Trein, Vegan Challenge, B12, ellende en Meryl Streep

 

Vorige week zat ik in de trein en hoorde ter hoogte van het altijd weer uitnodigend wenkende Meppel twee studentes van een jaar of 20 lyrisch uitwijden over de Vegan Challenge. Dit is een initiatief van psychologe Veerle Vrindts, die is afgestudeerd op ‘onbewuste voedselassociaties’. Nee, niet bij Diederik, voor zover ik weet. De challenge komt erop neer dat je een week of vier alle dierlijke producten en zelfs producten waar sporen van dierlijk materiaal in kunnen zitten links laat liggen. Jij wordt er een beter mens van en de wereld is je dankbaar, is het motto. Deze meisjes deden het inmiddels bijna 6 maanden. De slecht geïnformeerde waardeoordelen over ‘vleeseters’ en de kennelijk weer in prevalentie toenemende misvattingen omtrent de menselijke fysiologie vlogen door de coupé, maar ik zou natuurlijk geen hele post wijden aan het creationistische idee dat mensen plantaardig dienen te eten. Het gaat hier niet over religie, al was Jezus een barefoot runner en had Mohammed een goede kijk op ondermeer Intermittent Fasting.

Nee, wat me opviel was dat deze jonge vrouwen niet lekker in hun vel zaten. Ten eerste ging zeker de helft van hun gesprek over klachten. “Ik voel me dankzij de tjellensj geweldig, maar…” en dan volgde een opspelende kwaal. Zeiken over kwalen is niet normaal op die leeftijd. Meisjes van rond de 20 horen geen voortdurende migraine, vermoeidheidsaanvallen, persisterende schimmelinfecties, oprispingen en onvoorspelbare bloedsuikerdips te hebben. Het ene meisje moest om het kwartier iets eten. Zei ze, weer een veganistisch reepje in het bleke mikje stoppend. Toen we Groningen binnenliepen, schrok ik echt. Bij het opstaan kreeg het reepjesmeisje zo’n joekel van een orthostatische bloeddrukval, dat ze terugzeeg in haar stoel en vervolgens heel langzaam overeind moest komen. Bij goed getrainde atleten is een niet helemaal adequate baroreflex met resulterende duizeling paradoxaal genoeg normaal, bij ongetrainde meisjes niet. Ik hielp haar met haar rugzak, want ze had niet genoeg kracht om de 10 kilo uit het bagagerek te pakken.

De klachten en de krachteloosheid van deze meisjes hoeven natuurlijk niet voort te vloeien uit hun soortvreemde voedingspatroon. Toch vrees ik dat zij of hun eventuele kinderen forse problemen krijgen wanneer ze blijven doen alsof ze die voor fermentatie geëigende hindgut van een paar miljoen jaar geleden nog hebben. Gisteren postte onze gewaardeerde Britse dierenarts Peter bovenstaande documentaire over de afschuwelijke en helaas vaak onder de radar vliegende complicaties van een tekort aan vitamine B12. Die gaan echt veel verder dan de bekende pernicieuze anemie en zelfs die zien we tegenwoordig niet meer, omdat bijna iedereen veel foliumzuur binnenkrijgt. Foliumzuur maskeert het probleem, doordat het voorkomt dat de rode bloedcellen opzwellen. Wie niet voldoende B12 krijgt, niet voldoende kan opnemen of een probleem heeft met de conversie en metabolisatie ervan, ziet om te beginnen zijn meyeline naar de filistijnen gaan. Niet te onderscheiden van MS en vermoedelijk lopen er heel wat MS-patiënten rond die eigenlijk ‘alleen maar’ B12 deficiënt zijn. Verder geeft B12 tekort (op celniveau) allerlei psychiatrische ziektebeelden. ADHD, anyone? Alzheimer, anyone? Nog een: B12-deficiëntie geeft bij vrouwen vrijwel standaard een vet positieve PAP smear. Lieve help. Weet iemand hoeveel onheilstijdingen en nare behandeltrajecten hier het gevolg van zijn? En uiteindelijk ga je er gewoon bikkelhard aan dood. De kinderarts met zijn ALS-achtige syndroom in deze film ontdekte net op tijd wat er met hem aan de hand was. Hij is voor de rest van zijn leven kreupel, maar hij leeft en hij functioneert. Anders is het voor het zoontje van de vegetarische moeder. Het joch moet verder met geestelijke en motorische afwijkingen die nooit waren ontstaan als zijn moeder haar soort niet had verloochend en als zijn artsen beter waren geïnformeerd.

Ook dit probleem is logisch vanuit het paleoperspectief. Mensen die het geluk hebben dat hun B12-gerelateerde pathologie wordt onderkend – en dat zijn er niet veel, de meerderheid crepeert in totale onwetendheid over de oorzaak van de ellende – hebben vaak levenslang injecties nodig met farmacologische doses B12. Waarom? Meestal omdat ze één of meerdere van de zogenoemde intrinsieke factoren die nodig zijn om de vitale stof te kunnen opnemen en metaboliseren, ontberen. Waarom? Omdat de evolutie dit dodelijke ‘foutje’ nooit weg selecteerde? Hoogst onwaarschijnlijk. Mijn pseudowetenschappelijke vinger wijst naar… paukengeroffel, aanzwellend onweer, strijkers, koperblazers, Meryl Streep bij ondergaande zon in Kenia…  tarwe. B12-tekort (absoluut of relatief) is een standaardcomplicatie van coeliakie. Te lang rondgelopen met niet onderkende coeliakie? B12 shots zijn een must, hoeveel biefstuk je ook eet. Sommige mensen hebben ook nog andere factoren nodig. Coeliakie is het topje van de ijsberg van tarweziekten. Je hoeft geen antilichaampjes in je bloed te hebben om te worden getreiterd door glutengeïnduceerde auto-immuniteit, weten we inmiddels dankzij onder anderen Cordain. Ik ben ervan overtuigd dat Alessio Fasano gelijk krijgt en dat we over 20 jaar weten dat veel zo niet alle auto-immuunziekten variaties op danwel gradaties van coeliakie zijn. Hoeveel extra B12 je nodig hebt, is in dat geval vrijwel zeker een functie van de gradatie van je glutenintolerantie.

Jeese, wat ben ik blij met dat simpele stuk gereedschap dat peleo heet. Als paleo heb je vrijwel zeker voldoende aan de microgrammetjes B12 die de humane voeding je ten minste een paar keer per week levert.

Ik denk aan de Vegan Challenge. Ik denk aan de voor naïeve meisjes ongetwijfeld zeer charismatische psychologe Veerle Vrindts. Ik denk aan hun (reproductieve) toekomst. En ik huiver. Ik hoop dat ze in elk geval deze docu bekijken en dat ze zich, mocht hun libido zulks toelaten, bij een eventuele zwangerschap laten begeleiden en controleren door een professional die de ins en outs van het complexe B12-metabolisme kent. Mensen zijn niet geëvolueerd om graszaad te kunnen verdragen. Mensen zijn niet geëvolueerd om op een voeding zonder dierlijke producten te gedijen. Een voeding gebaseerd op graszaad, maar gespeend van vlees of vis, is een recept voor een catastrofe. Als je Darwin notoir ontkent teneinde cognitieve rust te kunnen genieten in een verwarrende, lastige wereld, maak dan in godsnaam gebruik van de aller modernste medische zorg. Je kunt er beslist niet zonder.

Dit bericht werd geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink .

156 reacties op Trein, Vegan Challenge, B12, ellende en Meryl Streep

  1. Jo tB zegt:

    Ik heb twee collega’s meegemaakt die een ernstige B12 tekort hadden opgelopen. De eerste was een man vlak voor zijn pensioneering, die ineens ontzettend moe was. Zijn huisarts constateerde het tekort en hij moest vervolgens iedere maand een injectie hebben. Hij knapte zienderogen op.

    De andere was een jonge Amerikaanse dame van Italiaanse afkomst in de 30. Zij was erg depressief en ook ontzettend moe. Ook zij kreeg injecties en het moest regelmatig getest worden of haar niveau omhoog kwam. Maar nergens werd over voedsel gesproken. Er werd iedere keer gedacht dat het genetisch was. Bij de jonge dame wel, want het zat in de familie.

    En van de week hoorde ik van mijn achterbuurman op de volkstuin, die ineens een opgezwollen been heef gekregen en kon niet meer lopen. Plaspillen gekregen en de zwelling ging wel omlaag, maar het stak weer de kop zodra de kuur voorbij was, en loopt nu bij diverse specialisten en heeft al diverse scans gehad. Hij kan niet meer lopen want het been heeft een doof gevoel. Ik heb het idee dat de specialisten volkomen in het duister tasten. Hij is een diabeet, dus als ik over te symptomen lees, zou het best een B12 tekort zijn. Ik moet het aan zijn vrouw vragen of daar naar gekeken is. Hij is zo mager als een lat, maar kreeg toch statines voorgeschreven “omdat zijn cholesterol hoog was” en uiteindelijk er mee gestopt is vanwege de bijwerkingen. Misschien ligt het daaraan, Al met al ligt hij aardig in de lappenmand.

  2. Ron zegt:

    Pfieuw…. da’s een heftig stukje….
    Ga ik even rustig verteren…..

  3. fran zegt:

    Haha, mooie titel.

  4. Een van de oorzaken van een tekort aan vitB12 kan ook gelegen zijn in het slikken van maagzuurremmers. Maagzuurremmers behoren tot een van de meest geslikte medicijnen in Nederland. Helaas zijn de meeste artsen niet op de hoogte dat deze “bijwerking” bij maagzuurremmers hoort. Velen slikken het jaren achtereen… en ontwikkelen steeds ernstiger klachten. Ik ben in mijn praktijk al diverse keren tegen gekomen dat mensen met onverklaarbare klachten een vitB12 tekort bleken te hebben. Niet altijd zijn dan injecties nodig. B12 kan ook sub linguaal wordt ingenomen. 1 patiënt was wel heel erg duidelijk. Ze werkte bij KPMG en kon de lange gangen niet eens doorlopen zonder te moeten rusten. Bij de ingezette therapie behoorde onder andere het afbouwen met de maagzuurremmers, Paleo en B12 sub linguaal. Al na 1 week kon ze de gang op haar werk doorlopen zonder te hoeven rusten….

    • Precies. Protonpompremmers. Vergat het te noemen. Dank Henriëtte. Worden uitgeschreven als snoepjes.

      En wat veroorzaakt zuurbranden…?

      Juist.

    • ido zegt:

      http://www.succesboeken.nl/?ISBN=9789079872497&PC=476178F4

      Het boek “Waarom maagzuur goed voor je is” is nu te koop bij succesboeken”

      Recensie “Waarom maagzuur goed voor je is” door Jonathan Wright
      Waarom maagzuur goed voor je is

      Het boek “Waarom maagzuur goed voor je is” door Jonathan Wright is een eyeopener voor iedereen met klachten van brandend maagzuur en andere spijsverteringsklachten. Zoals Jonathan uitlegt, wordt dit probleem meestal niet veroorzaakt door een teveel aan maagzuur, maar door een tekort! Is het dan logisch om maagzuurremmers voor te schrijven? Iedere arts heeft in zijn opleiding ergens geleerd over de functie van maagzuur. Waarom hebben ze deze basiskennis zo snel aan de kant geschoven en zijn ze overgestapt op het voorschrijven van maagzuurremmers? Waarschijnlijk omdat deze chemische middelen helpen de klachten te verdrijven. Jonathan vertelt uitvoerig over het mechanisme dat artsen drijft om maagzuurremmers voor te schrijven. De pillen tegenwoordig heel slim “maagbeschermers” worden genoemd zijn gewoon medicijnen die de maagzuurproductie effectief stil kunnen leggen.

      Waarom is maagzuur van groot belang voor onze gezondheid? Maagzuur is nodig voor de vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten en voor de opname van alle nutriënten. Hoe kunnen we op een andere manier van de klachten afkomen? Jonathan adviseert om aan de gang te gaan met betaïne HCl met pepsine, Betaïne HCl werkt als maagzuur en kan de vertering weer op een goed niveau brengen. Uit het boek kun je precies leren hoe je betaïne HCl moet gebruiken. Er worden meer adviezen gegeven om van het brandende maagzuur af te komen. Een verandering van het eetpatroon kan bijvoorbeeld al voldoende zijn. Tekorten aan nutriënten, die op de eerste plaats zijn ontstaan door een lage maagzuurspiegel en verergerd zijn door het gebruik van maagzuurremmers, kunnen gemeten worden door middel van een goede haarmineraalanalyse en daarna aangevuld worden met supplementen. Het langdurig gebruik van maagzuurremmers kan catastrofale gevolgen voor de gebruiker hebben.

      Dit boek is een echte “wake-up call” voor iedereen die zelf klachten van een slechte spijsvertering heeft of die in zijn/haar naaste omgeving mensen kent die maagzuurremmers gebruiken.
      _________________

  5. Petra zegt:

    Er is ook nog een (hele goede) Britse documentaire ‘Living with the fog’ van de PAS (Pernicious Anaemia Society), te vinden via Stichting B12 Tekort: http://stichtingb12tekort.nl/2013/documentaires-over-b12-tekort-online-te-zien/

  6. Petra zegt:

    Door professionals bedoel je? Ja, sommige wel. De goeie 😉

  7. Ik pikte onlangs (op een virtuele trein) een klaagserenade op van vrouwen rond de 30 jaar. Het ging over kwalen waarvan hun artsen zeiden dat het allemaal tussen hun twee oren zat (vermoeidheid, pijnlijke slappe spieren, gewichtstoename, futloosheid, enz…). Ik dacht: ik opper eens iets 🙂 En deelde mijn persoonlijk verhaal in een notendop: Gedurende enkele jaren gluten-, zuivel- en suikerrijk + quasi vegetarisch gegeten. Uiteindelijk ingezien dat het niet goed ging met mijn gezondheid (chronische vermoeidheid, suikerflauwtes, haaruitval, slappe spieren, moodswings, ijzertekort, B12 tekort, vertraagde schildklier, ….). En, inderdaad, het zat volgens de huisarts voor een groot stuk tussen mijn oren. Levenslang pilletje voor de schildklier moest het maar oplossen. Gelukkig is mijn gehoorzaamheidsgen behoorlijk onderontwikkeld…Uiteindelijk mijn dieet aangepast (ik eet nu gluten-, zuivel- en suikerarm en veel vlees, vis, eieren en groenten) en op letterlijk een paar maanden tijd verlost van mijn kwalen. Het bleek een eenzame positieve noot te zijn in de virtuele klaagzang. Geen kat die erop reageerde. Als diezelfde klagers dan beweren dat ze “alles” voor hun gezondheid over hebben, flapperen mijn oren.

