Paleo moet het vooralsnog hebben van n=1. Voor wie niet zo bekend is met wetenschappelijke methodes, n staat voor het aantal mensen dat in een onderzoek wordt geobserveerd of behandeld. Hoe groter het aantal deelnemers, hoe betrouwbaarder een waargenomen ‘effect’, vinden keurige wetenschapsjournalisten. Daarom halen ze hun neus op voor kleinere studies. Waarom dit een bullshit argument is dat vooral wordt gebruikt door fabrikanten van pillen die nauwelijks effect hebben, is voer voor een andere post. Op dit moment wordt het paleoperspectief niet serieus genomen omdat er geen grote gerandomiseerde, gecontroleerde studies zijn naar de effecten ervan. Dat raadt je de koekoek! Het is een afschuwelijk model, een totale nachtmerrie, voor de krachten die floreren bij chronische ziekte en dysfunctie, ofwel voor het agro-medico-farmaceutische conglomeraat. Er zijn enkele kleinere studies met enorme effecten (en dat zijn in mijn optiek juist de studies die het meest overtuigend zijn, maar ook daarover later meer) en die zijn binnen het huidige wetenschappelijke denken gemakkelijk af te serveren als ‘fringe science’. Tegelijkertijd hebben we dankzij het internet de beschikking over een enorme vijver vol ongecontroleerde case studies: n=1 experimenten van individuele mensen, vaak patiënten. Terry Wahls is zo’n n=1. Vandaag vraag ik jullie aandacht voor de n=1 van Jonathan Kohl. Jonathan kreeg al op jeugdige leeftijd reumatoïde artritis en ankylose spondylitis, nare autoimmuunziekten die gepaard gaan met pijn, invaliditeit en een verhoogd risico op secundaire narigheid. Op de website van Robb Wolf beschrijft Jonathan wat er gebeurde toen hij Robbs 30 Day Paleo Challenge deed. Simpelweg 30 dagen lang alle agrarische ziekteverwekkers mijden als de pest die ze zijn en kijken wat er gebeurt. Ofwel in Robbs woorden: see how you look, feel and perform. Hier is een citaat van Jonathan:
In March [of 2011] I began my Paleo induction phase. “Meat, fish, poultry and veggies. No sugar for the first month.” It was difficult, but I noticed the effects after the first week. For my whole life, I felt pain in my knees, swelling, fatigue and apathy. April, a mere month after starting this new “caveman” diet, my pain was gone. Not lessened, but GONE!
De rest lees je bij Robb. N=1. Het is niet relevant. Maar er zijn meer n=1-nen. Veel meer. Reumatische aandoeningen zijn waarschijnlijk een schoolvoorbeeld van een mismatch tussen ons jager/verzamelaargenoom en ons boerengedrag. En hoe relevant is dit resultaat voor Jonathan? Hoe relevant zou het voor jou zijn?
Het Paleo Perspectief 
Misschien toch maar een serieuze databank opzetten om alle n=1 in te verzamelen? Geef het 10 jaar de tijd, en de grootste studie allertijden is een feit. Iets voor Muskiet en consorten?
Er gebeurt gelukkig wel het een en ander, Meindert. Er lopen diverse paleo trials, die worden betaald uit fondsen voor fundamenteel onderzoek. Maar het zou natuurlijk een prachtig idee zijn om al die n=1 experimenten min of meer wetenschappelijk te registreren en te analyseren. Het staat me bij dat Brent Pottenger (achterkleinzoon van Francis met zijn katten) en Seth Roberts hierover gaan praten op het AHS 2012 op Harvard.
Dat mensen die op het standaard voedingspatroon ogenschijnlijk goed gedijen geen heil zien in het paleoperspectief kan ik wel begrijpen. Maar wat ik niet kan vatten is dat mensen met chronische aandoeningen waarbij vele voorbeelden van succesvolle interventies ala Terry Wahls zijn. Het paleoperspectief geen kans geven. Het is immers een volstrekt risicoloze interventie. Helaas denk ik dat het gemiddelde slachtoffer van een dergelijke aandoening gewoon naar zijn behandelend arts gaat en zelf niet op de hoogte is van de mogelijke positieve effecten die een paleo voedingspatroon voor zijn conditie zou kunnen bieden.
