • Robert1970 zegt:

        Carla, niet geheel duidelijk waar het door verergerd werd maar ik hou het op een hitte probleem. De zon droeg bij, veel spicy eten ook en ik reageerde heel heftig op het melkachtige sap van de klimop(Hedera). Ik kwam op het spoor van bijnieruitputting en ben direct gestopt met alles waar suiker in zat en ook brood geëlimineerd . Zuivel neem ik wel in de vorm van biologische yoghurt en kaas. Veel roomboter en kokosolie er naast geeft een lekker vol gevoel, en natuurlijk een of twee (bio) eitjes per dag. Alle vlees biologisch of scharrel. Ik was na een paar maanden niet alleen van mijn allergieen af maar ook van het hongergevoel en moeheid na het eten. Hier een e-book over bijnieruitputting: http://www.uitdaging.net/pdf/Bijnieruitputting_Mike_Donkers.pdf

      • Carla zegt:

        Robert, dank voor toelichting en het boek. Ik heb de link tussen allergie en bijnieren nog nooit gelegd en ga het boek zeker bekijken. Fijn dat het goed met je gaat en je baat hebt bij LCHF.

  44. Mariet Hoen zegt:

    Robert, goed voor je dat je verlost bent van je allergieën. De observatie van Desmond Morris zegt ook dat de Opper Aap toch uiteindelijk de truc van de jonge aap overnam. Dus, wie weet, komt er nog eens een tijd, dat ‘ze’ zeggen: Robert, je had gelijk 😉 #zegteenoptimistvandekoudegrond

    • Nog een reden om biologisch geteelde groenten te eten: de salvestrolen (geven bittere smaak als ik het goed begrijp). Salvestrolen helpen planten tegen aanvallen van schimmels en mensen tegen kanker, als ik het even kort de bocht samenvat.

      Bittere smaak “wil de consument” niet meer…; planten hoeven ook niet meer beschermd te worden, dan lukt wel via “gewasbeschermingsmiddelen”.

      Cancer and Related Case Studies
      Involving Salvestrol and CYP1B1

      http://www.salvestrolen.nl/ResearchItem.asp?IDResearch=51#PDF

      Abstract
      Salvestrols are naturally occurring, metabolically active substances that act as anticancer prodrugs when metabolically activated by the Cytochrome P450 enzyme, CYP1B1. They are phytoalexins and as such are induced in response to pathogens. As phytoalexins they do not fall neatly into any of the classes of phytonutrients. Some are stilbenes, some are antioxidants, some are phytoestrogens while others fall outside of these categories.

      Salvestrols obtain their anticancer activity not as a member of some phytonutrient class but rather through their metabolism by CYP1B1. Unfortunately, Salvestrols are deficient in western diets due to the modern agricultural practices that minimize the risk of predation through the use of fungicides with the consequence of minimizing the conditions for induction of these compounds. It is in organically grown foods that salvestrol levels are highest.

      To illustrate the breadth of a nutritional approach to cancer treatment using Salvestrols, cases are presented here that cover stage 1 breast cancer, squamous cell carcinoma of the anus, chronic lymphocytic leukaemia, primary peritoneal carcinoma and a case of benign prostatic hyperplasia. Four of these cases highlight how rapidly one can recover once nutritional deficits are addressed without recourse to conventional treatment.

      • willem zegt:

        Dank voor deze link, Gert. Eens te meer een aansporing om zelf, indien mogelijk, op een organische wijze je groenten, fruit en kruiden te kweken. En eveneens om aan zaden zien te komen, dan wel die zelf te verzamelen, van groenterassen die nog niet zijn doorgefokt om b.v. de bittere smaak eruit te veredelen: spruitjes o.a.

      • James zegt:

        Thanks Gert. Did not want to bring it up ben al te vaak off topic, maar salvestrol is een van de vele redenen waarom we begonnen zijn te experimenteren met Tart cherries. Ze hebben net die bite die gewone kersen niet hebben en gecombineerd met een hele rits acids (ellagic, limonic enz.) effectief bij een oa. spier problemen, arthritis, en andere zaken. Research is nog in volle gang

      • Tart Cherries: morellen, ofwel zure kers. De “paleo kers”: dichtbij de “oer” kers?
        Zó eten of in de Rumtopf…

      • Mariet Hoen zegt:

        Alle bitter wordt uit de groenten gekweekt. Spruitjes, witlof, boerenkool, enz. ( de wilde keuken, Wouter Klootwijk. Zelfs de teler vond bij nader inzien de bittere smaak lekkerder )

        Willem, op zoek naar de ouderwetse zaadjes ! Vergeten groenten.
        Bitter in de mond, maakt ’t hart gezond ! zei mijn moeder altijd, als wij zeurden over de bittere smaak van b.v. de witlof.