    • willem zegt:

      Een voor de hand liggende reactie, van die vrouwen, Evy.
      Wat denk je. Van alle als voedingskundig geziene instituten, via hun communicatiebureaus en ‘de’ artsen in Nederland te horen krijgen dat je zus en zo hoort te eten om je leven lang gezond te blijven, maakt de ontvankelijkheid voor de boodschap van een toevallig aanwezige vreemde uiteraard niet aannemelijk. Nee, zo gaan we de voedingsadviestrend echt niet keren, dan wel veranderen.
      Helaas..

      • Het waren vrouwen die ik IRL ook ken, dus volledig toevallig en vreemd was ik niet in die bijt 🙂 Maar inderdaad, je mag er wellicht niet vanuit gaan dat ‘de mensen’ zelf op zoek gaan naar betrouwbare informatie over goede voeding en hoe een lichaam functioneert, ed…Ik vind dat raar: Er is zoveel informatie beschikbaar, je kan toch zelf opzoeken, nadenken, afwegen, conclusies trekken. Maar blijkbaar is dat niet zo evident. Reclame, overheidsadviezen en de mening van meneer dokteur blijven moeilijk aantastbare autoriteiten.

    • Exemplarisch, Evy.

      Ik schat dat 99 procent van de jonge vrouwen is gehersenspoeld met het dogma dat volle granen, soja en al die andere met geraffineerd biologisch oorlogstuig toegeruste plantaardige zegeningen der natuur 😉 de basis vormen van een goede gezondheid. Dat is er ingeramd en je krijgt het er nooit meer uit, vrees ik. Ze gaan letterlijk liever dood dan dat ze hun ogen openen, de juiste maatregelen nemen en de hel uit wandelen. De deur staat gewoon open, maar ze weigeren er naar te kijken.

      Het doet me denken aan mensen die in drijfzand verzeild zijn geraakt en dreigen te worden verzwolgen. Een nuchtere toeschouwer met enig natuurkundig inzicht zal schreeuwen: “Ga plat liggen, spreid je armen en als het kan ook je benen. Strek je vingers uit.” Het slachtoffer zal echter de bijna onbedwingbare impuls voelen om te vechten, daarmee zijn eigen doodvonnis tekenend.

      De vrouwen die jou geen antwoord gaven, zijn er van overtuigd dat jij gestoord bent en dat meer volle granen, minder vet, meer sojaproducten, meer groenten en wonderstofjes uit de natuurwinkel, minder vlees, etc. uiteindelijk de redding gaan bieden. Hoe tragisch dat juist die dingen het probleem schiepen en tot het bittere eind in stand zullen houden. Je zou er keihard om lachen als het geen harde werkelijkheid was.

      • Trouwens, wat een timing. Morgen (1 juni) start deze dubieuze propagandabeweging een nieuwe ronselcampagne. Bij de vorige lieten 1700 stakkers zich strikken. Hoe veel van hen zullen permanente schade oplopen?

        Bij de eerste editie van de VeganChallenge in februari 2013 deden maar liefst 1700 mensen mee. Zij besloten een maand ”cold turkey” te gaan en dertig dagen volledig plantaardig te gaan eten. Viva Las Vega’s ondersteunde hen in die periode met recepten, dagmenu’s, nieuwsbrieven en voedingsadvies. Heb je ook interesse in een plantaardige levensstijl en wil je anderen inspireren om dat ook uit te proberen? Sluit je dan aan bij het VeganChallenge team. De VeganChallenge start op 1 juni 2013 en daagt zoveel mogelijk Nederlanders uit om een hele maand volledig plantaardig te eten.

    • Daniel zegt:

      Evy, I know! Ik laat mensen lekker met hun gezondheid sukkelen. Ik heb vaak genoeg gekke blikken gekregen en opmerkingen van “maar je moet toch ook kunnen genieten” als ik vertelde over mijn etenspatroon. Collega’s en vrienden weten dat ik “gek” eet om gezond te blijven. Als ze vragen hebben weten ze me te vinden……

      Hoe onwetend mensen kunnen zijn: ik hoorde laatst van een apotheker “cholesterol kan niet laag genoeg zijn”

      • Ik verdenk veel mensen ervan dat ze vooral doen alsóf ze onwetend zijn. Boehoe, ik ben ziek/dik/slap/moe/enz.. en ik kan (= wil?) er niks aan doen. Ik ken genoeg intelligente personen die het gemak van pillen verkiezen boven een verantwoord dieet. Ik noem dat lui en betutteld. Maar dat mag je niet luidop zeggen want dan ben je niet empathisch en/of kort door de bocht.

      • willem zegt:

        Evy. De werking van ons brein is complexer dan je nu suggereert. We hebben weinig invloed op ons doen en laten, al menen we dat de vrije wil ons alle keuzen laat. Zo is het niet, maar noodgedwongen doen we wel alsof.
        De kunst is om het weinig wendbare, en makkelijk te beinvloeden, schip van de mensenmassa zodanig van koers te doen veranderen dat, om een voorbeeld te noemen, de schrikbarende steiging van ‘welvaartsziekten’ tot stoppen wordt gebracht en gaat dalen. En, helaas, dat lukt binnen aanvaardbare tijd niet via mond-op-mondreclame, of een beroep doen op de wil, maar alleen via regulering. Het is niet anders.
        En overigens geeft intellect, zoals je stelt, geen garantie voor een gezonde levensstijl. De factor ‘omstandigheden’ speelt daarvoor een te grote rol.

      • Fien zegt:

        Mond-op-mondreclame? Steiging? Dat had ik niet van jou verwacht, Willem.

      • willem zegt:

        Fien… Oei… Dat heb je als je (heel soms) commentaar op andermans taalgebruik hebt. Dat overigens dan nooit gaat over typefoutjes, of andere slordigheden, hoor. Want door de haast, ik lees de tekst niet na, maar druk meteen op enter. En geef graag de schuld aan mijn te grote vingers v0or het te kleine toetsenbord..
        Steiging. Stijging, dus!
        Maar…, wat bedoel je met mond-op-mondreclame? Is zo echt goed geschreven, Fien.
        Dank voor je opmerkingen, overigens.

      • willem zegt:

        … ‘Want door de haast, ik lees de tekst niet na, maar druk meteen op enter.’
        Moet aan toegevoegd, Fien: …, maken mijn schrijfsels zo nu en dan een slordige indruk…
        Bewijs geleverd.

      • Fien zegt:

        Willem, het is letterlijk mond-op-mond bij beademing. Maar (van) mond-tot-mond bij doorvertellen.

      • willem zegt:

        Die laatste van Melchior is een goeie…
        Fien. Je hebt gelijk! In deze combinatie, die van beademing en mond-op-mond, is het juist. Bij mond-op-mondreclame, niet. Moet natuurlijk zijn (slordigheid zit diep in mij..): mond-tot-mondreclame. Aan elkaar!
        Taal is heeeel paleo..

      • Hans zegt:

        Kan niet uitblijven natuurlijk Fien,
        Vanaf nu gaan we je in de gaten houden wat taal betreft natuurlijk ….hihi..
        Maar ja dan ben ik natuurlijk daarna aan de beurt 😉

  8. Ferdinand zegt:

    Wow.
    Persoonlijk zit ik in een soort niemandsland: sinds een maand of anderhalf probeer ik zoveel mogelijk paleo te ‘zijn’ (draag nog wel schoenen). Ik voel me hier bijzonder goed bij, al aardig wat kilo’s kwijt en superstabiel in bloedsuiker. Alle (vr)eet verslavingen smelten weg.

    Andere kant is dat ik statines slik (crestor) omdat mijn hoogste cholesterol piek (12+, ws familiair) daar om vroeg volgens de artsen. Bijwerkingen heb ik niet merkbaar, dus dat is niet het probleem. Toch zou ik graag zonder een pil in de ochtend leven, het is natuurlijk onnatuurlijk ..:-) Ik neem ter compensatie dan maar een Q10 er bij (da’s 2 pillen dus).

    kwestie van gewoon durven stoppen? Of is dat met mijn aanleg niet de manier? Kan dit natuurlijk ook aan de internist vragen maar diens antwoord kan ik raden..Daarom deponeer ik hier mijn sores..

    Ferdinand

    • Daniel zegt:

      Ferdinand, je kan het volgende artikel lezen. Wel lang maar erg interessant:

      Beknopt lesje ‘cholesterol’ door Dr. Uffe Ravnskov

      Persoonlijk zou ik nooit een statine slikken, het is zulke rotzooi. Ook al heb je op dit moment geen bijwerkingen, het lijkt me niet bevorderlijk voor je gezondheid op de lange termijn.

    • Hans zegt:

      Ferdinand , Melchior zal vast reageren , over statines schreef hij meer op zijn blog maar waar……?
      Eens met Daniel , statines zou ik nooit slikken !
      Wellicht is dit linkje alvast iets voor je http://www.fonteine.com/statines2.html

    • Ron zegt:

      Hej Ferdinand, mijn laatst gemeten waarden lagen boven de 14. Na iedere test kreeg ik een hogere dosis statines, waarna de waardes nog verder stegen…. totdat ik de max. dosis aan statines had. Meer mocht ik niet.
      3 verschillende internisten en 3x een ander verhaal. Alleen de laatste durfde schromend toe te geven dat men het eigenlijk ook niet precies wist. wel pas nadat ik een aantal gerichte vragen had gesteld.
      Zoals gezegd ik ben er mee gestopt. De enige die beter werd van die pillen was Pfizer.

      • Ferdinand zegt:

        Dat is nog eens een waarde! Paniek bij de artsen?
        Bij mij werd iig direct alles gescreend, hart, slagaderscan in hals en buikholte etc.

        Heb je ,nadat je bent gestopt, wel eens weer je waarden gemeten?

  9. Ferdinand zegt:

    @Daniël en @Hans:
    Bedankt voor jullie reactie. Maar is er ook een grens waarbij statines oid toch echt nodig zijn? Ik begrijp dat het slikken van die pillen bij een lichte verhoging tov ‘de’ norm grotendeels berust op paranoia en de marketing van de Unilevers in deze wereld. Zijn er echter ook situaties waar het in ‘jullie’ ogen wel nodig / gerechtvaardigd is? Misschien begrijp je mijn twijfel?

    Ferdinand

    • Daniel zegt:

      Misschien dat mensen met Familiaire hypercholesterolemie wat aan statines hebben. Verder zijn ze imo totaal overbodig en misschien ook voor mensen met FH. Zeker als je paleo eet, dan daalt je cholesterol pijlsnel. Dat vertelt David Pendergrass ook in dit http://www.youtube.com/watch?v=p7OCqV4JjZY filmpje. Vrij vertaald: Hij had bloedonderzoek laten doen in het ziekenhuis en werd met een vrachtwagen vol medicijnen naar huis gestuurd, na een maand of twee paleo waren zijn bloedwaardes gelijk aan die van topsporters. Verder is het filmpje super interessant maar het gaat niet over statines of cholesterol.

      • Ferdinand zegt:

        Bij mij zal het FH zijn en daarom zit ik nu dus te wikken en te wegen of ik er zonder durf of niet. Eigenlijk moet ik gewoon 3 -6 maanden paleo zijn, zonder statines, en dan meten. n=1 maar dan is het een mooie testcase.

      • Sommige mensen reageren op paleo met een fikse LDL-daling, andere met een lichte stijging, bij weer anderen gebeurt er niks. Wat vrijwel altijd gebeurt is dat de trigs kelderen en het HDL omhoog gaat. Of dit direct iets betekent is niet bekend, maar dat profiel wordt geassocieerd met een geringer risico op cardiovasculaire incidenten.

        Persoonlijk denk ik dat die verschuiving van het lipoproteïneprofiel ‘slechts’ een proxy is voor een gezonder metabolisme.

    • Hans zegt:

      Nu ik op je naam klik , krijg ik een ander beeld van je .
      Mooie site , maar met paleo heeft het helemaal niks van doen lijkt me …..?

      • Hans zegt:

        Ferdinand dus ,en niks met grasgevoerd enzo ?

      • Ferdinand zegt:

        leuke reacties 🙂
        Ben nu niet in de gelegendheid, kom er zsm even op terug.

      • Ferdinand zegt:

        Dank je Hans. Mijn site/vakgebied heeft niet direct met paleo van doen, maar ik bezoek ook niet dit forum om commerciële redenen!

        Indirect trouwens wel. Ik werk met een aantal producten welke het melken van van koeien veel efficienter, plezieriger en gezonder maken. Het is een vrij diepgaande materie en off topic, maar het komt er op neer dat veel van de bestaande dierziekten (melkvee) aan het melkproces zijn gerelateerd. Dat proces kan en moet beter maar ondertussen heeft een hele sector zich verslaafd aan antibiotica. Om maatschappelijke redenen kan dit niet langer zo blijven en worden veehouders nu gedwongen het gebruik sterk te reduceren. Ondertussen blijven de dieren echter wel problemen houden omdat de basis niet klopt. Het resultaat zal richting het systeem van USA gaan waar bijna 50% van melkkoeien op jaarbasis wordt vervangen, en die koeien ongeveer 1,8 lactatie (melkgevende periode tussen 2 keer afkalven) meegaan, ze zijn dan een jaar of 4 oud. Gezonde koeien kunnen met gemak 8 -10 jaar mee en vaak ook wel langer.

        De gevestigde orde negeert de problemen in de basis. De oplossing wordt gezocht in symptoombestrijding, met chemicaliën, supplementen en allerhande dure producten. Het verdienmodel van de Unilevers in de veehouderij is hierop gebaseerd en dus hebben zij geen werkelijk belang bij het oplossen van het probleem. Dit heeft wat mij betreft een behoorlijke parallel met het paleo verhaal en hoe zich dit verhoudt tot wat als de standaard wordt gezien. De hele wereld draait om geld verdienen, het is helaas niet anders. Daarom moet je zelf goed nadenken.