Ik bedoel hierbij natuurlijk niet dat het helaas is dat hij gewoon naar zijn behandelend arts gaat natuurlijk.
Maar het is wel de behandelend arts die hier vaak het struikelblok is Fred-Jan. Waarschijnlijk alles te maken met goede bedoelingen, het belang van de patient binnen het kader wat de arts bekend is uit zijn (vaak cascaded) wel ingelichte kringen.
Is mij al verschillende malen overkomen wanneer ik het advies gaf om het eens te proberen : “Je kunt er toch niks bij verliezen??” Ja maar de dokter zegt.
Vecht al jaren tegen de misinformatie omtrent de statines (ihb. Lipitor) en steeds weer loop je tegen hetzelfde argument aan: de dokter zegt, ook al kom je met een hele waslijst van wetenschappelijk bewijs van het tegen deel.
De databank is een uitstekend idee, alleen zou ik wel graag een aantal betrouwbare referenties daar bij zien. Je hoeft maar een paar nep gevallen te hebben en al je verzamelwerk van jaren is naar z’n mallemoeren.
Je moet inderdaad een tikje ‘anders’ zijn om spontaan, dus zonder dat er sprake is van bekende onderliggende pathologie, paleo te gaan ;-). Je redt het alleen met een gezonde schijt aan wat ‘ze’ van me vinden houding. Veel zieken zullen – als ze al begrijpen dat paleo een mogelijk effectieve interventie is – het ziek zijn verkiezen boven het ‘anders’ zijn en persisteren in hun mogelijk destructieve gewoonten.
Vergeet het Voedingscentrum als belangrijkste reguliere adviesorgaan niet!
Wanneer de Rijksoverheid, en in haar kielzog (of andersom) de toonaangevende (voedings)wetenschappelijke richting van wat goede, en dus gezonde, voeding is voor de gemiddelde Nederlander, dan is het vooralsnog vechten tegen de bierkaai. Ook de arts, die i.h.a. niet goed op de hoogte is van ontwikkelingen op voedingsgebied, volgt in zijn/haar advies dat Voedingscentrum. Ook degenen die op medische basis dieetvoorschriften geven zijn in doorsnee uitvoerders van wat Katan c.s. de afgelopen decennia hebben voorgeschreven als ‘verantwoord voedingspatroon’. Inderdaad: tarwe, melk, light, meervoudig onverzadigd, etc.
Er is nog een wereld te winnen.
Zou de bijl niet gezet moeten worden aan de Voedingscentrumboom?
Een pleidooi voor een voedingspatroon op basis van groente, fruit, vlees, vis en noten zal stuiten op praktische en ethische argumenten, maar vooral ook op het mantra van de Kazannen in deze wereld.
Ik denk dat wij maar gewoon door moeten gaan met wat we het beste doen: de mensen rondom ons heen informeren. Niet bekeren, informeren.
Het is 4 uur in de morgen, ben even beneden om de kachel te controleren en wat vind ik op mijn e-mail :”… your endorsement of the book Wheat Belly helped change my life. All the best for the holidays, warmest wishes John & Denice…”
Dat is van John Wilson, in Noord Amerika wijd en zijd bekend als de maker van natuur documentatie films. Een goede vriend van ons. Voor mij staat N nu op 6. En dat is alleen van de mensen die me dat hebben laten weten.
Boeken als “Wheat Belly” may be a bit over de top, maar ik heb zo het idee dat Davis wel eens meer invloed zou kunnen hebben op het eet patroon van velen dan al die anderen die het allemaal technisch zo goed kunnen onderbouwen. Er is een plaats voor beide. Lijkt me.