      • willem zegt:

        Gelukkig zijn er nog mensen die de oude groentesoorten willen behouden, of herintroduceren. Zelf geef ik vaak de voorkeur aan de ‘zogenoemde ‘vergeten groenten’, Mariet. Niet omdat ik een oerconservatief ben (bewaar me), maar om reden van smaak, weerstand tegen aantastingen (ik gebruik nooit chemisch-synthetische spullen) en de weerstand tegen de grillen van het klimaat bij ons. Daarom ook vind je geen hybriden op mijn tuin.
        En, ja, las wel hier en daar over het ‘gezonder’ zijn van die oude rassen voor de mens, maar ben daar nog niet helemaal van overtuigd.

  45. Robert1970 zegt:

    Thanks for the heads up Mariet 🙂

  46. Robert1970 zegt:

    Dank je Melchior, ik lees al een tijdje mee en reageer sporadisch. Mijn kennis is veel beperkter dan dat van jou en de 6 lezers dus ik lees vol enthousiasme. Ik hou van je schrijfstijl 🙂

  47. THE

    No-Breakfast Plan

    AND

    The Fasting-Cure.

    BY
    EDWARD HOOKER DEWEY, M. D.

    MEADVILLE, Pa., U. S. A.:
    PUBLISHED BY THE AUTHOR.
    1900.

    http://www.gutenberg.org/files/27128/27128-h/27128-h.htm

    • James zegt:

      Melchior the guy is a riot! Ik bedoel Dewey. Nauwelijks begonnen en ik zit mijn vrouw al voor te lezen. Kan niet stoppen met grinneken. 1900!! ”…Perhaps it is also well for the physician to be able to go into the rooms of the sick inspired from the advertising pages of his favorite medical journals…” Hope springs eternal. Print as a placebo

  48. Mariet Hoen zegt:

    Even terugkomend op Elaine Cantin. Er is iets wat ik nog niet begrijp.
    In de Facebook groep wordt ook heel veel info gewisseld over de zuurgraad. Hoe zuurder het lichaam, hoe meer de kanker groeit. Als ik het goed begrijp heeft dat met zuurstof te maken. In een zure omgeving wordt meer zuurstof opgenomen, hetgeen de kanker doet groeien !?

    Elaine Cantin: In my book, I recommend filtered water to remove toxins (example you can get a PUR filter at Costco for like $40 some dollars) AND alkaline water. To make it alkaline, you can use 1/2 a teaspoon of baking soda in a 12-16 oz of water, you can use fresh lemon, you can use ion pods, or expensive water system or drink mineral water.
    Vraag: I thought lemons were sour/acid? Antwoord: They are acidic untill they enter your body. Then they have an alkalising affect. Weird I know but true.

    Het meest simpele advies is: water met een beetje citroensap of half theelepeltje natriumbicarbonaat ( zuiveringszout ) aan het water toevoegen.

    Hier een indringende video, waarin zij haar zoektocht uitlegt:
    http://incrediblehealingjournals.com/elaine-cantin-on-how-to-cure-breast-cancer-with-her-modified-ketogenic-diet/
    “Ketogenic Diet Major Allergen Free: Dairy, Soy, all the Grains including Wheat and Fructose and Glucose.”
    “Sugar Fuels Cancer, That’s the PRIMARY cause of cancer.”

    “The more acidic, the more aggressive the cancer is.”

    • James zegt:

      I thought lemons were sour/acid? Antwoord: They are acidic untill they enter your body. Then they have an alkalising affect. Weird I know but true.
      Well, this may be weird, but the following might send Melchior over the edge:

      Het is een fascinerende wereld waarin we leven en de spelers zijn in feite their own puppets. 🙂

    • Zat in m’n mailbox (hoe het uitpakt met de links is voor mij nog een verrassing…) :

      Video: Starving Cancer: Ketogenic Diet a Key to Recovery – CBN.com

      en: een Clinical Trial die gaat beginnen door Dominoque D´Agostino, die Melchior al noemde:

      Ketogenic Diet in Advanced Cancer

      The purpose of this study is to determine the safety and tolerability of a modified low carbohydrate diet, determine if quality of life is improved and to determine if the diet has any effect on tumor growth (size or spread) and or to determine if there is any effect on progression free survival (PFS) and overall survival (OS) of subjects enrolled in the study.

      http://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01716468?term=NCT01716468&rank=1

  49. George zegt:

    dit zag ik vandaag ergens voorbij komen ivm ketose:
    Why We All Don’t Get Cancer:
    http://ketopia.com/why-we-all-dont-get-cancer-memorial-sloan-kettering-cancer-center/

    • Alex zegt:

      OT George, heb vandaag voor het eerst geklikt op je gravatar aangezien ik me afvroeg (of en) wat het eigenlijk voorstelde en gezien dat het (jouw?) blote voeten zijn. 😛 Logisch natuurlijk gezien je blog, maar desondanks had ik de link niet gelegd. 🙂

      Kyra is een echte schoonheid. Maakt het blootsvoets lopen waarschijnlijk nog veel leuker, met zo’n enthousiast gezelschap. 😉

  50. George zegt:

    @Alex ja het zijn mijn voeten 🙂 (na een barefoot-wedstrijd : Rondje Tilburg, 05-05-2013)
    Overigens de gravatar (onbedoeld overigens) op de optische illusie van Edgar Rubin:

    hopelijk lukt dit het plaatsen van het plaatje…..

    • Alex zegt:

      De optische illusie ‘vaasgezichten’ ken ik inderdaad en zoiets dacht ik er in eerste instantie ook in te zien, maar na vergroting werd het duidelijk(er). 🙂

  51. George zegt:

    @Melchior ? kun je ff helpen?

  52. Robert1970 zegt:

    Nog weer een klein observatie postje vanaf mijn vakantie in Thailand. De monniken eten hier een of twee keer per dag, niet elke tempel doet hetzelfde. Ze eten in ieder geval alleen in de ochtend, na 11 uur helemaal niets meer. Zo zou het kunnen dat ze elke dag in ketose komen. Zou kunnen omdat ze wel melk en water mogen drinken. Hier is het melksprookje ook zeer levendig en denkt men gezond te doen met melk drinken. Vooral uht melk wordt hier gedronken omdat dat zo makkelijk te bewaren is. De bekende lactose intolerante Aziaten drinken dan sojamelk.
    Een nadeel van het eten van de monniken is dat ze eten wat geschonken wordt en uit luiheid wordt er steeds meer verpakte koekjes, snoep en andere rotzooi gegeven. Lokale monniken hebben ook al aangedrongen om weer terug te gaan naar de keuken en echt voedsel te bereiden wat resulteerde in grote gezondheidswinst voor betrokken monniken.

  53. Dank voor de melding Robert! Als ze inderdaad na 11:00 uur niks meer eten, zouden ze in elk geval enige bescherming moeten genieten tegen de aanvallen van meel, meervoudig onverzadigde olie en suiker.

    Monniken zijn toch vooral gek op sojamelk vanwege het libido-onderdrukkende effect ;-)?

  54. Robert1970 zegt:

    Haha, zou het? Van fyto-oestrogeen hebben ze hier in ieder geval nog nooit van gehoord. Ze zijn er hier wel gek op, naast de soya melk hebben ze soya noodles, soya pasta en natuurlijk de soya olie( want verlaagt cholesterol, ja ook hier)

  55. Andre zegt:

    Ik heb ook ooit een case-report gelezen van een 19-jarige jongen die vegan was gegaan en zijn eiwitten uit soja haalde. Na een jaar van dit merkte hij erectieproblemen, zelfs zo ver dat hij geen nachtelijke erecties meer kreeg (daar hebben ze schijnbaar een test voor – iets met postzegels ofzo 🙂 )

    Anthony Colpo schreef er ook al eens over.

  56. maanfiets zegt:

    Ik fietste vandaag onderweg hier tegen aan.
    http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3321471/#B40
    The Ketogenic Diet as a Treatment Paradigm for Diverse Neurological Disorders

    • james zegt:

      Laat die Maan maar fietsen, ze komt op allerlei plaatsen waar wij niet komen of ziet dingen die wij niet zien. Maan die link is -voor mij tenminste- goud waard. Alle ketogene mogelijke doelen op een rijtje met de huidige stand van zaken. Wat me trouwens opviel is dat -weliswaar nog niet mainstream- een en ander niet direct naar het sprookjes land wordt verwezen.
      Nogmaals de link net als hierboven http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3321471/#B40
      Thanks Maan, geeft uurtjes van gezellig struinen door allerlei prachtig bij elkaar gescharreld onderzoek.