  10. Ferdinad, je zou ook eens 1 appel per dag kunnen proberen. Het cholesterol daalt met 22%
    (onderzoek universiteit Florida 2011) Meer zonlicht opzoeken helpt misschien ook.
    Cholesterol + zonlicht maakt toch vitamine D3? Ben zelf ook fan van grasgevoed vlees en zuivel

    • Ferdinand zegt:

      Jan, dank je!
      Appels gaan er wel in bij mij dus dat is wel te doen.

      Mij is door de internist wijs gemaakt dat voeding hooguit 10% van het total cholesterol bepaalt, de rest is familiair, vandaar die statines. Sinds ik lees en nadenk over paleo en de onderbouwing van Melchior hierbij twijfel ik behoorlijk aan deze wijsheid. Ik zie Melchior niet als een profeet en paleo niet als een geloof (hoewel, ‘Jezus was vast een barefoor runner’ , LOL), je moet zelf goed nadenken. De informatie die hij (zonder hoofdletter, Melchior dus) biedt, gebaseerd op logica, wetenschap, ervaring etc spreekt mij echter wel behoorlijk aan. Zuivel is voor mij nu een moreel dilemma, ik voel me goed zonder, maar verdien er wel mijn brood mee…

      Heb jij toevallig een link naar dat genoemde onderzoek?

      • Marijke zegt:

        Hallo Ferdinand,

        De cholesterol die in de voeding zit bepaalt hooguit 10 % van het cholesterol in je bloed. Daaruit volgt dat het geen probleem is om veel cholesterolhoudende voedingsmiddelen te eten. Iets anders is, dat cholesterol een substantie is die je lichaam gebruikt om zichzelf te repareren. Het is bv nodig voor celwanden van nieuwe cellen. Als je nu veel voeding eet die tot schade in je lichaam leidt, granen bv, dan gaat je lever veel cholesterol aanmaken voor reparatiewerk. Dan heb je dus een hoog cholesterolgehalte en dat heeft in dat geval ook zijn nut. Nu je je voedingspatroon verandert, kan ook je cholesterolgehalte veranderen.

      • Jo tB zegt:

        Ferdinand, hier is een link naar een ander onderzoek, van de Ohio State University over hetzelfde onderwerp. Er zit zelfs een filmpje bij.
        http://www.dailymail.co.uk/health/article-2212116/How-apple-day-cardiologist-away–lowering-bad-cholesterol.html

      • Kees zegt:

        Bij uitspraken over de invloed van voeding op de cholesterolspiegels wordt nooit vermeld of het gaat om de directe invloed of om de invloed op de langere termijn, m.i. van wezenlijk belang. Laatst zat ik eens wat ‘voorlichtingsmateriaal’ van het Voorlichtingsbureau MVO door te lezen over de invloed van de verschillende vetzuren op het bloedcholesterol. Die invloed bleek om hooguit 0,03 mmol/l te gaan, vooruit, 0,04 mmol/l als we transvetzuren meenemen. Die te verwaarlozen invloed kun je dus rustig naast je neerleggen. Wel belangrijker is wat voeding met je gezondheid op de langere termijn doet. Geraffineerde koolhydraten en plassen linolzuur werken beschadigingsprocessen in de hand en verstoren evenwichten die een grotere aanmaak en transport van cholesterol die nodig is om de schade te herstellen.

      • Jo tB zegt:

        Ferdinand, hier is het artikel over het onderzoek van de Universiteit van Florida.
        http://www.webmd.com/heart/news/20110412/apple-good-for-your-heart

  11. @Willem: Omdat ik compleet geen wetenschappelijk achtergrond heb, probeer ik gedrag van mensen maar te begrijpen door mezelf en anderen te observeren en te vergelijken. Ik ga er vanuit dat als ik iets kan veranderen, als ik kan kiezen voor een gezond dieet, dat anderen dat ook moeten kunnen. Dat is wellicht zeer kort door de bocht. Maar anderzijds is het tegendeel beweren, zeggen dat hoe ik functioneer niet representatief is voor hoe dé mens functioneert en dat lijkt mij ook larie. Zo bijzonder ben ik niet. Ken jezelf, ken de wereld. Toch?

    • corrien zegt:

      Hoi Evy,
      Helaas ben ik bang dat Willem gelijk heeft. Krijg zowel op sportschool als werk regelmatig te horen dat ik ‘zo mooi’ ben afgevallen. Als ik vertel ‘aanvankelijk minder KH en tegenwoordig simpelweg geen tarwe meer’ beetje uitleg erbij, flyers van de boeken en site van Yvonne Lemmers (http://www.gripopkoolhydraten.nl/) en verwijzingen naar dit blog -degenen van wie ik een mailadres heb, heb ik zelfs een tijdje ‘gespamd’- , gaat het gesprek vervolgens verder over vetarm, calorieën tellen toch vooral liever Mariakaakjes dan boterkoekjes…..
      Ik probeer het niet meer. Wie echt geïnteresseerd is komt wel terug. En dit zijn nog relatief intelligente mensen. Hoorde op Radio1 een interview met de wethouder gezondheidszorg van Amsterdam, onderwerp ‘de explosie van obesitas in vooral arme wijken’ zeggen; “voorlopig moeten we die slecht Nederlands sprekende mensen eerst eens uitleggen dat je kinderen hier gerust kraanwater kan laten drinken; dat dat hier veilig is….. ”
      Bovendien hebben die mensen al zoveel problemen….eten ze maar wat makkelijk(te betalen) is”

      • Kees zegt:

        Klopt, het zit er zo ingehamerd dat je vet zoveel mogelijk moet vermijden dat laag-vetproducten het nog steeds uitstekend doen. Voorbeeld: zakje Mini-breaks van Kellogg’s (de vijand…) bij de koffie. “Er zitten maar 99 calorietjes in!” Toch ook eens checken op de verpakking van mijn minicervelaatje: goed, iets meer dan 100 kcal, dus zij wint, maar dat duurt niet zo heel lang. Voor de koffiepauze ten einde is verdwijnt haar hand ettelijke malen in de koekjestrommel. Ik trek het met dat ene worstje makkelijk tot aan de lunch. Na een goed ontbijt, bijvoorbeeld eieren met bacon, heb ik vaak niet eens behoefte aan dat worstje of iets anders bij de koffie.

      • Fien zegt:

        Ik zou eigenlijk mijn o zo kritische mond moeten houden, maar kan het in dit geval niet laten. Heb je wel eens op de verpakking van je mini-cervelaatje gekeken naar de ingredienten? Het zou me niks verbazen als er een hoop rotzooi inzit. En dan bedoel ik niet de E-nummers, maar dingen als glucosestroop (ja, ook in vleeswaren!), gemodificeerd zetmeel zus en gehydrogeneerd vet zo. Sommige echte paleoten eten dingen waar ik als semi-paleoot (wel kaas, yoghurt, soms boekweit) van sta te kijken. Al die bremzoute worstjes, gepimpte bacon, waterspekjes van de supermarkt, is dat nou wel zo gezond?

      • Kees zegt:

        Je zou me een groot plezier doen door je kritische mond niet te houden, Fien. Zoals je zelf al nuanceert hoef je met lang niet alle toegevoegde stoffen moeite te hebben. Toevoegingen hebben in principe allemaal een E-nummer, ook zuurstof en vitamine C. Het staat de fabrikant echter vrij om te kiezen voor vermelden van E-nummer of stofnaam. Het staat jou en mij vrij om te kiezen voor worst of iets anders maar worst maken zonder nitrietzouten kun je vergeten of je bent wel heel gevaarlijk bezig wat betreft botulisme en dergelijke ongein. Ik let er inderdaad wel redelijk goed op wat er allemaal in mijn eten zit, ook in dat sporadische worstje, en baseer daar mijn keuzes in belangrijke mate op, maar ik heb inmiddels afgeleerd om E621 als van de duivel te zien, om een voorbeeld te noemen. Vuistregel is vermijden van geraffineerde koolhydraten en een zo kort mogelijk ingrediëntenlijstje.

        Natriumglutamaat, ve tsin oftewel msg werd ooit van zeewier gemaakt en zit in exact dezelfde chemische samenstelling van nature in vis, vlees, melk en vele groenten, tomaten, paddestoelen, parmezaanse kaas, in blauwschimmelkaas en in moedermelk. Ik pik er maar een uit, hoor, niet bij toeval een van de meest omstreden toevoegingen. Conservering, ja of nee, en zo ja, hoe dan, zou trouwens een interessante discussie zijn binnen paleo.

      • Fien zegt:

        Kees, niet verder vertellen hoor, maar ik ben zelf dol op beenham. Spekjes eet ik ook wel (met mate), worst en bacon zelden.

      • Kees zegt:

        Beloofd, Fien! 😉 Voorlopig ben ik nog echt niet hard core paleo want een paar lepeltjes Griekse yoghurt met walnoten en een drup honing, maar met aardbeien mag ook, vind ik veels te lekker. Maar goed, zojuist een maaltijd genuttigd met wat stoofvlees, niks mis mee, want zelfgestoofd, zoete aardappelen en ruim geraspte rode bieten, peen en veldsla met een dressing met dan wel weer een paar foute korrels Parmezaanse kaas. Deels biologisch, deels Iers en tamelijk paleo, zullen we maar zeggen.

      • Otto zegt:

        Spekjes van de biowinkel Ekoplaza/De Wiershoeck hier in Groningen, daar staan geen conserveringsmiddelen bij (behalve zout, en bietensap misschien). Vacuüm verpakt. Wel prijzig, 3 euro voor een zakje.. ..maar goed, niet zeuren, tis heerlijk eten, beter kwaliteit dan kwantiteit. 🙂

      • Fien zegt:

        Kees, eigenlijk ben ik niet zo’n zoetekauw, geef mij liever iets hartigs. Maar ik ben dol op Griekse yoghurt met walnoten en honing. 🙂
        Otto, geen idee of er veel conserveringsmiddelen in supermarktspekjes zitten. Ik weet wel dat bij het uitbakken de spekjes van AH nogal wat vocht loslaten. Raar. Daarom noemde ik ze waterspekjes. Spekjes van mijn bio-slager niet.

    • Jo tB zegt:

      Evy, iedereen als je er naar vraagt antwoordt “ik eet gezond” maar ga eens doorvragen en je mond valt open van verbazing wat zij onder “gezond” verstaan. Ik doe het ook niet meer, want het is vechten tegen de bierkaai. Ik ben het met je eens, ik ben bereid mijn eetpatroon aan te passen aan nieuwe inzichten. En ik ben al een oude tulp. Dus als ik het kan moet de jongeren het ook kunnen. Maar die heeft de wijsheid in pacht toch…. Toen ik 20 was (many moons ago) dacht ik ook dat mijn ouders niets begrepen en wist ik alles beter. Tja dan het moeilijk om mij op andere gedachte te brengen. Ik moet er niet aan denken dat (ssshhh niet verder vertellen) dat mijn ouders het misschien bij het rechte eind had.

    • willem zegt:

      Evy. Je staat niet alleen in je mening dat observatie veel kan vertellen over degenen die je observeert. Het Behaviorisme, een psychologische stroming die met name in Amerika populair was, doet dat ook. Vergeten wordt dat uiterlijkheden weinig tot niets zeggen over innerlijk gevoel. Emoties, bijvoorbeeld, zie je lang niet altijd af aan gedrag.
      Ik denk dat James hier veel meer van af weet.
      Waar het mij om gaat, is dat ik steeds waarschuw tegen het al te makkelijk stempels drukken op anderen. In ons geval op mensen die maar niet schijnen te willen luisteren naar goedbedoelde opmerkingen omtrent hun levenswijze, c.q. voedingspatroon. De materie is zo complex, evenals de mens, dat wat voor de een zonneklaar schijnt (niet: is), voor de ander niet te vatten is, ongewild. Niemand, normaal gesproken, is immers uit op zelfvernietiging?
      En weten we nog hoe WIJ een vijf, tien, vijftien jaar geleden tegen voeding en gezondheid aankeken? Bircher Benner, m.o.v.’s, volkoren, homeopathie, vlees, eieren, vleesvervangers, zonlicht, biogarde, kwark, sojaproducten, bonen, volkorenpasta’s en noem maar op…
      Tijden veranderen de mens.

  12. Ferdinand zegt:

    @Marijke

    Dat klinkt plausibel!
    Zit het familiaire/erfelijke effect dan in hoe heftig je lever reageert of verkeerde stoffen, en dus in welke mate die lever extra cholesterol gaat aanmaken? En dan is er nog de verhouding ldl/hdl, weet je hoe dat zit qua zelfregulerend vermogen van het lichaam?

    Mijn cholesterol was bij de laatste meting (te?) laag (3,75 of zo) en dat schreef ik natuurlijk aan de statines toe want nog in het pre-paleo tijdperk. In principe moet met de juiste voeding en zonder statines het cholesterol een normale waarde hebben/houden? Whatever normaal precies is? Kun je hierin een parallel leggen met het insuline verhaal? Ik merk dat zonder suikers/koolhydraten mijn bloedsuiker veel stabieler is (in lijn met Melchiors verhaal), dus is mijn alvleesklier gestopt met overproductie na suiker inname en werkt die nu op een constant niveau. Datzelfde zou de lever dus ook moeten doen. Dat hypoglycemische effect zit inderdaad ook in onze familie (Murphy, aangenaam).