Helemaal eens met Willem, de overheid en in het bijzonder haar adviesorganen moeten eerst om want anders gaan de artsen/diëtisten niet anders doen dan dat ze nu al doen. Dat is ook wel begrijpelijk, doet me denken aan het verhaal van een arts die overweegt om ipv een statine een voedingsadvies te geven om de onderliggende oorzaak van de (hart) kwaal te behandelen. Wat nou als de patiënt toch overlijdt na een tijdje? Dan zou die arts wel eens in de problemen kunnen komen omdat hij niet heeft gehandeld naar de laatste stand van de wetenschappelijke inzichten/uitkomsten RCT’s. De perikelen rondom de griepprik schieten ook door mijn hoofd. Het roer zal eerst om moeten denk ik.
Zelfdenkzaamheid 😉 is het enige dat helpt. En informed consent. Patienten hebben het recht naar de feiten te vragen en mogen een behandeling weigeren. Stel de dokter meet bij een gezonde vrouw van 60 een totaal cholesterol van 6.5 mmol/l. Het zou me niets verbazen als de protocollen de arts dan vertellen dat hij/zij een statine moet voorschrijven. De dame is kwestie zou moeten vragen: ‘Wat is mijn risico als ik de cholesterolverlager niet neem?’ De dokter zou dan eerlijk moeten antwoorden: ‘Statines hebben nooit bewezen het risico op cardiovasculaire incidenten te verlagen bij vrouwen.’ Was de vrouw een man geweest, dan had hij moeten zeggen: ‘Als u de statine neemt is de kans dat u over 5 jaar nog geen infarct heeft gehad 98,2 procent. Als u de statine wel neemt is de kans over 5 jaar nog geen infarct heeft gehad 98 procent. En als u van de statine afziet, loopt u waarschijnlijk een aantal nare bijwerkingen mis.’
Ho, ho, heren niet elke diëtiste is slecht! Ik weet in ieder geval dat een goede meeleest. En ja, anders kun je altijd nog naar een natuurgeneeskundige gaan 🙂 Voor een gedegen voedingsadvies kun je bij de meeste artsen helaas niet terecht. Wat zou dat fijn zijn als artsen samen wilden werken en zo meer over voeding zouden leren en niet meer zo verbaasd zouden zijn dat een goede voeding een basis kan vormen voor een goede gezondheid.
Ook al moeten artsen zich aan protocollen houden, dan nog zouden ze toch minstens voeding daarbij kunnen betrekken, maar dat doen ze niet, omdat ze (de meeste tenminste) er veel te weinig van afweten.
Liesbeth. Ik schreef ‘zijn in doorsnee uitvoerders etc..’ Dus ik scheer de beroepsgroep zeker niet over 1 kam! En jou zie ik echt niet als ‘de’ vertegenwoordiger ervan. Dat neemt niet weg dat zij bijna allemaal volgen wat in de opleiding is aangeleerd.
Deze discussie is al eens vaker gevoerd en ik had me voorgenomen er niet meer op in te gaan. De reguliere geneeskunde is gebaseerd op richtlijnen en protocollen. Daarin wordt beschreven hoe behandelingen tot stand komen (evidence based en practice based) en wie, wanneer en wat doet in de behandeling. Alles ligt dus redelijk strak vast. Om daar van af te wijken is lastig. Er wordt van je verwacht dat je een bepaalde methodiek te volgt. Soms kun je daar een eigen draai aangeven, maar soms ook niet. Ook het referentiekader van de cliënt speelt een grote rol. Zeker bij de cliënten van de diëtist. Men kan kiezen bij mij. Als Willem mijn cliënt zou zijn, waren we het heel snel eens, en ging hij tevreden huiswaarts met een voedingsplan waar hij wat mee zou kunnen (denk ik). Als een cliënt in een “gevoelige” periode zit gebeuren er vaak mooie dingen.
Over het Voedingscentrum heb ik zo mijn gedachten. Wie twittert (of meeleest) weet hoe ik daar over denk. Vanmiddag nog een parallel getrokken n.a.v. een tweet van Marion Nestle.
Nou Willem, die kans zou ik grijpen ;-)!
Janet, ik zei het al eerder, mij zul je niet betrappen op het over een kam scheren van alle dietisten. Maar er moet nog heel wat gebeuren. Een poosje geleden werd ik benaderd door leerlingen van een dietistenopleiding in Leeuwarden, die een presentatie wilden houden over de vraag of verzadigd vet werkelijk een rol speelt in de pathogenese van hart- en vaatziekten. Later lieten ze me weten dat ze waren uitgejouwd, ook door hun docenten, alleen omdat ze die vraag hadden opgeworpen.