    • james zegt:

      ”..Staan waarschijnlijk al ergens op dit blog, maar zo niet, bij deze dus wel. 😉 🙂 ..”
      Geen wonder…dat was Mei….dan heb ik niet zo veel tijd voor dit soort levens behoeften, maar je zult het me eens zijn dat behalve het stuk zelf de referenties een bron van uren lang vermaak kunnen opleveren

  57. maanfiets zegt:

    Ik ben momenteel in het hersenen stuk aan het rondfietsen. En daar kan ik idd uren mee zoet zijn. En ik kan idd niet alles terug vinden op dit blog.

  58. maanfiets zegt:

    Deze vind ik ook wel interessant http://www.ntvg.nl/publicatie/behandeling-van-migraine-met-ketogeen-di%C3%ABet/pdf
    Daar lijkt sprake te zijn van een dosis respons, hoe meer ketonen hoe beter de resultaten. Dat heb ik nog niet ergens anders gevonden.
    Tis wel al heel oud……………………..

  59. Geweldig, Maan! 1931. En nog steeds staan dokters met hun oren te klapperen als je zegt dat een soortcorrecte, ketogene voeding vaak extreem goed werkt bij migraine.

  60. maanfiets zegt:

    Dat soortcorrecte doet het hem, Op de site van KetoKids staan menu’s met beschuit………..
    Best kans dat mede daardoor de resultaten bij epilepsie, niet duidelijk zijn.

  61. Rein zegt:

    Zijn er meer mensen hier die problemen hebben gekregen met hun adem? Ik ben nu vier maanden LCHF en ervaar alle voordelen die hier genoemd worden; het is geweldig; ik voel me een ander mens! Er is echter één maar….
    Ik heb serieus last gekregen van een slechte adem; en dan bedoel ik SERIEUS!
    Ik weet hoe het komt, maar ik kan op het internet niet ontdekken in welke mate ik de inname van koolhydraten (en welke) moet verhogen om dit probleem te verhelpen.
    Ik wil mijn nieuwe leefstijl liever niet opgeven, maar terugdeinzende gesprekspartners is ook zo wat….

  62. Jo tB zegt:

    Rein, dat was ook wat mensen kregen die Atkins gingen doen, die concentreerden op eiwitten en vet, en te weinig groene groenten aten. Dan heb je te weinig vezels in je voeding. Toen ik low carb was had ik voor lunch een grote mixed salad waaraan ik een eiwit toevoegde zoals een half blikje zalm, garnalen, of een stukje kip. Wanneer je concentreert op eieren, spec, room, kaas, enz en nauwelijks groentes eet, kan ook de constipatie toenemen. Ik maakte ook dagelijke een green smoothie van spinazie, snijbiet, een banaan en een stuk ananas. En dat hielp mij ook. Hoeveel verschillende groentes eet jij per dag? En eet je veel rauwkost? Zeker met rauwkost krijg de nodige vezels binnen en moet je slechte adem afnemen.

  63. rein zegt:

    Jo,
    Ik denk dat je gelijk hebt. Vermoedelijk ben ik iets te enthousiast in het vermijden van koolhydraten en is er inderdaad te veel aandacht voor vetten en eiwitten.
    Groente staat uiteraard dagelijks op het menu, bij het diner. Eens in de twee dagen een salade met makreel (of een andere vissoort) tussen de middag en af en toe een appel. Binnen het geheel kunnen de porties groente inderdaad wel wat groter. DIe smoothie is een goed idee!
    ik hoop dat het nu goed komt; dank voor het meedenken!

  64. Jo tB zegt:

    Rein, de meeste mensen hadden over het hoofd gezien dat je bij Atkins 375 gram rauwkost (Nederlandse versie) moest eten tijdens de inductie. Nou dat is HEEL wat. En iedereen glas hard beweren dat hij dat niet adviseerde. Men staarde zich blind op de onbeperkte eieren en spek kon eten, en vergat dat groente ook belangrijk was. Er moet wat fine tuning aan te pas komen. Succes er mee.

  65. Alex zegt:

    Dr. Dominic D’Agostino: Metabolic Therapies: Therapeutic Implications and Practical Application

Plaats een reactie