    • Daniel zegt:

      Familiaire Hypercholesterolemie is iets heel anders dan dat je (groot)ouders ook een “te hoog” cholesterol hebben. FH is een genetische aandoening. Daarnaast kan je ook heftiger reageren op bepaalde voeding, maar dat is dan geen FH, ook al zit deze heftige reactie al generaties in je familie. Van wikipedia (over fh):

      Familiaire hypercholesterolemie (afgekort: FH) is een genetische aandoening die gekarakteriseerd wordt door hoge cholesterolniveaus. Voornamelijk het low-density-lipoproteïne (LDL, “slechte cholesterol”) is sterk verhoogd wat leidt tot vroegtijdig hart- en vaatlijden. Patiënten met FH hebben mutaties in het LDLR-gen dat codeert voor de LDL-receptor. Deze LDL-receptor verwijdert in de normale situatie het LDL uit de bloedsomloop. Daarnaast kan ook een mutatie opgetreden zijn in het gen dat codeert voor het apolipoproteïne B (ApoB). ApoB is het gedeelte van LDL dat interactie aangaat met de LDL-receptor. Patiënten met een normale en een abnormale kopie van het LDLR-gen (heterozygoten) vertonen vaak voortijdig hart- en vaatlijden (rond het 30e à 40e levensjaar). Heterozygote FH erft autosomaal dominant over. Patiënten met twee abnormale kopieën van het LDLR-gen (homozygoten) kunnen reeds in de kindertijd hart- en vaatlijden ondervinden. Hartinfarcten voor het 20e levensjaar kunnen bij deze patiënten voorkomen. Eén op de 500 neonati hebben heterozygote FH, homozygote FH is veel zeldzamer (1 op een miljoen nieuwgeborenen)[1].

    • Marijke zegt:

      Voor zover ik weet gaat het bij familiair hoog cholesterol om een probleem met de afbraak van cholesterol. Daardoor hoopt cholesterol zich op en dat geeft problemen. Dat is een genetische afwijking. Of dat bij jou zo is, moet denk ik aangetoond worden door DNA onderzoek. Het feit dat je een hoog cholesterolniveau hebt wil niet altijd zeggen dat het om de erfelijke variant gaat.

      Maar ik zie dat hieronder ook nog wat informatie staat en bovendien is er een nieuwe post. Dus ik houd nu even mijn mond.

    • Marijke zegt:

      Wat ik denk, is dat de lever in een gezond lichaam dat de juiste voeding krijgt precies zoveel cholesterol van de verschillende typen aanmaakt als het op dat moment nodig heeft. Daar ga ik voor mezelf van uit en dus laat ik niks meten dan heb ik ook geen gezeur.

  13. Ik vind dat veel mensen vooral inventief zijn in het vinden van excuses om maar niet gezond te eten: Het is te duur (gooi je kar dan niet vol met frisdrank en prefabcrap, dan heb je nog wat over om echt eten te kopen), ze zijn onwetend (hoezo, cola is niet goed voor mijn kids?), ze geraken niet bij een bioboer, enz…Ik kom beroepshalve vaak op kinderfeestjes in zeer uiteenlopende sociale milieus en je ziet gewoon bijna overal dit op tafel staan: frisdrank, chips, taart en snoep. Dat heeft toch niks meer met onwetendheid te maken. Ik vroeg onlangs aan een erg dik kindje: Wat eet je ’s morgens? Bokes met choco, was zijn antwoord. Onverantwoord vind ik dat en ook wel heel triestig.

    • willem zegt:

      Ik denk dat ieder hier het met jou eens is, Evy: er wordt alom ongezond gegeten.
      De vraag is: hoe verander je dat eetpatroon?

    • Evy, ik ben het met je eens. Onwil en onverschilligheid zijn de norm. Zelfs diabeten die op het punt staan een voet of onderbeen te verliezen, willen doorgaans geen leefstijlverandering doorvoeren. Hoe dit precies werk… ik kan er geen vinger achter krijgen.

      • Kees zegt:

        Misschien omdat vrije wil veel minder vrij is dan we denken en vooral willen geloven?

        • Hebben wij een ‘ik’? Een ding dat ons gedrag en zelfs ons brein aanstuurt? Nee, zegt Victor Lamme, hoogleraar cognitieve neurowetenschap aan de Universiteit van Amsterdam in zijn boek ‘De vrije wil bestaat niet; over wie er echt de baas is in het brein’. Het centrale thema is dat mensen denken dat ze allerlei beslissingen bewust en op rationele gronden nemen, maar dat we in feite een serie automatische reflexen afdraaien. Een kikker die een krekel vangt maar daartoe eerst om een in de weg liggende steen heen loopt, lijkt iets intelligents te doen. Het ziet er bijna bewust uit. In werkelijkheid, zo legt Lamme uit, is het gedrag volkomen blind, het gevolg van reflexen die worden opgewekt in de twee belangrijkste gebiedjes van het kikkerbrein: een gebied dat dicteert ‘vang de krekel’ en een gebied dat zegt ‘vermijd het obstakel’. Ons repertoir aan dergelijke ‘stimulus-responskoppelingen’ is veel groter, maar van een bewuste wil is ook bij ons geen sprake. Pas nadat het mensenbrein op eigen houtje heeft besloten hoe het op een bepaalde stimulus of omstandigheid reageert, bedenkt de zogenoemde ‘brein-interpretator’ een logische verklaring voor die handeling of dat gedrag. Lamme noemt ons bewustzijn de kwebbeldoos, een soort über Mart Smeets die overal verstand van heeft en ons de gekste dingen doet geloven. Van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat overtuigt de kwebbeldoos ons ervan dat we de touwtjes van ons leven stevig in handen hebben en dat we over het algemeen denken voor we doen.

      • willem zegt:

        It’s the human brain, Melchior.
        Daar kun je moeilijk vat op krijgen. Het lukt de een beter dan de ander om het roer om te gooien. In feite, hoe idioot dat wellicht klinkt, kun je het iemand lang niet altijd/nauwelijks kwalijk nemen wanneer deze volhardt in die, in onze ogen, ongezonde levens- en dus ook voedingswijze.
        En ik herhaal, want niemand gaat op de hierboven door mij gestelde vraag in, met voorlichting, op iemand inpraten en bewustwordingsfratsen red je het niet het maatschappelijk schip bij te sturen.
        Reguleren. Er zit niets anders op.
        Niet mee eens? Hoe dan?

        • Willem, reguleren gaat ook niet werken, om de simpele reden dat iedereen zijn eigen wijsheid in pacht heeft. De veganisten uit deze post zijn net zo overtuigd van hun creationistische gelijk als wij dat zijn van ons evolutionaire gelijk. Er bestaat geen boven de partijen staande alwetende arbiter.

        • Met andere woorden, regulering zou alleen zin hebben als die wordt opgelegd door een verlicht despoot. Ik zeg: laat dan de natuur en de vrije markt hun werk maar doen. De natuur zorgt voor de catastrofe (mensen eten zich ziek en gehandicapt), waarna de vrije markt uiteindelijk de enige interventie omarmt die zoden aan de dijk zet en het probleem elimineert (paleo).

      • willem zegt:

        Melchior. Jouw 8.42 onderstreep ik, dubbel.. En er zijn meer, steeds meer, neurowetenschappers die denken als Lamme. Een boeiend onderwerp, dat bij velen boosheid opwekt. Eerder had ik het op jouw site het al over de illusie van een volkomen vrije wil.
        Dat brein blijkt zeer ontvankelijk voor bepaalde boodschappen. Dat weten de reclamemensen van de grote voedingsindustrie. Die spelen daar met hun wervende teksten op in: bingo!
        Dan sta je voor de keuze: laten we het bespelen van de markt (de consument, ieder dus) lekker over aan diezelfde markt met hun geraffineerde verleidingstrucs en het inspelen op de natuurlijke zwakheden/gevoeligheden van ons brein, of willen we regels opstellen en richtlijnen voorschrijven.
        Nu reageer jij met de bekende en voor de hand liggende opmerking: wie mag dan de regels opstellen en de arbiter zijn?
        Tja. Hebben we een andere keus dan dat aan ons zelf, de volksvertegenwoordiging, over laten? En welke zou dan die andere keus zijn? Of moeten we niet kiezen, maar alles aan de dynamiek van de markt overlaten, aan de voedingsindustrie en haar marionetten?
        En, ja, ik weet het: die volksvertegenwoordiging is wellicht niet bij machte om te reguleren op een wijze die wij zouden willen. Een lange weg te gaan, zodoende, maar anders???

        (Een verstandige overheid dient, in mijn ogen, uitgaande van het doel: het welzijn van de bevolking gaat boven alles, een onafhankelijke commissie van wijze mensen, wetenschappers uit allerlei disciplines bijvoorbeeld, in het leven te roepen die volstrekt onafhankelijk van de voedings- en gezondheidsindustrie met een afgewogen advies komt over welke voeding gepromoot moet worden door de overheid en haar afgeleiden. Juist, buiten Voedingscentrum en d eRvG om, want daarin functioneren mensen die in ieder geval de schijn van belangenverstengeling met zich meedragen. Het eerste, logische, stapje, maar in het huidige politieke veld zal daar vooralsnog geen draagvlak voor zijn. Totdat men, wij allemaal dus, wakker wordt en nuchter beschouwt hoe de voedingsvlag er in werkelijkheid bij hangt).

        • Willem, zelfs als de Volksvertegenwoordiging volledig van goede wil zou zijn en geen ongezonde banden zou onderhouden met belanghebbende derden, dan nog moet zij zich richten naar high profile deskundigen en wetenschappelijke commissies, die per definitie de verkeerde adviezen geven.

          Met de vrije markt bedoel ik niet in eerste instantie de vraag van het volk en het aanbod van de industrie. Ik denk meer aan model Reno, Nevada.

          Politie, brandweer en paramedici zijn zo ziek dat het onbetaalbaar wordt voor de gemeente.

          Nog striktere implementatie van Paul Rosenmöller-achtige interventies heeft geen effect. Personeel wordt zieker, kosten lopen verder op.

          Burgemeester hoort van Robb Wolf, keert met paleo een waslijst persoonlijke gezondheidsproblemen om en stelt voor al het personeel intensief te screenen en waar nodig paleo voor te schrijven, inclusief intensieve coaching.

          De diëtistes in gemeentedienst die dit moeten uitvoeren, weigeren dienst en gaan door met het verstrekken van onzin-adviezen.

          Personeel wordt zieker, kosten lopen op.

          Saboterende diëtistes worden ontslagen en vervangen door collega’s die wel willen meewerken.

          Steeds meer zieke firefighters worden weer gezond, steeds meer nog niet zieke collega’s gaan preventief paleo.

          Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid dalen dramatisch, project betaalt zichzelf binnen een jaar iets van driedubbel terug.

          Dat is ongeveer wat ik bedoel.

      • willem zegt:

        Melchior. Ik zag je laatste reactie pas nadat ik mijn vorige had verstuurd (zat een kat in mijn groentekas en die moest wel even daaruit verwijderd worden; het typewerk werd daarom even onderbroken).
        Jij hebt, in mijn ogen, nog een te rooskleirig beeld van de vrije markt. Die gaat echt niet ‘paleo’ om gezondheid te bevorderen, die gaat alleen een paleovlaggetje gebruiken wanneer er winst mee te behalen valt. Met alle gevolgen vandien.
        Een verlicht despoot? Soms, ja soms, droom je ervan. Maar het moet dan altijd wel een zijn die handelt volgens mijn idee… Illusie.
        Het is niet de natuur die voor de ellende zorgt (tenzij we de handelswijze van de mens als natuurlijk beschouwen), maar het systeem dat we hebben ontwikkeld, via landbouw, industrie en vrije markt. Dat zorgt ervoor dat we steeds langer chronisch ziek worden en vet als modder…

      • Fien zegt:

        Volgens mij trapt die Victor Lamme regelrecht in de overbekende causatie-valkuil. 🙂 Het hele idee dat we een willoos slachtoffer zijn van een brein dat *buiten ons bewustzijn om* besluiten neemt is pure speculatie en interpretatie. (Daarmee wil ik niet het bestaan van rationalisaties ontkennen.) Prachtig, die hersenscans, maar ze tonen alleen een proces, waarbij verschillende delen van de hersenen oplichten en informatie doorgestuurd of uitgewisseld wordt. Geven de scans ook aan op welke milliseconde precies het besluit valt om bijvoorbeeld een stukje chocola te eten? Nee, want dat kunnen ze niet. Best mogelijk dus dat dit besluit wel degelijk bewust genomen wordt. Natuurlijk gaan er hersenprocessen vooraf aan letterlijk alles wat we bewust ervaren en doen. Het zou pas echt idioot zijn als dat niet zo was.

      • Fien zegt:

        Een voorbeeld van het in mijn ogen eigenaardige denken op het gebied van “is de vrije wil een illusie” en hersenonderzoek. Daniel Wegner: “If conscious will were an illusory add-on to action, we could begin to explain all the odd cases when action and conscious will do not properly coincide. We might understand, for example, Penfield’s classic finding on movements induced through electrical stimulation of the motor cortex [1]. Conscious patients were prompted by stimulation of the exposed brain to produce movements that were not simple reflexes and instead appeared to be complex, multi-staged, and voluntary. Yet, their common report of the experience was that they did not ‘do’ the action, and instead felt that Penfield had ‘pulled it out’ of them. This observation only makes sense if the experience of will is an addition to voluntary action, not a cause of it.”

        Die laatste zin… wat krijgen we nou? Ze deden het toch ook helemaal niet zelf!!

  14. Ferdinand zegt:

    @ Jo tB: Bedankt!

  15. Jan Peter van Doorn zegt:

    In deze vrije markt, Melchior, grijpen de neurowetenschappers, Lamme en Swaab, naar de macht. In hun ogen is iedereen ontoerekeningsvatbaar. Iets dat we voor de rechtspraak nog even goed moeten duiden. Waarom die neurowetenschappers de macht willen hebben is me nog niet helemaal duidelijk. Bij Lamme en Swaab lijkt me het een gevalletje van ego. Waarschijnlijk kwamen ze op basis van hun onderzoek tot de conclusie dat ze zelf ook kwebbeldozen waren, maar vonden ze het lastig om met dat idee te leven.

    Niet dat het niet waar is dat 95% van ons gedrag bestaat uit automatische reflexen, die we normaal gesproken hebben aangeleerd (autorijden). Die automatische reflexen zijn nodig, omdat de beperkte opslagcapaciteit van ons bewustzijn de enorme hoeveelheid informatie en ervaringen niet kan beheersen. Maar er is ook zo iets als het vetorecht. De automatische piloot kan worden uitgeschakeld. Door crisis en catastrofe of een exploderende innerlijke tweestrijd. Dan besluiten mensen om te stoppen met roken of anders te eten. Dan komt een einde aan gewoonte, onwil of onverschilligheid. Hoe weten ze dat dit nieuwe gedrag verstandiger is? Informatie, regelgeving en vrije markt 😉 . En als het goed is, wordt het nieuwe gedrag dan weer gewoonte.