Janet je zult mij niet horen zeggen dat dokters protocol niet zouden moeten volgen, zit wat dit betreft veel te dicht bij het vuur, en onze beste zwager is niet de eerste de beste. Hoopt komend voorjaar te promoveren op pre-natal neuro development. Maar hij zal ook de eerste zijn om toe te geven dat hij van voeding en de metabole reactie maar een zeer summiere kennis heeft.
Dat wil echter niet zeggen dat ze niet kunnen blijven zeggen: “Ich habe es nicht gewusst” en daar wringt de schoen. Protocollen volgen is one thing, maar zaken bespreekbaar maken is een ander. Dat laatste gebeurt niet. Er is duidelijk een niet onbelangrijk contingent binnen de medische wereld die er geen behoefte aan heeft om wat voor reden dan ook. Financieel misschien?
Verder denk ik dat elke arts die (vrijblijvend liefst) advies geeft wat volgens hem /haar het beste past in een bepaalde situatie, een databank (N blijft niet 1.) zou moeten aanleggen voor zichzelf om zich zelf in te dekken voor het geval dat. Wilde men dr Frank ook niet voor de Tuchtraad halen?
James,
Ik ken een oudere huisarts (ex verpleeghuisarts, hij is niet mijn alter ego, dokter Kees evenmin overigens) die bekend staat als de man die negen van de tien oudjes doet opbloeien en ze vaak zelfs geneest van allerlei ‘ongeneeslijke’ kwalen. Zijn geheim? Zodra hij ze ‘krijgt’, moeten ze hun hele apotheek voor hem op tafel gooien. Vervolgens haalt hij alles wat maar een beetje twijfelachtig is weg. Het resultaat is spectaculair ;-).
Doen we met mijn schoonmoeder. Als we een of twee keer (Audrey) op bezoek komen gaan we door de hele pillen winkel. We gooien niet weg maar vertellen Ma: aan de dokter vragen waar is dit voor nodig als ik dat ook heb. Meestal laat men er wel een of twee vallen.
Trouwens kunnen jullie met elkaar die Coutinho niet weg krijgen? Oosterhuis (haus) hoor ik niet veel meer over, maar deze hele toestand rond van der Linde is toch te gek om los te lopen. Maar ja na die soap rond de “kwakzalver vechters” verbaast me niks meer.
Deze post begon met rheumatoid arthritis. Tamelijk recent kreeg ik een bericht onder ogen waarin werd vermeld als oorzaak van osteo arthritis ‘loss of the protein HMGB2, found in the surface layer of joint cartilage’ ( High-mobility group protein B2 ) Deze eiwitten in de buitenste (beschermende laag) van de cartilage hebben een hele sterke verbondenheid met chromatin. Als je nu in aanmerking neemt hoe nauw chromatin verbonden is met de DNA en de nucleus van de cel (groei, splitsing), vraag ik me af waarom hier niet nauwere verbanden worden gelegd (gezocht). Bovendien is het deze eiwit laag die de chondrocites ondersteunt. De chondrocites -ter verduidelijking- zijn de enige cellen die nieuw cartilage kunnen maken
Waarom is er (vaak op hogere leeftijd) een ‘loss of’ dat bepaalde eiwit. Slijtage wordt vaak gezegd. Worst. Zijn er geen aanwijzingen dat in de grond van de zaak rheumatoid en osteo dezelfde oorzaak hebben? Inflammation? En waardoor zou deze inflammation ontstaan?
Het wordt een lange winter
http://news.sciencemag.org/biology/2013/11/gut-bacteria-may-cause-rheumatoid-arthritis
Of niet: “Everything in my pathology indicates an environmental trigger. Gut bacteria merely has an association with these diseases, but is not the cause, much like the itchiness with a rash.”
In elk geval lijkt een evolutionair correct milieu ‘wonderen’ te verrichten, doorgaans zonder poeptransplantaties ;-).
Janouk is ook dik dus ik ken dat wel