  16. willem zegt:

    Ja, dat model Reno, in Nevada, dat stond in de picture, enige tijd geleden. Ik moet bekennen dat ik geen flauw idee heb hoe het er nu voorstaat? Iemand bekend?
    Plaatselijke initiatieven vallen toe te juichen, moeten als voorbeeld dienen, maar plaatselijk is en blijft plaatselijk: een druppel op een gloeiender wordende plaat.
    Natuurlijk, in dit voorbeeld zit de stimulans van praktisch lagere ziektekosten. Maar de krachten van de belanghebbenden bij het huidige systeem, de voedings- en chemische industrie o.a., zijn ongekend groot en hun invloed reikt tot alle bestuurlijke niveaus, nog los van de macht die zij hebben via de media. Vaak nog, kijk naar Italie, onder beheer van machtige belanghebbenden.

    Jan Peter. Volkomen met jou oneens!
    Je doet genoemde wetenschappers heel denigrerend af als egocentrische mafiafiguren, kwebbeldozen, uit op eigen roem en prestige. Ik zou je aanraden het werk (nog) eens te lezen en dan met een onbevooroordeelde blik. Want uit je voorbeelden blijkt dat je slechts een klok hoorde luiden, zonder in de gaten te hebben waar de klepel hangt. Het is echt anders dan je schrijft!

  17. Het gaat erom dat je gedrag van mensen wilt veranderen. Ik geef zowel aan kinderen als aan volwassenen vormingen. Wat heb ik gemerkt: Beide groepen inspireer en overtuig je het gemakkelijkst met kleutercommunicatie: Staaf je verhaal met sterke beelden, bestraf (of negeer) consequent fout gedrag en beloon goed gedrag. Zoals ik al zei: Dat werkt voor grote en kleine mensen. Laat mij het voorbeeld gebruiken van the rise & fall van een andere gezondheidsondermijner: De sigaret. Rise: Dmv straffe beelden (de stoere cowboy) verkoop je de mensen een cool imago. Paffen maar. Fall: Dmv straffe beelden (uitgerookte griezellongen) + dmv opleggen van boetes en andere regulering worden mensen gedwongen de stinkstok terzijde te leggen. Kom mij niet vertellen dat rokers pas de laatste decennia weten dat het slecht voor hen is, heb je al eens een sigaret tot op het bot opgerookt? I rest my case. Op dezelfde wijze kan je slechte voeding antipromoten en goede voeding aanprijzen.
    Maar wie moet dat doen? Wie neemt de rol van kleuterjuf op zich? De overheid, juist ja. Wat drijft de overheid? De waarheid? Helaas, ik denk het niet. Wat wel: Inkomsten en imago. Opnieuw het verhaal van de sigaret: De inkomstentrein verhinderde lang een duidelijk antisigaretbeleid, maar vanaf het moment dat het imago van de sigaret de dieperik induikt, draait de overheid als een molentje in de wind.
    Je kan dus twee dingen doen: Of je manipuleert het imago van ongezonde voeding, maar dat lijkt mij zeer moeilijk gezien het grote kapitaal dat magnaten als cocacola in reclame pompen of: You watch and learn. Hoe slaagt bv. cocacola erin om een drankje dat eruit ziet én smaakt als een mislukte kernproef aan miljoenen mensen te verkopen? Opnieuw: Imagebuilding. Gezonde voeding moet cool en sexy worden. Laat inspirerende mensen, bekende koppen blakend van gezondheid spek met eieren promoten als ontbijt (om maar iets te zeggen). Spreek kleutertaal. Verlaat de ivoren, intellectuele toren. Spread the word. Amen. 🙂

    • 🙂

      Ik wilde Willem net gaan antwoorden dat goed voorbeeld goed doet volgen. Als de dikbuikige, met beginnende kwaaltjes kampende, zich vaak moe en lusteloos voelende verkeersvlieger van 45 zijn vismaat van 50 binnen een jaar tijd ziet veranderen in een kerel met het fysiek en de energie van een vent 28, dan volgt er turend naar de dobber een goed gesprek en zal er waarschijnlijk iets gebeuren. Vermenigvuldig deze situatie een paar duizend keer en we krijgen een werkelijkheid die in het oog gaat lopen.

      Scare tactics blijken overigens nooit te werken, Evy. Rokers sparen bijvoorbeeld de sigarettenverpakkingen met de dodelijke aandoeningen. Dan hebben ze het mooie zwarte rokersbeen nog niet, of de asfaltlong, en dan vragen ze bij de kiosk speciaal om zo’n pakje ;-).

    • willem zegt:

      Dan gaan we inderdaad op sekteleden lijken, Evy…
      Goed voorbeeld doet goed volgen? Was het maar waar. Slechte voorbeelden spreken (het kind) vaak meer aan: lekker stoer, vet cool, wow.
      Onze hersens pikken het allemaal op, maar het is dat brein zelf dat uiteindelijk bepaalt wat je ermee doet.
      Evy. Heb 30 jaar in het onderwijs gezeten. Op verschillende niveaus. Weet genoeg af van de ontwikkeling van het kind om er een beetje over mee te kunnen praten, relatief dan, zoals ieder van ons. Indrukken die het kind opdoet (zoals je aangeeft), kunnen beklijven. Dat is echter geen garantie dat het ook wezenlijk onderdeel wordt van het handelen van de volwassenen, later. Dat wordt in je hoofd bepaald, en niet op basis van de communicatiewijze van de juf, lang geleden. Die werkt alleen als het brein dat oppikt en effectueert.
      Leuke discussie, overigens, maar oneindig ingewikkeld. Lijkt ‘paleo’ wel…

  18. Jan Peter van Doorn zegt:

    Victor A.F. Lamme is hoogleraar cognitieve neurowetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is tevens eigenaar van neuromarketingbedrijf Neurensics en columnist van nrc.next.

    http://www.academischeboekengids.nl/do.php?a=show_visitor_artikel&id=1244

    • willem zegt:

      Ha, Jan Peter, nu begrijp ik waar je je ‘kwebbeldoos’ vandaan hebt: van Herman Philipse!
      Nou niet direct mijn lichtend voorbeeld, deze man!
      Leuk, die door jouw gegeven reacties op, in dit geval, Lamme. Kijk wie het schrijft, ook vanuit hun achtergrond. En inderdaad, ik haalde het hier ergens al eerder aan, je komt in conflicht met het strafrecht. Dat is echter geen alibi om een wetenschappelijke visie buiten het maatschappelijk debat te houden!

  19. Jan Peter van Doorn zegt:

    Het is Lamme die ons bewustzijn een kwebbeldoos noemt. Niet Philipse.

    Een ander niet onaardig artikel over dit onderwerp:
    http://cultuurkritiek.nl/2011/04/07/lamme-en-de-blinden/

    • willem zegt:

      Ik mag toch aannemen dat Philipse zelf de kop boven zijn bijdrage plaatste, Jan Peter?
      Zo zien we maar weer. Dit onderwerp kan heftige discussies teweegbrengen.
      Logisch. Ook ik wil niet zo maar toegeven dat ik zelf niet de macht heb over mijn doen en laten. Ik bepaal het zelf wel even. Des te meer gaat het wringen, wanneer je, zoals ik, opgegroeid bent in een milieu van vrijdenkers en anarchisten (in de oorspronkelijke betekenis van het woord, denk er om!) die zelfbeschikking hoog in het vaandel hebben staan..
      En toch kun je de nieuwe inzichten op neurologisch gebied niet afdoen met denigrerende termen. Want dan doen we hetzelfde als degenen die paleo afdoen als…

  20. Marijke zegt:

    Wetenschappelijke methoden zijn geschikt om min of meer objectieve metingen te doen en daar dingen uit af te leiden. fMRI’s en zo. Maar weet de wetenschap daarom alles? Kan de wetenschap alles meten en verklaren?

    Mijns inziens weet de wetenschap alleen wat haar instrumenten meten. Wat daarbuiten ligt, blijft duister. Zoals mijn ik.

  21. Jan Peter van Doorn zegt:

    Alle redenen die we voor ons handelen geven zijn rationalisaties, achteraf geproduceerd door een mechanisme in de linkerhersenhelft dat Lamme ‘de kwebbeldoos’ noemt.

    • De vrije wil bestaat. Het is maar hoe je het bekijkt. Ik ga hierover niet in gesprek. Ik zou kunnen verwijzen naar, maar dan verzeil je in een eindeloos het bestaat niet en het bestaat wel. Wat ik mij zo voorstel bij de ” vrije wil ” is als volgt. Je loopt op een pad, zeg het levenspad, en je komt op een tweesplitsing. Nu heb je de keus, links of rechts. Die keus is aan jou. Je moet en zal kiezen, hoe onvrij dat ook maar is. Het moeten kiezen is niet vrij, de keuze daarintegen ligt aan jou. Links lonken begeerten, zover je kan zien zonder enig opstakel. Rechts zie je heuvels met daar achter bergen, onoverkomelijk. Je kiest links. Een ander kiest rechts, benieuwd naar hetgeen daar achter ligt. Het opmerkelijke van dit pad is dat er geen weg terug is. Maak je eenmaal de keuze welke kant je opgaat, dan is er geen andere keuze meer mogelijk. Na een wijle kom je weer een splitsing tegen. En weer sta je voor de keuze. Nu anders, nu rechts een breed pad en links een smal pad. Je mag kiezen.
      Die “vrije wil ” wordt vaak bezien als onbeteugeld. Dat is ze niet.

      • Kees zegt:

        Dat ben ik ten dele met je eens, Folkert. Sterker, ik hanteer al jaren de tweewegsplisingstheorie, bij voorkeur in combinatie met vooruit- in plaats van terugdenken, hoewel leren van gemaakte fouten in het verleden geen kwaad kan. Maar toch, beïnvloeding van onze keuzes is een miljardenbusiness, die niet zou bestaan als het niet werkte. Breedgrijnzende marketeers bij de farma-industrie horen graag artsen, bij voorkeur hoogleraren in dat vak, bij hoog en bij laag beweren dat ze niet beïnvloedbaar zijn, laat staan dat ze het laten gebeuren. ’t Is goed met ze. Hoezo vrije wil? Ik loop inmiddels te lang mee om beïnvloedbaarheid iets heel anders te vinden dan vrije wil. Exact dezelfde discrepantie zie je bij de voedingsindustrie.

  22. willem zegt:

    Mooi verhaal, Folkert. De kern lijkt me: ‘Het moeten kiezen is niet vrij, de keuze daarentegen ligt aan jou.’ Die keuze heb je, inderdaad. En wat je kiest, wordt (dat ben je toch met me eens?) door het brein bepaald. De inrichting van dat brein (niet zelf bepaald) bepaalt de keuze. Daarmee is je ‘vrije wil’ afhankelijk van hoe het daarboven allemaal in elkaar steekt, gevormd is, etc.
    Ach, ik lul ook maar een eind weg, hoewel ik de logica probeer te volgen. Al eeuwen- en eeuwenlang houdt die vraag, ‘bestaat de vrije wil’, de mensheid, en vooral de kerken, bezig. Zal nog heel lang duren, die discussie..
    Voor de liefhebber.
    Tometen (ik wacht overigens met een zeker ongeduld op een serieuze discussie rond de plaats van nachtschadeachtigen als tomaten en aardappelen binnen/buiten ‘paleo’).
    Gisteren, weken later dan normaal, een 18-tal in de kas opgekweekte tomatenplantjes in grote potten gezet. Had er al, een ander soort, in de kas geplant. Wat nog over is aan sterke plantjes wordt eind van de week buiten, op de tuin, uitgeplant (ook weken later dan normaal).
    De samenstelling van de grond in de potten bestaat voornamelijk uit zelfgemaakte compost, aangevuld met wat goede potgrond (redelijk zuur) en een handjevol koeienmest.
    De komkommers, in de kas, hebben de groei te pakken. Ik heb enkele witte soorten, maar ook ieder jaar koop ik een paar geente. Die bevallen vaak heel goed.
    Deze week lijkt het zomerachtig te worden. Alles wat nog in of buiten de kas aan plantmateriaal staat, kan de tuin in. Probeer ook eens Nieuw-Zeelandse spinazie, om maar raak te plukken. Bevalt mij altijd prima.
    Straks, in ieder geval binnenkort, worden nateelten gezaaid, als paksoi, rammenas, boerenkool, andere bladkoolsoorten, etc. Daarna zijn de veldsla, winterpostelein, winterbloemkool, winterbroccoli en winterspitskool weer aan de beurt. De tijd gaat veel te snel..
    De fruitbomen, vooral appel en peer, lijken het goed te doen. De vijg is ook deze winter niet goed doorgekomen, de kers wel. De pruim zal veel minder dan andere jaren leveren, heb ik gezien. Beurtjaar? Weet niet.
    Bessen en bramen op orde, alleen de taybes heeft een danige knauw gehad, afgelopen winter. Een heerlijke vrucht, overigens.
    Zouden die fruitbomen, maar dat natuurlijk terzijde, ook een vrije wil hebben?

  23. Tim zegt:

    Zwakke post en niet gehinderd door enige kennis van zaken.

    Er is overweldigend wetenschappelijk EN empirisch bewijs dat dierlijke producten volstrekt onnodig zijn voor een goede gezondheid. Er zijn vegan atleten op alle gebieden, van Ironman triatleten (zoals Brendan Brazier) tot bodybuilders & krachtsporters (waarom de sterkste man van Duitsland: http://www.patrikbaboumian.de/)

    Ben benieuwd wat “Melchior Meijer” daar tegenover stelt met zijn ‘paleodieet’. Er zijn genoeg voorbeelden van omnivoren en ‘paleo people’ die kampen met voortslepende gezondheidsproblemen. En zo zullen er ook een aantal ongezonde vegans zijn. Het is volslagen selectief om dit dan alleen bij veganisme aan het dieet te wijten.

    Los daarvan, veganisme is geen dieet maar een ethische overtuiging. Het is de morele nullijn (het minste wat je kunt doen) als je pretendeert de belangen van dieren serieus te nemen.

    • Alex zegt:

      “De klachten en de krachteloosheid van deze meisjes hoeven natuurlijk niet voort te vloeien uit hun soortvreemde voedingspatroon.”

      Dit post gaat vooral over de gevaren van B12 tekort en is niet bedoeld om vegans af te kraken, of iemand dit nu doet uit overtuiging of voor z’n gezondheid. Als je nu als voorbeeld Attila Hildmann had genoemd die tot Vegan For Fit Challenges oproept en zelf in 90 dagen voor een 70.3 Ironman getraind heeft:

      “Es ging mir nie darum, ein besserer Mensch zu sein als andere, nur weil ich mich anders ernähre. Ganz ohne weltverbessernde Ideologien und Ansprüche fällt es auch viel leichter, das Projekt, vegan und gesünder zu essen, zu beginnen.“

      “Diese ganze Veganerszene ist durchsetzt von Missionaren. Schon mal was von Leben und Leben lassen gehört? Ihr müsst nicht ständig versuchen, Leute zu missionieren. Lebt einfach euer Ding und hört damit auf, ständig Leute zu kritisieren, die Fleisch essen wollen. Ich esse seit 10 Jahren vegan, mir gehts wunderbar. Aber bei euren Kommentaren krieg ich ernsthaft Lust auf Schnitzel, Käse und Steak! Vegan-Nazis sind out!“

      Jouw stelling dat er genoeg bewijs is voor het onnodig zijn van dierlijke produkten valt makkelijk onderuit te halen met overweldigend bewijs voor het tegendeel, aangezien beide opties een goed en gezond eetpatroon kunnen vormen MITS men zich vantevoren goed informeert en voornamelijk JERF toepast: Just Eat Real Food oftewel de grondsteen van paleo. Desondanks is het nodig bij veganisme B12 bij te slikken aangezien dit niet in plantaardige voeding voorkomt en een onmisbare grondstof is voor gezondheid.
      Google anders maar eens op Denise Minger.

      Het is niet nodig aanhalingstekens te gebruiken om iemand/iets aan te duiden die tenminste het lef heeft om zich met naam en toenaam bekend te maken (in tegenstelling tot jij en ik bijvoorbeeld :-D).
      Verder is paleo geen dieet, maar een op wetenschappelijke bewijzen gestoeld voedingspatroon, in tegenstelling tot bijvoorbeeld veganisme dat vooral gebaseerd is op ethische overwegingen.

      Het staat iedereen vrij om te eten wat hij/zij wil, of dat nu paleo, vegan of vegetarisch is.

    • Alex zegt:

      Zolang er nog informatie bronnen als deze rondzingen op het internet is het risico van B12 tekorten uitermate reëel. http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/108880-plantaardige-bronnen-van-b12.html

    • Alex zegt:

      Gelukkig is dit er ook: http://www.vitamineb12.nl/ Vitamine B12 en veganisme: een literatuurstudie van Michèl Post

    • Welkom Tim en dank voor het compliment!

      Wat “ik” 😉 daar tegenover stel? O jee.

      Dit bijvoorbeeld?

      Of dit:

      Of Denise:

      Lierre Keith gaan jullie vrees ik niet lezen, maar voor de zekerheid nog maar eens de link naar haar site.

      In dit interview legt ze helder uit waarom veganisme niet alleen voor degenen die het toepassen, maar vooral ook voor moeder aarde een heilloze weg is:

      Allan Savoury over de noodzaak van complete ecosystemen voor een gezonde aarde, inclusief – shock horror – vleesetende mensen:

      Grappig dat je Brendan Brazier noemt. Ik heb hem geïnterviewd. Aardige gast, zoals ongetwijfeld de meeste veganisten. Maar hij moet van alles bij slikken om gezond en functioneel te blijven en te kunnen presteren. Hij voert zelfs een hele lijn veganistische poeders voor sporters. En hij is nog jong. Wat heeft zijn onnatuurlijke leefstijl op de langere termijn voor hem in petto? Voer Google de zoekterm “recovering vegan” en je wordt overladen met gruwelverhalen van mensen die tien, twintig jaar in rotsvast vertrouwen vegaan leefden, maar uiteindelijk moesten constateren dat het leven uit hen wegvloeide. Dacht je dat zij niet op het idee kwamen om B12 en zelfs taurine te slikken?

      Overigens wilde ik in deze post vooral ook benadrukken dat volgers van het Standard Dutch Crap Diet als ze pech hebben niet eens zo veel beter af zijn, omdat veel waarnemingen suggereren dat graanconsumptie interfereert met B12-opname dan wel –metabolisme.

      En een laatste noot: als een veganist de granen en bonen schrapt en met enige regelmaat een paar sardientjes verschalkt, is hij (hardcore) paleo :-)!

      • L. zegt:

        Over en weer gooien met bronnen van internet kan iedereen. Voor elke mening is immers wel een bron te vinden (vooral als er veel geld mee verdient wordt). Daarom hou ik het liever bij mezelf. Lees mijn reactie van juli 5, 2013 om 11:32 AM maar eens.

  24. Beste Melchior,

    Interessant om mijn naam meerdere keren terug te zien in je blogpost en fijn om te lezen dat de VeganChallenge indirect ook de meest verstokte paleo-aanhangers bereikt. Al is het dan tijdens een treinrit.

    Een B12-tekort is -net als andere vitaminetekorten – inderdaad een niet te onderschatten probleem. Dit hangt echter niet samen met vegetarisch of veganistisch eten, maar met het goed samenstellen van je voeding. Ook als vleeseter kan je een vitaminetekort oplopen als je niet gevarieerd genoeg eet. Precies om te voorkomen dat VeganChallenge deelnemers een tekort oplopen, worden ze begeleid door een team van diëtisten en stellen we dagmenu’s samen die makkelijk, maar ook voedzaam zijn. Ook geven we aan dat het nodig is een plantaardige levensstijl te suppleren met B12. Ook is het zowel voor vegans, vegetariers als vleeseters een aanrader om in ieder geval in de winter een vitamine D-supplement te nemen. Zelf ben ik geen diëtist. Ik kan alleen uit eigen ervaring zeggen dat ik na 5 jaar als vegan geen enkel vitaminetekort heb opgelopen, de dokter mijn gezondheid de hemel in prijst en ik nu al 7 maanden zwanger ben van een gezonde dochter die zelfs voorloopt in haar groei.

    Vriendelijke groet,
    Veerle Vrindts

    • Hoi Veerle,

      Ja, die studentes waren vol lof over je en verspreidden de boodschap met verve, in de stilte-coupé. Thuis ging ik meteen zoeken en had vervolgens weer wat geleerd.

      Geweldig dat je zo gezond bent volgens de dokter en dat je zwangerschap voorspoedig verloopt. Zoals je hebt gelezen plaats ik grote vraagtekens bij de veiligheid van een veganistische voeding op de langere termijn. Er zullen ongetwijfeld veganisten zijn die min of meer gezond 93 worden, net zoals er kettingrokers zijn die zonder consequenties decennia lang kunnen vloeken tegen hun genoom. Het evolutionaire template voorspelt echter moeilijkheden op de langere termijn, vooral omdat een vegane voeding doorgaans zo zwaar leunt op granen. Een hoge consumptie van ‘compacte acellulaire’ koolhydraten (Spreadbury) in combinatie met voortdurende bombardementen met bioactief oorlogstuig moet haast wel leiden tot metabole dysregulatie en auto-immuniteit. Vegetarisch India – van oudsher een hot spot van (premature) diabetes en hart- en vaatziekten – dringt zich op.

      Wat betreft eventuele tekorten aan de vitamines B12, K2 en retinol (conversie van betacaroteen naar retinol is zo goed als verwaarloosbaar) en de langketenige omega-3 vetzuren EPA en DHA, dat risico geldt inderdaad ook voor mensen op het SDCD. Mijn zorg is alleen dat ze bij veganisten sneller ontstaan. Zoals uit de documentaire boven deze post blijkt, is suppletie met ‘normale’ doses B12 niet voldoende als er sprake is van opnameproblemen of stoornissen in de complexe matabolisatie. Tarwe-geïnduceerde auto-immuniteit is zeer waarschijnlijk prevalenter dan we denken en de huidige kennis suggereert dat deze conditie suprafysiologische en bovendien sublinguaal of intramusculair toe te dienen B12-suppletie vereist.

      Het zou denk ik geen kwaad kunnen wanneer mensen die jouw Vegan Challenge aangaan (en wanneer ze minderjarig zijn hun ouders) dit in overweging nemen.

      Dank voor je reactie!

  25. Tim zegt:

    Melchior, niet te geloven dat je Lierre Keith als bron hebt! Man, man…

    Hier een leuke video die aangeeft hoe serieus je deze mevrouw moet nemen:

    Je andere links zijn voor zover ik het kan zien weinig meer dan persoonlijke anekdotes van mensen die op geen enkele wijze bewijzen dat er iets mis is met een veganistisch eten an sich.
    Een Livejournal meisje dat haar cravings voor dierenlijken niet onder controle heeft is nu niet bepaald wetenschappelijk bewijs van het één of het ander. 😉

    Wat betreft Brendan Brazier: wat doen de supplementen ertoe? Het is niet alsof het daardoor niet meer vegan is… en het is zeker niet alsof non-vegan atleten geen supplementen nemen. Overigens zijn er zogezegd nog veel meer vegan athletes, zoals Michael Arnstein die geen supplementen gebruiken (behalve salt caps meen ik). Waar zijn de paleo atleten (op competitief niveau) die helemaal geen supplementen nemen?

    Onnatuurlijk is een extreem holle term. Wat bedoel je er eigenlijk exact mee en waarom zou dat relevant moeten zijn, of iets natuurlijk is, laat staan dat het belangrijker is dan moraal (het voorkomen van dierenleed, etc.)?

    Ik vind trouwens dat je wel veel denkt te weten over de lange termijn effecten van veganisme maar dat je zogenaamde ‘bewijs’ hiervoor alleen anecdotal is en alles behalve statistisch.

    • O nee Tim, Harley Johnstone, aka Durianrider. Hilarisch dat je hem inzet als troef tegen Lierre Keith. Heb je haar boek gelezen? Overigens eet Johnstone volgens mij vrijwel alleen bananen, dus in tegenstelling tot de meeste veganisten ontwijkt hij veel potentiële Neolithic Agents of Disease.

      Ik citeer n=1 evidentie omdat degelijke studies naar de lange termijn effecten van een veganistische voeding niet bestaan. Er bestaan simpelweg te weinig mensen die lang veganistisch leven om ze te kunnen bestuderen.

      Er is wel veel literatuur waaruit blijkt dat veganisten verhoogde homocysteïnespiegels hebben, vaak jodiumdeficiënt zijn (hun kids lopen risico op cretinisme), dat vegetarische moeders ondanks suppletie B-12 deficiënte melk geven… Als je het echt wilt, zal ik wat refs overtikken.

      Je hebt gelijk dat ‘natuurlijk’ een ongelukkige term is. Alle gluten- en WGA-bommen in de natuurwinkel zijn ook reuze ‘natuurlijk’. Ik bedoel evolutionair correct.

      • Diëtiste Julianne Taylor maakte ooit een eerlijke analyse van Durianriders voeding. Erg interessant.

        Een stukje:

        So why does Harley eat a raw vegan mainly fruit diet? Here is what he says in a profile on Food’n’Sport blog:

        Harley Johnstone spent his first 24 years battling up-and-down energy levels and a host of maladies including chronic fatigue, asthma, Crohn’s disease, hypoglycemia, mild arthritis, sleep disorders, depression, drug addiction, alcohol abuse, anorexia, acne, and more.

        A raw vegan diet made him well.

        Do these symptoms ring a bell? How about gluten sensitivity? Auto-immune disease? I see people with the same host of symptoms responding to a grain / legume and dairy free diet. It is not surprising a raw vegan diet cleared these problems up – it is essentially a raw paleo diet minus the animal products. i.e. you cannot eat grains or legumes, as they can’t be eaten raw and of course it is dairy free.

        (One can only imagine where he might be now if he had trialed a paleo diet which most likely have cured his ills.)

  26. Mooie serie van Jamie Scott over Tofi’s, sarcopenia en andere gezellige hedendaagse fenomenen.

    “I see weak people”

    Deel 1

    Deel 2

    Deel 3

    • You can ride for 3 hours? Who cares. You can do your first ever static 45cm box jump? I’m impressed!!

      Die drie uur haal ik wel. Een paar, twee dus, sprongen van dertig centimeter haal ik ook nog wel. En daarna tien van twintig centimeter.
      Ik ben aardig onder de indruk van mezelf. Dat voor een gozer van zevenentwintig.

  27. Jo tB zegt:

    Hoe praten vegans dit goed? Het vierde geval in recente jaren?

    of deze:
    http://letthemeatmeat.com/post/4306466768/why-vegans-cant-disown-the-latest-vegan-baby-death

    • Jon zegt:

      Ik snap niet welke idioot zijn kind van 6 weken alleen maar sojamelk en appelsap geeft. Dat slaat uberhaubt nergens op. Wees zo voorzichtig en bedachtzaam dat je zelf een 100% voeding tot je neemt, geen B12, D3 etc. te kort hebt en geef je kind gewoon borstvoeding.

      Overigens vind ik het raar dat je om “goedpraten” vraagt, laat staan aan een hele minderheid. Leg de vraag liever bij de ouders neer. Zij zijn de mafketels die geen idee hebben hoe ze een kind moeten voeden, dat heeft niets met veganisme te maken.

  28. Aldert zegt:

    Het is vast gedegen onderzoek. (met de nadruk op deeg 😉 )

    http://www.nu.nl/wetenschap/3491398/menselijk-dieet-bestaat-mogelijk-al-miljoenen-jaren-granen.html

    De onderzoekers keken naar in totaal 175 tanden en kiezen van 11 verschillende hominidae. De fossielen zijn tussen de 4,4 en 1,3 miljoen jaar oud en komen uit zuidelijk, oostelijk en centraal Afrika.
    Daarbij werd specifiek gekeken naar twee soorten koolstof: C3 en C4. Planten gebruiken verschillende manieren om koolstofdioxide en water met behulp van lichtenergie om te zetten in suikers en zuurstof. Planten die C3-fotosynthese gebruiken zijn bomen, heesters en kruiden. Daarentegen gebruiken grassen en zegge-soorten C4-fotosynthese. Aangezien je uiteindelijk ‘bent wat je eet’, is dat ook te zien in de tanden.
    Mensen verschillen van de rest omdat we grote hersenen hebben en rechtop lopen. Mogelijk is de verandering van bladeren naar granen wel een significante derde factor bij de evolutie naar ‘de’ mens.
    “Isotopen”, besluit Sponheimer, “zijn een geweldig hulpmiddel voor het bijhouden van de oorsprong van koolstof, maar ze vertellen niet het hele verhaal. We zouden toch graag weten welke voedingsmiddelen werden gegeten door de verschillende hominidae, met inbegrip van hun voedingseigenschappen en hoe deze voedingsmiddelen doorwerkten in de lichaamsbouw van de hominidae.”

    Krijg je die isotopen ook binnen als je als vleeseter een C4 planteneter eet?

    • Zo, wat een valse berichtgeving. Hier het enige juiste perspectief:

      The isotope method cannot distinguish what parts of grasses and sedges human ancestors ate — leaves, stems, seeds and-or underground storage organs such as roots or rhizomes. The method also can’t determine when human ancestors began getting much of their grass by eating grass-eating insects or meat from grazing animals.

      Let op, naarmate het net zich sluit om granen in het algemeen en tarwe in het bijzonder als de basis onder de degeneratieve ziekten, zullen dit soort wanhopige aanvallen talrijker worden.

      Erg grappig van die met kwalen kwartettende roker bij jou, Aldert ;-).

      • Aldert zegt:

        Het vet gedrukte is dus het antwoord op mijn vraag. Mooi.
        De kwartettende roker is na zes weken opvang op de boerderij al terug van 4 pakjes per week naar 1,5 pakje. Zo is een neolithisch biologisch melkveebedrijf toch nog ergens goed voor 😉 .

        • Het is onder paleoantropologen (zelfs onder degenen die zich afzetten tegen paleo) een uitgemaakte zaak dat alleen een extreem noötrope voeding de vorming van ons complexe brein toeliet. Vlees en organen zijn niet eens genoeg, vandaar mijn hang naar de shore based theorie. Er zijn zo veel argumenten tegen deze wanhopige interpretatie van oude data dat ik niet weet waar te beginnen.

      • Aldert zegt:

        Ik wacht op het boek van Remco kuipers, om terug te komen op je shore based theorie.
        En die van jou natuurlijk!

  29. @Melchior Zijn boek staat gepland voor september 2013. Nog even geduld :-).

  30. Eliza zegt:

    Dank dank dank dat je b12 onder de aandacht brengt! Ik ervaar nog dagelijks de consequenties van een jarenlang onbehandeld tekort. Ik heb zo ongeveer alle symptomen van het lijstje gehad, incl de orthostatische bloeddrukval, wat volgens mijn huisarts heel normaal was bij jonge vrouwen van mijn postuur. Ik heb daar eerder over geschreven en merk dat ik naast de injecties ook baat heb bij paleo, ik hoef ook minder vaak b12 te spuiten. Een oorzaak van mijn tekort is nooit gevonden, maar zou het dan de voeding zijn geweest? Vlees heb ik altijd wel gebruikt, maar daarnaast dus wel granen, zuivel enz.

    • Hoi Eliza,

      Dank!

      Interessant dat je op paleo minder (frequent?) B12 hoeft te spuiten. Met coeliakie en diverse (meestal niet gediagnosticeerde) gradaties daarvan als model, is mijn hypothese dat B12-tekort bij een normale inname het gevolg is van een door tarwe geïnduceerd auto-immuun proces. Er zijn iets van 13 intrinsieke factoren betrokken bij de opname van B12 (dus niet 1, zoals nog breed wordt verondersteld) en als er door het auto-immune proces 1 ontbreekt gaat het mis. Als dit klopt en de als de schade net als in het geval van coeliakie omkeerbaar is, zou eliminatie tot verbeterde opname (en mogelijk metabolisatie) moeten leiden. Hoe lang ben je al paleo?

  31. Eliza zegt:

    Sinds januari, met periodes van wel tarwe (mijn vlees is zwak), wat dan direct wordt afgestraft met acne en zware vermoeidheid. Wellicht niet relevant, maar ik ben in het bezit van een gen marker voor coeliakie (hla-dq8), maar geen antistoffen in het bloed en ook bij gastroscopie niks gevonden. Ipv van eens in de twee weken red ik het nu met 1 keer spuiten in de maand.

    • Ik wil nog eens benadrukken dat coeliakie en de genetische predisposities ervoor geen ziekten zijn, maar simpelweg normale eigenschappen die een mens extra kwetsbaar maken in een neolithisch milieu. Zojuist geluisterd naar een interview door Carl Lanore met ‘onze eigen’ Karin de Punder. Zij herinnert er nog even aan dat de gliadine-fractie van gluten bij 80 procent van de mensen een pathologische doorlaatbaarheid van de darm genereert. Het immuunsysteem ligt op de loer en zal reageren. Welk weefsel de dupe wordt? Het kraakbeen in de gewrichten? De betacellen in de pancreas? Het brein? De slagaderwand? De hartspiercellen?

      Eat grains and pick your disease.

      Heel fascinerend dat je minder hoeft te spuiten. Ben benieuwd of die trend doorzet. Per slot van rekening ben je pas vrij kort tarwevrij en dan nog niet eens strikt ;-). Succes!

  32. Ferdinand zegt:

    Mooi verhaal!
    “lack of funding” is de reden dat er niet meer onderzoek is naar de meerwaarde van Paleo…

    surprise surprise….zucht…..

    • Eén van mijn opdrachtgevers meldt me zojuist nogmaals dat enkele andere journalisten door het Voedingscentrum zijn benaderd met het dringende verzoek om te schrijven over ‘de gevaren van het geen tarwe eten’ :-). Dit met het oog op de aanstaande release van het gevreesde boek ‘Broodbuik’ van William Davis in juli.

      • Alex zegt:

        …wheat, the food that have kept people happy and docile for thousands of years…

        De gevaren van het geen tarwe eten zijn toch overduidelijk of niet soms?
        Alleen zul je die niet in de betreffende artikelen vinden. 🙂

        • Neerlands koekenbakkersgilde knijpt hem ook ;-).

          Ik denk niet dat ze zo bang hoeven te zijn. Zelfs in Zweden, waar LCHF als bekend vrij groot is, sloeg de vertaling niet aan en eten de meeste mensen nog net zo veel brood en andere deegwaren als altijd. Een leven zonder graan is simpelweg ondenkbaar voor 99 procent van de Nederlanders. Geen welvaartsziekte die daar verandering in brengt. Op de Alpe d’HuZes ging het de hele dag door over broodjes dit en dat, croissantjes en Snelle Jelles (ik zat die dag in de auto en luisterde naar Radio 2). Als je daar zou zeggen dat mensen zich de kanker eten en dat ons bakkersgilde daar een flink aandeel in heeft, dan zou je worden doodgeslagen.

          Maar we zullen het zien!

  33. Ferdinand zegt:

    Leuke missie voor jou misschien Melchior; schijf jij een stuk wat ze willen lezen, over de gevaren van geen tarwe eten, maar als je de tekst van achteren naar voren leest dan zie je de paleo boodschap cq waarheid 🙂

  34. Ferdinand zegt:

    🙂
    Gaan ze jouw artikelen straks ook nog ritueel verbranden.
    Weer eens wat anders dan alleen maar afbranden.

  35. riesjart zegt:

    Chris Masterjohn over zijn ervaringen met vegetarisme en zijn terugkeer naar een vleesetend bestaan; vernieuwde uitgave van het oorsponkelijke artikel uit 2005: http://www.cholesterol-and-health.com/Vegetarianism.html

  36. Alex zegt:

    [audio src="http://www.superhumanradio.com/components/com_podcast/media/mp3s/SHR_Show_1211.mp3" /]

    Carl Lanore interviewt Robb Wolf.

    • Ahhhh, thanks, Alex!!! Was nog niet langs geweest ;-). Wat een lekkere stok achter de deur om nu ff hard te werken en dan straks een lekker lange wandeling te mogen maken. De procrastinatie viert hoogtij momenteel.

  37. Henriette Das zegt:

    Ik kom net van mijn ouderlijk huis, samen met mijn broers en zus met aanhang het huis leeggehaald.. Einde van een tijdperk. Mijn broer heeft Parkinson. Mijn moeder had al jong vitB12 injecties. Op later leeftijd kreeg ze die niet meer, ze stierf met Alzheimer. Mijn broer gebruikt veel medicatie, waar hij dan weer een maagbeschermer voor nodig heeft. Ik had hem geadviseerd om sublinguaal B12 te slikken. Hij vertelde me vanmiddag dat Hij het onderwerp ter sprake had gebracht bij de neurologe, die zei DAAR NOG NOOIT VAN GEHOORD TE HEBBEN! Hij werd min of meer afgedaan als weer zo iemand die ook wat op internet had opgezocht en werd niet serieus genomen. Ze heeft wel op zijn aandringen zijn bloed laten prikken, waar waarschijnlijk weinig uitkomt omdat hij nu sinds een paar weken B12 gebruikt… Ik vind het te gek voor woorden! T staat notabene in de bijsluiter, maar die artsen denken er practisch nooit aan. Grrrr

  38. L. zegt:

    Ik vind het maar een eenzijdig verhaal en vooral een promotiepraatje voor paleo. Gebaseerd op een treingesprek tussen 2 mensen en veel vooroordelen over veganisme. Twee mensen die wellicht niet goed wisten wat ze deden is niet representatief voor alle veganisten. Scheer niet direct iedereen over een kam. Ik eet al 2,5 jaar plantaardig, zie er niet uit zoals de vele obesitas-jongeren van tegenwoordig en sport 3 keer in de week. Mensen vragen regelmatig of ik op vakantie ben geweest omdat ik zo’n lekker kleurtje heb en vinden het een feest om te blijven eten.

    Maar misschien moeten we beginnen bij het begin beginnen. B12 wordt gemaakt door micro-organismen en komt ook voor in elk dierlijk lichaam, dus ook in dat van mensen. Echter kan je dit niet opnemen uit je eigen lichaam, tenzij je iets van jezelf consumeert zoals poep. En dat willen we natuurlijk niet. Poep wordt wel gebruikt om gewassen te bemesten. Door toenemende hygiëne vind je op bemeste groenten en fruit van tegenwoordig geen B12 meer. Gelukkig zijn er een hoop alternatieven ontstaan sinds B12 in het lab gemaakt kan worden.Veel plantaardige producten zoals vleesvervangers en sojamelk wordt verrijkt met B12. Daarnaast zijn er prima supplementen op de markt die ervoor zorgen dat je geen B12 tekort komt. Mijn B12 was weer perfect dit jaar.

    En nu naar de essentie van veganisme. Hoewel iedereen zijn eigen redenen heeft, is er vaak een belangrijke reden die eruit springt: het voorkomen van gebruik van dieren. Veganisme maakt het gebruik van dieren overbodig. Geen milieuproblemen, geen honger, geen leed, wél B12. Want in de wereld van vandaag zijn dierlijke producten niet meer vereist om gezond te kunnen leven. De essentie van veganisme is dan ook niet: ‘Wat is een zo natuurlijk mogelijk dieet?’, maar: ‘Hoe kan ik (gezond) leven zonder daarvoor dieren te gebruiken’? Sowieso zet ik mijn vraagtekens bij ‘natuurlijk’, rammend op dit toetsenbord met auto’s en vliegtuigen op de achtergrond.

    Paleo vind ik een interessant dieet en ik begrijp waarom mensen dit zouden willen volgen. Maar voor mij ligt de grens ergens anders. Mijn (keuze)vrijheid eindigt waar de vrijheid van iemand anders begint. Of dat nu een mens of een dier is. Het verbaast mij dat iemand die zo bewust met voeding bezig is, de behoefte voelt om iemand anders dieet zo af te kraken. Mensen kunnen prima leven op een plantaardig dieet. Ik geloof dat er een stuk meer gezondheidsproblemen voorkomen bij mensen met een Westers dieet. Maar mijn doel is niet afkraken. Ik hoop alleen dat je niet meer zomaar roept dat dierlijke producten nodig zijn zonder een gefundeerd verhaal.

    • Otto zegt:

      Het zou me niet verbazen als veganisme voor sommige mensen beter is dan een Westers dieet. M’n vriendin is vegan, die ziet er fit uit, sport veel, is sterker dan ik. Ikzelf heb vegan geprobeerd te gaan een aantal maanden, werd moe, lusteloos, cravings naar eieren en vis, conditie achteruit, vaak griep & verkoudheid, fysieke ongemakken begonnen de kop op te etc. Wat haar lukt, lukt mij niet. Als ik zo naar vegan-feestjes ga, dan zie ik veel erbarmelijke uitziende vegans, het aantal vegans die gezond aandoen zijn op een hand te tellen. Voor die mensen is het misschien een prima optie, voor de rest heb ik zo m’n twijfels.

      Het ligt er ook aan wat je dan eet. Veel vegans eten graag zoetigheid, koekjes, taarten, brood; al met al is de voedingswaarde laag en de potentieel onhandige stoffen hoog (veel suiker/tarwe/omega-6, etc). Terwijl m’n vriendin het aardig voor elkaar heeft, max 1x per dag iets van granen (liefst muesli met veel noten en vruchten), weinig suiker, veel groenten, fruit, noten, regelmatig soja en extra pure chocola. Heb haar zelfs al eens oesters geserveerd (omdat die geen centraal zenuwstelsel hebben, valt ze voor haar buiten de definitie van ‘dier’). Daarmee eet ze al een aardig volwaardig dieet, aangevuld met een multi voor de B12, vit D, jodium, zink etc.

      Dus inderdaad, over één kam scheren is gevaarlijk, sommige lijken het er goed op te doen. Al vind ik dat lange termijn ook bekeken moet worden, net zoals paleo overigens. Het voordeel van ‘paleo’ is dat er hele gemeenschappen zijn die ‘paleo’ leven/geleefd hebben, die supergezond bleken, zijzelf en hun kinderen, en waar aardig wat over bekend is (zie bijv. Nutrition & physical degeneration, of de Tokelau migrant study). Vegetarische gemeenschappen worden al wat schaarser, al zijn die er ook die aardig gezond lijken te zijn, maar onderzochte, puur veganistische zijn er naar mijn weten niet (die 100% gezond zijn dus).

      Over je punt: “Geen milieuproblemen, geen honger, geen leed”, dat klinkt er romantisch. De milieuproblemen komen slechts ten dele van dieren, en de milieuproblemen komen meer van de gebruikte methode dan van dieren an sich. Als je zoals de Polyface farm je dieren houdt, gewoon buiten, allerlei dieren door elkaar die elkaar aanvullen, krijg je gezondere natuur, gezondere beesten, gezonder vlees/melk/eieren, zonder noemenswaardige uitstoot. ’t Zou ook vreemd zijn, het is hoogstwaarschijnlijk dat er ontzettend veel beesten rondgelopen hebben op de aarde, gewoon in het wild. Er waren naar schatting 75 miljoen bizons die rondliepen in de VS, nu nog 5000. Er zijn daarentegen 89 miljoen koeien nu, 18% meer dan het aantal bizons. Qua hoeveelheid schijt en pies zal ’t weinig merkbaar verschillen. Wel hoé er gescheten en gepiest werd, niet alles bij elkaar in een grote bak, waarbij je ammoniak krijgt, maar gewoon op het land, gescheiden van elkaar, de grond van nieuwe nutriënten voorziend.

      Honger is ook nu onnodig, aangezien er eigenlijk voor 10 a 11 miljard mensen aan eten wordt geproduceerd. Veel verdwijnt in toch al te dikke buiken en in de prullenbak. Er worden gigantische hoeveelheden eten en drinken verspild. Veganisme is daar geen oplossing voor, het is een verdeelprobleem, een politiek probleem, een geldprobleem, een mentaliteitsprobleem.

      Geen leed, als je daarmee ‘dierenleed’ bedoelt, is je enige valide punt, zij het dat het een mening is, die je mag hebben, maar de meesten niet met je delen. Er is ook zonder de mens veel dierenleed, dat is inherent aan de natuur, alle carnivoren en omnivoren eten andere beesten, zo zit de natuur blijkbaar in elkaar. De leeuw en de wolf doet wat de natuur hem ingeeft, en eet dieren, doet hij dat niet dan gaat hij dood. De mens kan denken en beslissen dat het immoreel is, is een argument dat vaak genoemd wordt. Maar ik ben dan benieuwd of het op de lange termijn dus ook slim is, voor iemand of iedereen.

      • Andre zegt:

        “Geen milieuproblemen, geen honger, geen leed”

        Ik denk dat juist veeteelt de weg is die we in moeten slaan om een groot deel van de voedings-gerelateerde milieuproblemen uit de wereld te helpen. Massale landbouw van monoculturen zoals tarwe, mais en soja is juist absoluut niet duurzaam omdat deze de grond uitputten en dus (olie-gebaseerde) kunstmest nodig hebben om ueberhaupt te groeien (om nog maar te zwijgen van de massavernietiging van flora en fauna die hier noodzakelijk is). Juist veeteelt, uitgevoerd op de juiste manier, is de manier waarop we die miljarden monden duurzaam kunnen voeren zonder onze planeet volledig uit te putten.

        Hij is al vaker langsgekomen, deze TED talk van Allan Savory zegt m.i. alles:

      • L. zegt:

        Het klinkt wellicht romantisch, maar het is ook een feit dat 18% van alle broeikasgassen afkomstig zijn van de veenindustrie, Dat is meer dan alle transport bij elkaar opgeteld. Feit is ook dat de meeste dieren in de supermarkt uit de intensieve veehouderij komen. Polyface klinkt heel romantisch, maar is natuurlijk een uitzondering.

        Ik begrijp dat het wereldvoedselprobleem verder strekt dan een verandering in dieet, maar ik denk dat het een begin zou zijn als er meer beschikbare landbouwgrond zou zijn in armere landen wanneer deze niet door Westerse landen zouden worden gebruikt voor het telen van veevoer. Uiteraard heeft de overheid hier een grote vinger in de pap en ligt het ook voor een groot deel aan mensen zelf.

        Maar de essentie van mijn verhaal was dat veganisme een andere basis heeft, namelijk het beperken van dierenleed. Verder kan je het zo (on)gezond maken als je zelf wilt.
        Ik denk wel dat in principe veganisme voor iedereen kan werken. Het hangt er alleen vanaf of je je lichaam goed genoeg kent om te weten wat je het beste kan eten. Ieder lichaam is anders en reageer het beste op bepaalde voeding. Ik geloof niet dat je dieren nodig hebt om voedingsstoffen voor je uit plantaardige voeding te halen, alleen dat het in sommige gevallen handiger is zoals met complete aminozuren.

        Wat betreft je cravings: eten kan letterlijk verslavend zijn. Zo zit er in zuivel een stofje (casomorfine) dat de moederkoe aan het kalf bindt in de zoogperiode. Kaas bevat een hoge concentratie koemelk en casomorfine en kan daarom verslavend werken.

      • Otto zegt:

        Maar waar ik dan benieuwd naar ben: onderzoeken over levenskwaliteit en lengte en dergelijke. Je zegt dat je niet gelooft dat dieren nodig zijn, maar waar is dat op gebaseerd? Wetenschap? Emotie? De enige wetenschap die ik ken betreffende veganisme is dat veganisten niet ouder worden dan de onbekommerde vleeseter (die ws ook vaak bij de McD te zien is met een sigaretje op z’n bierbuik) http://roberthoenselaar.blogspot.nl/2012/02/veganisten-leven-niet-langer-dan.html

        Polyface farm is een uitzondering, maar goed, het systeem moet sowieso omgegooid worden, als je alles nu veganistisch wil hebben of gewoon weer ouderwets ‘koeien in de wei’ ipv op stal. Als je alle beesten buiten laat lopen, dan hebben we die sojavelden weer over voor mensenvoer, zijn we van die overmatige uitstoot af, en hebben we, inderdaad, wel wat minder vlees, maar wel meer gesloten ecosystemen.
        En dan hopen dat de sojavelden niet worden omgebouwd voor ’t verbouwen van biobrandstof, want ja, tis niet dat de bedrijven en buitenlandse overheden die velden opeens terug gaan geven..

  39. L. zegt:

    @Andre
    Ik hoop dat je sarcastisch bent. Wat denk je dat de dieren eten dan?

    Koeien, kippen en varkens hebben eten nodig om eten te worden. Heel veel eten. Gemiddeld is er 7 kilo plantaardige voeding nodig voor 1 kilo vlees. Niet echt efficiënt dus. Je kan je vast voorstellen dat er veel gewassen voor nodig zijn om al deze monden te voeden. Zo is bijvoorbeeld 90% van alle sojaplantages bestemd voor veevoer. Ook mais en graan dient vaak als veevoer. En dat worden alleen maar meer diermonden om te voeden. Wereldwijd zal de consumptie van dierlijke eiwitten stijgen met 60% in de periode van 2003 tot 2030.

    Dit zegt mijn inziens alles:

    • Andre zegt:

      L.: Jij hebt duidelijk niet eens de moeite genomen de video die ik gelinkt heb te bekijken, dus ik ga de discussie niet verder met je aan.

    • Daniel zegt:

      Echt, L. Die video die Andre gelinkt heeft is echt goed! Of je vegetarisch, veganistisch of omnivorisch bent, het is een MUST SEE!

      • corrien zegt:

        Ja helemaal mee eens. Het is dat we van Melchior geen sekte mogen worden, maar het zou een goede preek zijn. 😉
        Wil je alsjeblieft kijken L.? Dan zal ik jouw YouTube ff kijken

    • Maan zegt:

      Op het filmpje..

      We krijgen 70% meer eiwitten dan nodig? Is dat erg dan? ( en is dat eigenlijk wel zo?)
      De CO2 uitstoot van dieren is er eentje van de korte kringloop. http://www.modderbaard.nl/politiek/milieuzonde/
      Wij worden niet resistent van antibiotica, ( was dat maar waar, dan was er niet zo’n probleem) De bacteriën worden resistent.
      Niet op alle graslanden kun je zomaar andere gewassen verbouwen. Graslanden zijn uitstekend geschikt voor grazers.
      Het broeikasgas argument is ook kul, zie de link naar het verhaal over de korte kringloop.
      We eten steeds gezonder? en dat helpt? De welvaartsziektes rijzen de pan uit!

      Dit filmpje zegt mij eigenlijk alleen dat er iemand achter zit die slecht zijn huiswerk heeft gedaan.

  40. Jo tB zegt:

    Naar aanleiding van het lezen van het boek Could it be B12 kwam ik nog een expert op het gebied van B12 tegen: C.J.M. van Tiggelen.

    Een paar van zijn artikelen:

    Klik om toegang te krijgen tot 1983-v12n04-p305.pdf

    Klik om toegang te krijgen tot ortho892zvanalzheim.pdf

    http://www.orthomed.org/resources/papers/tigalc1.htm
    http://www.orthomed.org/resources/papers/tigalc2.htm

  41. セレネ zegt:

    Ik ken wel twee mensen die al langer veganistisch eten (al voor die ‘challenge’) en het gaat hen ook goed af, maar ze zijn wel erg met voeding bezig. Daarnaast gingen een aantal andere mensen die ik ken meedoen aan de Vegan Challenge (en zijn daarna ook (grotendeels) zo blijven eten). De vraag is natuurlijk hoe goed het is op de lange termijn 😛 Maar daar kom je vaak ook pas achter als het te laat is (en voor sommige mensen zal het vast wel hun leven lang goed gaan!). En veganistisch impliceert niet automatisch gezond ofzo, er zitten vaak ook gewoon kunstmatige toevoegingen (geur/kleur/smaakstoffenspul) in veganistische producten (dus toen zij mij veganistische koekjes aanboden, kon ik ze alsnog niet eten ((vanwege allergie)), ook al lijkt het heel gezond :P).
    Een andere vriendin had Mark Sissons “The primal blueprint” liggen en deed er niets meer mee, dus die ben ik nu gaan lezen (en ook een beetje op zijn site gaan kijken). Grappig dat hij zegt dat bananen wel binnen paleo passen, maar bananen eigenlijk helemaal niet bestonden 10000 jaar geleden 😛 (zeker niet in de huidige vorm). Maar ja, vast omdat het fruit is?

    • Hoi Japan,

      Paleo (of Primal ;-)) moet je vooral zien als een template, een lens, een leidraad. Het is zo goed als onmogelijk en ook niet nodig om precies zo te eten als in het Pleistoceen. De periode waarin ons genoom werd gevormd geeft slechts aanwijzingen. Mensen zijn volgens mij goed aangepast aan het eten van bescheiden hoeveelheden fruit, simpelweg omdat we de tools om dat te benutten min of meer volledig hebben ontwikkeld en ze niet zijn kwijtgeraakt. Een banaan is relatief nieuw, maar lijkt op zoet fruit dat wel al heel lang beschikbaar was. Granen, zuivel, geconcentreerde zaadoliën en geconcentreerde suiker daarentegen, zijn gloedjenieuw. De introductie ervan ging gepaard met een slachting en we zijn er niet goed aan aangepast, ook al hebben we noodoplossingen als lactasepersistentie en hoge amylase-expressie ontwikkeld. Dat zijn trade offs. De prijs voor de consumptie ervan betalen we op middelbare leeftijd, dus is er ook geen verdere selectie.

      • セレネ zegt:

        Ah ja, dat is wel duidelijk en logisch 🙂
        Ik merk wel een verschil met rijst als ontbijt/lunch, of brood (zelfgebakken) of spaghetti als ontbijt/lunch. Rijst is natuurlijk gewoon een ander soort graan, maar ik heb wel het idee dat ik daar niet zoveel van hoef te eten voordat ik genoeg heb (en ik eet zowel bij de rijst als bij het brood allerlei groenten). Van mijn eigengebakken brood eet ik wel minder dan supermarktbrood, maar het vult ook meer en heeft meer smaak (mijn vriend noemde het laatst ‘snoep’ i.p.v. brood, omdat het zoveel lekkerder was dan supermarktbrood…). En een portie spaghetti (restje van de vorige avond) vult evenveel als de hoeveelheid brood die ik in plaats daarvan zou eten (is denk ik omdat het allebei van volkoren tarwe is). Sissons boek doet me wel nadenken over wat ik nog meer zou kunnen eten, dus dat is wel weer leuk. Ik ben nu in hoofdstuk 3 (geen idee of je het boek ook ergens hebt :P), maar tot nu toe vind ik het wél heel erg tegenvallen dat het zo op afvallen gericht is; ik vraag me af of iemand die NIET wil afvallen maar misschien juist wil aankomen, ook wat aan dat boek zou hebben (ik eet al heel veel en verbrand zowel koolhydraten als vet… en dat laatste wil ik juist niet :P). Ik was eigenlijk aan het boek begonnen met het idee dat er wat meer historische informatie in zou staan (ook al staat de kaft vol met dingen over afvallen…), maar misschien komt dat nog. Ik heb recentelijk namelijk een aantal informatieve/non-fictie-boeken gelezen over de prehistorie, maar het onderwerp ‘voedsel’ werd daar allemaal maar zijdelings in behandeld en áls het behandeld werd, dan vooral de voedsel in de Late Steentijd/Bronstijd/IJzertijd, toen men in dorpen woonde en ook al graan en zuivel at (in verschillende vormen). Maar geen suiker (wel een beetje honing). Over geconcentreerde zaadolie ben ik niet echt wat tegengekomen, maar het lijkt me onwaarschijnlijk dat ze die toen al hadden. De verhalende stukjes in Sissons boek (over de leefstijlen) vind ik wel weer leuk, die zijn namelijk niet zo op afvallen gericht 😛 Maar ja, ik krijg wel het idee dat de doelgroep “Amerikanen die willen afvallen” is…
        Ik lees het boek eerst wel uit en dan kijk ik wel verder 🙂

  42. Ellen Nieuwland zegt:

    Hoi Japan,
    Misschien is het boek OERsterk van drs. Richard de Leth iets voor jou.
    Hij raadt een soort oerdieet aan (wel aangepast aan de moderne wereld) en gaat er vanuit dat mensen die te weinig wegen er van aan komen.
    Het moderne dieet maakt namelijk niet iedereen dik…
    Je kunt ook een kookboek kopen met hele leuke ideeën voor in de moderne keuken.
    Deze andere manier van eten bevalt mij tot nu toe prima.
    Succes.
    Ellen

Plaats een reactie